การเตาบัตตัวกับเดือนอันประเสริฐ
อนัส ลีบำรุง
يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إلى اللهِ، فإنِّي أَتُوبُ في اليَومِ إلَيْهِ مِئَةَ مَرَّةٍ
“โอ้มนุษย์ทั้งหลาย .. พวกเจ้าจงเตาบัตต่ออัลลฮฺ และขอลุโทษต่อพระองค์ และแท้จริงแล้วในหนึ่งวันฉันเตาบัต 100 ครั้ง”
[บันทึกโดย มุสลิม]
หะดีษบ่งบอกถึงเรื่อง ความจำเป็นแก่บรรดาผู้ศรัทธาทุกคนที่จะต้องทำการเตาบัต ต่ออัลลอฮฺ ดังที่อัลลอฮฺได้ทรงกล่าวไว้ว่า
{وَتُوبُوا إلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيٌّهَا الـمُؤمِنُونَ لَعَلَّكُم تُفلِحُونَ}
“และพวกเจ้าทั้งหลายจงขอลุแก่โทษต่ออัลลอฮ์เถิด โอ้ บรรดาผู้ศรัทธาเอ๋ย เพื่อว่าพวกเจ้าจะได้รับชัยชนะ”
[อัน-นูร : 31]
وَأَنِ ٱسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوٓاْ إِلَيْهِ
“และพวกท่านจงขอนิรโทษจากพระเจ้าของพวกท่าน แล้วจงกลับเนื้อกลับตัวต่อพระองค์”
[ฮูด : 3]
บ่าวทุกคนนั้นจำเป็นที่จะต้องเตาบะฮฺ เพราะแท้จริงมนุษย์ทุกคนนั้นมีบาป และมีการฝ่าฝืนต่ออัลลอฮฺอยู่ตลอด มนุษย์ล้วนหนีไม่พ้นความผิด จึงควรต้องเอาใจใส่ในการเตาบัต
การเตาบะฮฺนั้นอาจจะมาในรูปแบบที่เราไปปฏิบัติสิ่งที่เป็นสิ่งไม่ดี สิ่งชั่วร้าย หรือ การละทิ้งสิ่งที่ดี สิ่งที่ศาสนาได้สั่งใช้ให้ปฏิบัติ จำเป็นแก่บรรดาผู้ศรัทธาคือการเร่งรีบไปสู่การเตาบะฮฺ ไม่อนุญาตให้ล่าช้า เพราะเราไม่รู้ว่าเมื่อไหร่นั้นความตายจะมาหาเรา
การมั่นคงต่อการทำบาปอยู่เรื่อยไป การทำความผิด ความชั่วร้ายซ้ำซากทำให้หัวใจแข็งกระด้าง และออกห่างจากอัลลอฮฺ ทำให้อีหม่านนั้นอ่อนลง เพราะว่าอะไรครับ เพราะว่าอีหม่านมันจะเพิ่มด้วยกับการตออัตและมันจะลดหย่อนด้วยกับการทำสิ่งไม่ดีและการฝ่าฝืน
จำเป็นเสียเหลือเกินที่บรรดาผู้ศรัทธาจะต้องทำให้เดือนนี้สมบูรณ์ ด้วยกับ การเตาบะฮฺ และจงปฏิบัติการงานที่เป็นที่รักยิ่งต่อผู้ที่เราเคารพสักการะ และละทิ้งในสิ่งที่พระองค์ทรงพอพระทัย และจะต้องขวนขวายในสิ่งที่พลาดไปในตอนต้นของเดือนเพื่อให้การปิดท้ายของเดือนนี้สมบูรณ์ที่สุด และเราจะได้ไม่เป็นหนึ่งจากบรรดาผู้ที่ขาดทุนในเดือนอันประเสริฐนี้
เชค ศอลิหฺ อัลเฟาซาน حفظه الله บอกว่าเงื่อนไขของการเตาบะฮฺอย่างจริงจังมีอยู่ 5 ประการด้วยกัน :
1. ต้องเป็นการเตาบะฮฺอย่างอิคลาสเพื่ออัลลอฮฺ
2. ให้ละทิ้งสิ่งไม่ดีที่เราได้ปฏิบัติมันอยู่โดยทันที ถ้าเกิดเป็นการประพฤติชั่วให้ถอดถอนจากมันโดยด่วน ถ้าเกิดความชั่วที่เราทำนั้นเป็นวาญิบนั้น เช่น การทิ้งซะกาต ละทิ้งการทำฮัจย์ ให้กลับไปชดใช้ทันที
และถ้าเกิดว่าความชั่วนั้นที่เกี่ยวโยงกับพีน้องของเราลูกหลานอาดัม เช่น ทรัพย์สิน ให้คืนเจ้าของถ้าเขายังมีชีวิต หรือให้คืนกับลูกหลานของเขาที่รับมรดกของเขาได้ ถ้าหากว่าขาเสียชีวิตไปแล้วหรือเราไม่ทราบเจ้าของในสิ่งที่เราคดโกงมานั้นให้เราบริจาคและเนียตชดใช้ให้กับคนที่เราได้คดโกงเขามา
แต่ถ้าเกิดเป็นการนินทาบุคคลหนึ่งบุคคลใดให้เราไปบอกกับเจ้าตัวในสิ่งที่เราได้พูดออกไป หรือนินทาเขา แต่ถ้าเรากลัวว่าถ้าเราไปบอกเขาแล้วกลัวว่าจะเกิดสิ่งไม่ดีเกิดขึ้นหลังจากนั้น ให้เราขออภัยโทษให้กับเขา ให้เราไปกล่าวชมเชย ยกย่องเขาในสถานที่ๆ เราได้นินทาเขาไว้
อัลลอฮฺได้ทรงกล่าวไว้ว่า :
إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ
“แท้จริงความดีทั้งหลายย่อมลบล้างความชั่วทั้งหลาย”
[ฮูด : 114]
3. ต้องรู้สึกเสียใจและสำนึกผิดในบาปที่ได้กระทำ
4. ถอนตัวจากบาปนั้น โดยไม่กลับไปทำมันอีก นั่นคือผลพวงของการเตาบัต และจะเป็นเครื่องบ่งชี้ถึงความสัจจริงในการเตาบัต
5. การเตาบัตนั้นมีเวลาเฉพาะเจาะจง ถ้าถึงเวลาที่สิ้นสุดแล้วมันก็จะไม่ถูกตอบรับแต่อย่างใด ดังที่มีหะดีษรายงานว่า :
إِنَّ اللَّهَ يَقْبَلُ تَوْبَةَ الْعَبْدِ مَا لَمْ يُغَرْغِرْ
“แท้จริงอัลลอฮฺทรงตอบรับการกลับตัว (เตาบะฮฺ) ของบ่าวของพระองค์ตราบใดที่วิญญานยังออกไม่ถึงลูกกระเดือก”
[บันทึกโดย ติรมีซียฺ]
และอีกหะดีษบทนึง ท่านร่อซูล ﷺ ได้กล่าวว่า :
مَنْ تَابَ قَبْلَ أَنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ
“ใครก็ตามที่กลับตัว (เตาบะฮฺ) ก่อนที่ดวงอาทิตย์จะขึ้นทางทิศตะวันตก อัลลอฮฺจะทรงตอบรับการกลับตัวของเขา”
[บันทึกโดย มุสลิม]
وصلى الله على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين