คำวินิจฉัยเกี่ยวกับการขายรถยนต์แบบผ่อนชำระพร้อมเพิ่มราคา

อ.อิสหาก พงษ์มณี....เรียบเรียง

คำถาม :

         บริษัทขายรถยนต์มีระบบการขายแบบผ่อนชำระ โดยที่ลูกค้าชำระเงินดาวน์จำนวนหนึ่งก่อน แล้วส่วนที่เหลือ (เงินผ่อน) จะมีการเพิ่มราคาในอัตรา 11-20% โดยขึ้นอยู่กับจำนวนปีที่ตกลงกัน การกระทำดังกล่าวมีสถานะทางศาสนาอย่างไร?

คำตอบ :

          หากบริษัทครอบครองรถยนต์อย่างถูกต้องตามกรรมสิทธิ์ และได้ถือครองรถนั้นอย่างสมบูรณ์แล้ว บริษัทสามารถขายรถยนต์ให้แก่ผู้ที่ต้องการได้ในราคาที่ตกลงกัน ไม่ว่าจะเป็นการขายแบบผ่อนทั้งหมดหรือบางส่วน และบางส่วนจ่ายเป็นเงินสด การกระทำดังกล่าว ไม่มีข้อห้าม เพราะอัลลอฮ์ ซุบฮานาฮุวาตะอาลา ตรัสไว้ว่า:

“และอัลลอฮ์ทรงอนุมัติการค้า และทรงห้ามดอกเบี้ย”

(อัลกุรอาน ซูเราะห์อัลบากอเราะห์: 275)

         ดังนั้น การขายนี้ถือเป็น การค้าขายที่ถูกต้องตามหลักการศาสนา หากบริษัทได้ครอบครองรถยนต์และถือกรรมสิทธิ์อย่างสมบูรณ์แล้ว

หลักฐานสนับสนุน

     1. อัลกุรอานสนับสนุนการค้าขายอย่างถูกต้องตามหลักการศาสนา:

     อัลลอฮ์ตรัสว่า:

 “โอ้ผู้ศรัทธาทั้งหลาย! จงอย่ากินทรัพย์ของกันและกันโดยมิชอบ ยกเว้นด้วยการค้าขายโดยความยินยอมจากกันและกัน”

(ซูเราะห์ อันนิสาอ์: 29)

     2. หะดีษเกี่ยวกับการค้าขายที่ชัดเจน:

     ท่านนบีมุฮัมมัด (صلى الله عليه وسلم) กล่าวว่า:

“การขายสินค้าคือสิ่งที่อนุญาต ตราบใดที่ไม่มีสิ่งต้องห้ามปะปน”

(บันทึกโดยอัตติรมิซีย์)

เงื่อนไขสำคัญของการค้าขาย

     1. บริษัทต้องครอบครองรถยนต์อย่างสมบูรณ์ก่อนขาย:

     การที่บริษัทถือครองรถยนต์อย่างสมบูรณ์และเป็นเจ้าของจริง ๆ ก่อนขายถือเป็นเงื่อนไขสำคัญ

     2. ราคาที่เพิ่มในรูปแบบผ่อนชำระไม่ใช่ดอกเบี้ย:

     การเพิ่มราคาสำหรับการผ่อนชำระถือเป็นส่วนหนึ่งของราคาขายที่ตกลงกัน และไม่ถือว่าเป็น "ดอกเบี้ย (ริบา)" เพราะเป็นการเพิ่มราคาในการขายสินค้าตามที่คู่สัญญาตกลง

ข้อสรุป

     อนุญาต ให้บริษัทขายรถยนต์แบบผ่อนชำระพร้อมเพิ่มราคาได้ ตราบใดที่บริษัทครอบครองรถยนต์อย่างสมบูรณ์ และราคาที่เพิ่มขึ้นเป็นส่วนหนึ่งของข้อตกลงการขาย

     การกระทำนี้เป็นไปตามหลักการศาสนาอิสลาม และไม่เกี่ยวข้องกับดอกเบี้ยต้องห้าม

     (คำถามนี้เป็นส่วนหนึ่งของคำถามที่ส่งมายังเชคอิบนุ บาซ ผ่านหนังสือพิมพ์ อัลมุสลิมูน)

(อ้างอิง: มุญญ์มูอ์ อัลฟะตาวา ของเชคอิบนุ บาซ, เล่ม 19 หน้า 7)