' อั ล ล อ ฮ์ ' ทรง มหา บริ สุทธิ์ ยิ่ง

อาบีดีณ โยธาสมุทร  แปลเรียบเรียง

ชัยคุ้ลอิสลาม อิบนุตัยมียะฮฺ  ร่อฮิมะฮุ้ลลอฮฺ

“โดยที่ความเหน็ดเหนื่อยใดๆ ไม่ได้มาแตะต้องเราเลย”

 ( ก้อฟ/๓๘)

     นั้น ประมวลไว้ซึ่งความสมบูรณ์แห่งพระเดชานุภาพของพระองค์

 ส่วนพระดำรัสของพระองค์ที่ว่า 

“แม้สิ่งที่เล็กละเอียดอย่างมดตัวเล็กๆที่มีอยู่ในบรรดาฟากฟ้าและแผ่นดินก็มิอาจจะหลุดรอดหายหนีไปจากพระองค์ได้” 

(ดู ซะบะอฺ/๓)

     นั้น บอกให้ทราบถึงความสมบูรณ์แห่งความรอบรู้ของพระองค์ 

เช่นเดียวกันกับที่ พระดำรัสของพระองค์ที่ว่า 

“บรรดาสายตาย่อมไม่อาจเท่าทันพระองค์อย่างครบถ้วนได้”

 (ดู อั้ลอันอาม/ ๑๐๓)

     นั้น บอกให้ทราบถึงความยิ่งใหญ่ของพระองค์ ถึงขั้นที่บรรดาสายตาก็ไม่อาจจะทั่วถึงพระองค์อย่างถ้วนทั่วได้

          และในทำนองเดียวกันนี้ การปฏิเสธความเหมือนกันกับพระองค์และความพอๆกันกับพระองค์ก็เช่นกันที่เป็นการบอกให้ทราบว่า ทุกอย่างที่นอกเหนือไปจากพระองค์นั้นล้วนเป็นบ่าวของพระองค์และอยู่ภายใต้การครอบครองของพระองค์ทั้งสิ้น 

          ทั้งยังเป็นการบอกให้ทราบถึงความสมบูรณ์ของพระองค์ที่มิอาจเป็นจริงได้หากมีผู้อื่นที่เหมือนๆ กันกับพระองค์ที่ไม่ต้องการพึ่งพาพระองค์ และมีผู้อื่นที่เป็นหุ้นส่วนกับพระองค์ในการสร้างอยู่ด้วย เพราะสภาพที่ว่านี้ถือเป็นสภาพแห่งความบกพร่องของผู้สร้างนั่นเอง

          ส่วนความไม่มีเฉย ๆ และการปฏิเสธเปลือยๆ อย่างเดียว เช่น  การบอกว่าพระองค์มิอาจถูกมองเห็นได้เลยไม่ว่าจะในสภาพการณ์ใดก็ตามแต่ หรือบอกว่า พระองค์ไม่ทรงเป็นทั้งผู้ที่เอกเทศไม่คาบเกี่ยวกับโลก และไม่เป็นทั้งผู้ที่คาบเกี่ยวเข้าไปกับโลกด้วยนั้น ลักษณะเช่นนี้คือ ลักษณะของ”สิ่งที่ไม่ได้มีอยู่” ซึ่งสิ่งที่ไม่ได้มีอยู่ล้วนๆนั้น ย่อมมิอาจมีลักษณะแห่งความสมบูรณ์ และลักษณะที่คู่ควรแก่การสรรเสริญใดๆ เป็นของตนได้

          และด้วยเหตุนี้เอง การประกาศความบริสุทธิ์แด่อัลลอฮฺ ตะอาลา ด้วยคำพูดที่ว่า “ซุบฮานั้ลลอฮฺ” (อัลลอฮฺทรงมหาบริสุทธิ์ยิ่งนัก) จึงประมวลไว้ซึ่งการปฏิเสธลักษณะแห่งความบกพร่องทั้งหลายจากพระองค์ ควบคู่ไปกับการยืนยันในความยิ่งใหญ่ของพระองค์ที่ประกบกันมากับการปฏิเสธนั่นๆเสมอ 

          ดังนั้น การตั้ซบี้ฮฺ “ซุบฮานั้ลลอฮฺ” จึงเท่ากับเป็นการประกาศยืนยันในความยิ่งใหญ่แด่พระองค์ พร้อม ๆ กันกับการยืนยันในความบริสุทธิ์ของพระองค์ จากเรื่องไม่ดีไปในตัวด้วยนั่นเอง

(درء تعارض العقل والنقل، 6، 176-177)

          การตั้งหน้าตั้งตาปฏิเสธลักษณะต่างๆออกจากพระเจ้าโดยที่การปฏิเสธลักษณะนั้นๆไม่สามารถประกบไว้ด้วยการยืนยันในพระลักษณะอันสมบูรณ์แด่พระองค์ ที่มันแฝงอยู่ในการปฏิเสธลักษณะดังกล่าวที่ถูกปฏิเสธลงไปได้เลยนั้น  นั่นไม่ใช่ทางแห่งอั้ลกุ้รอ่านและซุนนะฮฺ และโดยเนื้อแท้แล้วมันไม่ใช่การเทิดทูนพระเจ้า แต่มันคือทางที่ทอดต่อไปสู่การปฏิเสธการมีอยู่จริงของพระเจ้าต่างหาก

نسأل الله السداد.