บทเรียนจากท่านนบีนุฮฺ عليه السلام
กับแนวทางประยุกต์เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วมในสังคมปัจจุบัน
โดย... อิสมาอีล กอเซ็ม
เรื่องราวของท่านนบีนุฮฺ อะลัยอิสสลาม คือหนึ่งในบทเรียนที่เด่นชัดที่สุดเกี่ยวกับ “น้ำ” และ “ภัยพิบัติ” ในอัลกุรอาน ไม่ใช่เพื่อเล่าประวัติศาสตร์เท่านั้น แต่เพื่อสอนหลักคิดที่มนุษย์สามารถนำมาปรับใช้ในการเผชิญปัญหาในยุคของตน
น้ำท่วมในยุคท่านนบีนุฮ์ เป็นบททดสอบใหญ่ระดับมนุษยชาติส่วนในยุคปัจจุบันเป็นบททดสอบระดับประเทศ ชุมชน และครอบครัว แต่หลักสอนด้านการวางแผน การรับมือ และความศรัทธา ยังคงใช้ได้เสมอ
1. วางแผนล่วงหน้าอย่างมีระบบ — บทเรียนจาก “เรือ” ของท่านนูฮฺ
อัลลอฮ์ทรงสั่งให้ท่านนบีนุฮฺ عليه السلام สร้างเรือก่อนน้ำจะมา ท่านไม่รอให้ท่วมก่อนแล้วค่อยแก้ แต่ วางแผนและลงมือทำล่วงหน้า แม้คนรอบข้างจะล้อเลียนก็ตาม
(وَيَصۡنَعُ ٱلۡفُلۡكَ) — “และเขาก็สร้างเรือ”
(ฮูด 38)
ประยุกต์ใช้
สร้างโครงสร้างพื้นฐานป้องกันน้ำท่วม เช่น คูระบายน้ำ, เขื่อนย่อย, ประตูระบายน้ำวางระบบเตือนภัยล่วงหน้าในหมู่บ้าน, ทำแผนรับมือน้ำท่วมประจำปี, สร้างจุดอพยพปลอดภัยก่อนเกิดเหตุจริง, ปัญหาน้ำท่วมจะเบาลง หากเรา สร้างเรือก่อนฝนมา
2. เชื่อฟังผู้รู้และวิธีการที่ถูกต้อง หมือนที่นูฮฺทำตามคำสั่งอัลลอฮ์อย่างเคร่งครัด
ท่านนบีนุฮฺไม่สร้างเรือตามใจ แต่สร้างตามวิธีที่อัลลอฮ์ทรงกำหนด
(وَٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡیُنِنَا وَوَحۡيِنَا)
“จงสร้างเรือด้วยการคุ้มครองของเรา และด้วยวะฮฺยูของเรา”
(ฮูด 37)
ประยุกต์ใช้
การจัดการน้ำต้องอาศัยความรู้ทางวิทยาศาสตร์ วิศวกรรม และข้อมูลจริงใช้ข้อมูลจากกรมชลประทาน นักธรณี นักประเมินน้ำฝน ไม่ใช่ความเชื่อส่วนตัว
ให้ผู้เชี่ยวชาญด้านน้ำมีส่วนร่วมในการออกแบบระบบน้ำชุมชนการแก้ปัญหาต้องใช้ “หลักวิชาการ” ไม่ใช่เพียงความเคยชิน
3. ความร่วมมือเป็นหัวใจ เหมือนการรวมแขกผู้ศรัทธาขึ้นเรือ
ในยุคของท่านนูฮฺ การรอดน้ำท่วมเกิดจาก “การร่วมมือ” ของกลุ่มผู้ศรัทธา และสัตว์ที่ถูกกำหนดให้ขึ้นเรือเป็นระบบ เรือไม่ใช่ของคนคนเดียว แต่เป็น ของกลุ่ม ที่ช่วยกันรักษา
ประยุกต์ใช้
ชุมชนต้องร่วมมือกันรักษาคลอง ทางน้ำ และไม่ทิ้งขยะลงทางระบายน้ำ ช่วยกันเป็นอาสาสมัครช่วงน้ำท่วม แบ่งหน้าที่ตามละแวก เช่น เขตบนช่วยเขตล่าง เขตล่างช่วยพื้นที่ลุ่มสร้าง “กองกลางชุมชน” สำหรับอุปกรณ์ฉุกเฉิน เช่น เรือ เครื่องสูบน้ำ ไม่มีเรือลำใดรอดได้ หากลูกเรือไม่ร่วมมือกัน
4. อดทนต่อเสียงต่อต้าน นูฮฺถูกล้อ แต่ท่านไม่หยุดสร้างเรือ
ในอัลกุรอานเล่าว่าท่านนบีนุฮฺถูกหัวเราะเยาะ ถูกปรามาส แต่ท่านก็ไม่หยุดทำหน้าที่
ประยุกต์ใช้
เมื่อเสนอแผนการแก้น้ำท่วม ชุมชนอาจมีคนไม่เห็นด้วยหรือมองว่าเสียเวลาแต่ต้องทำต่อไปด้วยความมั่นคง เพราะผลลัพธ์คือประโยชน์รวม
การแก้น้ำท่วมเป็นงานระยะยาว ไม่ใช่แก้ครั้งเดียวแล้วจบความสำเร็จมักเริ่มจากสิ่งที่คนส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจ
5. จัดการความเสี่ยงแบบรอบด้าน — เหมือนการเตรียมเพศสัตว์ “คู่ละหนึ่ง”
หนึ่งในบทเรียนเชิงวางแผนคือ การรักษาความต่อเนื่องของชีวิต ไม่ใช่เพียงการรอดภัยเฉพาะหน้า
ประยุกต์ใช้
♣ เตรียมอาหาร ยา น้ำสะอาด ไฟสำรอง ก่อนน้ำท่วม
♣ จัดเก็บเอกสารสำคัญ เช่น บัตรประชาชน โฉนด ย้ายขึ้นที่สูง
♣ มีแผนครอบครัว เช่นหากน้ำสูง ให้ไปที่ไหน
♣ ใครดูแลเด็ก ?
♣ ใครดูแลผู้สูงอายุ ?
♣ จัดตั้งศูนย์พักพิงแบบครบวงจรในมัสยิดหรือโรงเรียน
♣ การเตรียมความพร้อมที่รอบด้านทำให้ความเสียหายลดลงมหาศาล
6. การพึ่งพาอัลลอฮ์ควบคู่กับการลงมือทำ สาส์นสำคัญที่สุดจากเรื่องของนูฮฺ
แม้ท่านนูฮฺจะสร้างเรือ แต่ท่านยังวิงวอนขอความช่วยเหลือจากพระองค์ เพราะ “เรือช่วยได้ แต่ผู้คุ้มครองคืออัลลอฮ์”
(وَقَالَ ٱرۡكَبُوا۟ فِیهَا بِسۡمِ ٱللَّهِ مَجۡرَىٰهَا وَمُرۡسَىٰهَاۤۚ إِنَّ رَبِّی لَغَفُورࣱ رَّحِیمࣱ)
“จงขึ้นเรือ โดยกล่าวว่า ‘ด้วยพระนามของอัลลอฮ์…’”
(ฮูด 41)
ประยุกต์ใช้
ทำงานวางระบบป้องกันน้ำอย่างเต็มที่แต่หัวใจยังคงวางไว้กับอัลลอฮ์สอนเยาวชนให้เตรียมพร้อมคู่กับการวิงวอนต่อพระองค์ ทำให้การรับมือน้ำท่วมเป็น “อิบาดะฮ์รูปแบบหนึ่ง”
7. บทเรียนเรื่องความเสียใจของผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามคำเตือน
ลูกชายของท่านนูฮฺปฏิเสธคำเตือน คิดว่าภูเขาจะช่วยเขาได้ แต่สุดท้ายก็ไม่รอด นี่คือตัวอย่างของการไม่เชื่อคำเตือนก่อนภัยมาถึง
ประยุกต์ใช้
♣ เมื่อมีการแจ้งเตือนน้ำท่วม ประชาชนไม่ควรประมาทไม่ควรคิดว่า “ปีนี้ไม่น่าจะหนัก”
♣ ต้องเคารพคำเตือนจากหน่วยงานและผู้เชี่ยวชาญ
♣ ความประมาทคือความเสี่ยงที่อันตรายที่สุดในทุกภัยพิบัติ
♣ น้ำท่วมเป็นบทเรียน ไม่ใช่เพียงภัยธรรมชาติ
เรื่องราวของท่านนบีนุฮฺ عليه السلام ชี้ให้เห็นว่า การรับมือภัยน้ำท่วมต้องใช้ 3 สิ่ง:
1.การวางแผน 2.การร่วมมือ 3.การยึดมั่นต่อพระผู้เป็นเจ้า
น้ำท่วมในปัจจุบัน แม้ไม่ใช่โทษทัณฑ์แบบยุคนูฮฺ แต่ยังเป็นบททดสอบที่ทำให้มนุษย์เรียนรู้ว่า อย่ารอให้ปัญหาเกิดก่อนจึงคิดแก้ แต่ให้สร้างเรือของเราไว้ก่อนเสมอ
