ดุอาอ์ ขอทางนำ
แปลเรียบเรียง... อ.ดาวุด ธิยัน
อธิบายดูอาอ์กุหนูดวิตร์ โดยชัยค์อุซัยมีน ร่อฮิมะฮุลลอฮ์
ดุอาอ์กุหนูตวิตร์ ดุอาอ์ที่เต็มเปี่ยมไปด้วยหลักเตาฮีด
بسم الله الرحمن الرحيم
عن الحسن بن علي رضي الله عنهما قال: علَّمني رسول الله صلى الله عليه وسلّم كلمات أقولهن في قنوت الوتر: «اللهم اهدني فيمن هديت، وعافني فيمن عافيت، وتولني فيمن توليت، وبارك لي فيما أعطيت، وقني شرَّ ما قضيت، فإنك تقضي ولا يقضى عليك، إنه لا يذل من واليت، تباركت ربنا وتعاليت»[1]
จากฮะซัน บิน อาลี ร่อฎิยัลลอฮุอันฮุมา กล่าวว่า : ท่านร่อซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้สอนฉันถึงคำพูดหนึ่ง ให้ฉันได้กล่าวมันในดุอากุหนูตวิตร์ ว่า :
“อัลลอฮุมมะห์ดินี ฟีมัน ฮะดัยต้า วะอาฟินี ฟีมัน อาฟัยต้า วะตะวัลละนี ฟีมันตะวัลลัยต้า วะบาริกลี ฟีมา อะอ์ฏ็อยต้า วะกินี ชัรร่อมาก่อฎ็อยต้า ฟะอินนะก้า ตักฎี วะลายุกฎอ อะลัยก้า อินนะฮู ลายะซิลลู่ มันวาลัยต้า ตะบาร็อกต้า ร็อบบะนา วะตะอาลัยต้า”
رواه أحمد (1/199)،وأبوداود، كتاب الصلاة، باب القنوت في الوتر، رقم (1425)، والترمذي، كتاب الصلاة، باب ما جاء في القنوت في الوتر، رقم (464)، والنسائي،كتاب قيام الليل،باب الدعاء في الوتر، رقم(1745)، وابن ماجة، كتاب إقامة الصلاة، باب ما جاء في القنوت في الوتر، رقم (117.
«اللهم اهدنا فيمن هديت»
"โอ้อัลลอฮ์โปรดทรงนำทางเราให้อยู่ในหมู่ผู้ที่พระองค์ทรงให้ทางนำ"
หมายถึง ขอทรงชี้แนะแนวทางที่ถูกต้องและประทานความสำเร็จให้เราในการประพฤติตนตามแนวทางนั้น เพราะว่าทางนำที่สมบูรณ์แบบและเป็นประโยชน์นั้น คือการที่พระเจ้าประทานทั้งความรู้และการปฏิบัติแก่บ่าว เพราะว่าการนำทางที่ปราศจากการปฏิบัตินั้น ไร้ประโยชน์ ทว่ามันคือโทษ เพราะว่าหากมนุษย์ไม่ประพฤติตามความรู้อันมีอยู่ ความรู้ของเขานั้นจะกลายเป็นโทษกลับมายังเขาเอง
ตัวอย่างของทางนำด้านความรู้ที่ปราศจากการปฏิบัติ
ดังที่อัลลอฮ์ตรัสไว้ว่า :
{وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّواْ الْعَمَى عَلَى الْهُدَى} [فصلت: 17]،
"และชนเผ่าษะมูดนั้น เรานำทางพวกเขาแล้ว แต่พวกเขากลับเลือกความมืดบอดแทนทางนำ"
(ซูเราะฮฺ ฟุศศิลัต: 17)
หมายความว่า : เราได้ชี้แนะแนวทางและประทานความรู้แก่พวกเขาแล้ว แต่พวกเขากลับเลือกความมืดบอดแทนทางนำ (ขออัลลอฮ์ทรงคุ้มครองเรา)
จากตัวอย่างหนึ่งของทางนำ ก็คือ ความรู้ และการชี้แจงสัจธรรม
ดำรัสของอัลลอฮ์ตรัสแก่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ว่า :
{وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ مُّسْتَقِيمٍ} [الشورى: 52]
"แท้จริงท่านนั้น เป็นผู้ชี้นำไปสู่แนวทางที่เที่ยงตรง"
(ซูเราะห์อัชชูรอ:52)
ซึ่งหมายถึง ท่าน(นบี)เป็นผู้ชี้แนะ ชี้แจง และสอนผู้คนเกี่ยวกับแนวทางที่เที่ยงตรง ส่วนทางนำในแง่ของการประทานความสำเร็จ มีปรากฏในอัลกุรอาน ดังเช่น ดำรัสของอัลลอฮ์ที่ว่า :
{إِنَّكَ لاَ تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ } [القصص: 56].
"แท้จริงท่านนั้น ไม่สามารถนำทางผู้ใดที่ท่านรักได้"
(ซูเราะห์ก่อศ็อศ :56)
นี่คือทางนำในแง่ประทานความสำเร็จ(ฮิดายะห์เตาฟี๊ก)เพื่อการปฏิบัติ และร่อซูล ศ็อลลัลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ก็ไม่สามารถให้ความเร็จแก่คนหนึ่งคนใดให้ปฏิบัติการงานที่ดีได้เป็นอันขาด หากท่านสามารถจริง ท่านก็คงมอบทางนำนั้นให้แก่ลุงของท่านอบูตอลิบไปแล้ว ท่านพยายามกับลุงของท่านจนกระทั่งวันที่ลุงของท่านจะเสียชีวิต
ท่านกล่าวแก่ลุงของท่านก่อนหมดลมว่า : โอ้ลุงเอ๋ย จงกล่าว “ลาอิลาฮะอิลลัลลอฮ์” ประโยคนี้ฉันจะเอาไปเป็นหลักฐานยืนยันให้แก่ท่าน ณ ที่อัลลอฮ์,
แต่ทว่าได้มีดำรัสจากอัลลอฮ์ก่อนหน้านั้นแล้วว่าเขาคือชาวนรก (ขออัลลอฮ์ทรงคุ้มครองเรา) เขาจึงไม่กล่าว : “ลาอิลาฮะอิลลัลลอฮ์”
และสิ่งสุดท้ายที่เขากล่าวออกมาคือ : “เขาขออยู่บนศาสนาของอับดุลมุฏฏอลิบ” แต่ถึงกระนั้นอัลลอฮ์ยังทรงอนุญาติให้ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ขอลุแก่โทษแก่ลุงของท่าน ไม่ใช่อันเนื่องจากเพราะเขาเป็นลุงของนบี
แต่ทว่าเพราะเขาให้การปกป้องท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม และปกป้องอิสลาม ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม จึงขออภัยโทษให้แก่เขา ลุงของท่านนบีมูฮัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม จึงอยู่ในระดับหนึ่งของนรก สวมรองเท้าแตะที่ทำจากไฟ สมองของเขาเดือดพล่านจากรองเท้าแตะนั้น เขาเป็นคนที่ถูกลงโทษเบาที่สุดในนรก
ท่านนบีมูฮัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้กล่าวว่า "ถ้าไม่ใช่เพราะฉัน ลุงของฉันคงอยู่ในก้นบึ้งที่สุดของนรก"
رواه البخاري، كتاب المناقب، باب قصة أبي طالب، رقم(3884)، ومسلم، كتاب الإيمان رقم(24).
เมื่อเราอ่านในดุอากุหนูตว่า :
"اللهم اهدنا فيمن هديت"
“โอ้อัลลอฮ์ โปรดทรงนำทางเราให้อยู่ในหมู่ผู้ที่พระองค์ทรงให้ทางนำ"
แท้จริงแล้วเราคือผู้ที่กำลังทูลขอฮิดายะฮ์ทั้งสองประเภท ได้แก่ ฮิดายะฮ์แห่งความรู้ และฮิดายะฮ์แห่งการปฏิบัติ เช่นเดียวกับในอายะฮ์ที่ตรัสว่า :
{اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ}
"โอ้พระเจ้าของเรา โปรดทรงนำทางเราสู่แนวทางที่เที่ยงตรงด้วยเถิด"
(อัลฟาติฮะฮ์: 5)
ซึ่งครอบคลุมทั้งฮิดายะฮ์แห่งความรู้ และฮิดายะฮ์แห่งการปฏิบัติ ดังนั้นสมควรแก่ผู้อ่านควรตระหนักอยู่เสมอว่า กำลังทูลขอทั้งสองประเภทของฮิดายะฮ์นี้ นั่นก็คือ ฮิดายะห์แห่งความรู้ และฮิดายะห์แห่งการปฏิบัติ
ประโยคที่ว่า :
"فيمن هديت" “ในหมู่ผู้ที่พระองค์ทรงให้ทางนำ"
นี่เป็นประเด็นการใช้สื่อด้วยกับความโปรดปรานที่พระองค์ทรงประทานแก่ผู้ที่ได้รับการชี้นำ ให้พระองค์ทรงประทานความโปรดปรานทางนำนั้นแก่เราด้วยเช่นกัน
ความหมาย คือ เราขอพระองค์ทรงประทานทางนำแก่เรา เพราะการประทานทางนำนั้น เป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความเมตตา และ เหตุผลอันลุ่มลึกของพระองค์ และ ด้วยความกรุณาอันยิ่งใหญ่ของพระองค์ ที่เคยประทานทางนำแก่ผู้คนมาแล้วอย่างมากมาย
