ความเชื่อของอีหม่ามทั้งสี่มัซฮับ และผู้ที่เข้าใจตามเเนวทางของพวกเขา
แปลเรียบเรียง อับดุลบารีย์ นาปาเลน
จากบรรดาอีหม่ามที่โด่งดังในอิสลาม และเป็นที่ยอมรับในชาวซุนนะห์ อันได้แก่ อีหม่าม อะบูหะนีฟะฮ์, อีหม่าม มาลิก, อีหม่าม ชาฟิอีย์, อีหม่าม อะห์มัด บิน ฮัมบัล รอหิมาฮุมุลลอฮ์ ความเชื่อของพวกเขาคือความเชื่อของสะลัฟจากบรรดาซอหาบะฮ์ และผู้ที่เจริญรอยตามท่านในสิ่งที่ดีๆ
ส่วนพวกที่มุ่งในเรื่องฟิกฮ์หลังจากบรรดาอีหม่ามเหล่านี้ บางคนได้รับประโยชน์จากพวกเขาในเรื่องฟิกฮฺ(เรื่องปลีกย่อย) และพยายามยึดถือตามสิ่งที่มีหลักฐานบ่งชี้ โดยปฏิบัติตามคำสั่งเสียของบรรดาอีหม่ามทั้งหลาย เพราะมีคำสั่งมาจากอีหม่ามทุกคนให้ตามหลักฐาน และทิ้งคำพูดของอีหม่าม หากคำพูดนั้นมาค้านกับหลักฐาน และคนเหล่านี้แหละที่มีความเชื่อที่ตรงกับบรรดาอีหม่ามที่ว่านี้
เเต่ก็มีบางคนที่เลียนเเบบตามอีหม่ามเหล่านี้ในประเด็นปลีกย่อยอย่างเดียว โดยไม่แสวงหาความรู้เพิ่มเติมในสิ่งที่มีน้ำหนักมากกว่าด้วยตัวบทเเละหลักฐาน เเละจากพวกเขาเหล่านี้มีบางคนที่มีความเชื่อตรงกับบรรดาอีหม่ามเหล่านั้น แต่ส่วนมากพวกเขาจะตามแนวทางของกลุ่มอะชาอิเราะฮ์
ตัวอย่างจากผู้ที่ทำความเข้าใจในเรื่องฟิกฮฺ ตามมัซฮับ หะนาฟี แล้วมีอะกีดะฮ์ เหมือนสลัฟ อีหม่าม อบูญะอฺฟัร อัฏฏอฮาวีย์ เจ้าของหนังสือที่บอกถึงความเชื่อของอะฮ์ลุซซุนนะฮ์ วัลยะมาอะฮ์ และผู้ที่มาอธิบายหนังสือเล่มนี้คือ อาลี บิน อะบิลอิซ อัลฮานะฟีย์
และบางคนตามมัซฮับ อัชชาฟีอีย์ เช่น อับดุรเราะห์มาน บิน อิสมาอีล อัซซอบูนีย์ ผู้แต่งหนังสือ อะกีดะตุสสะลัฟ วะอัซฮาบุลหะดีษ และท่านอีหม่ามอัซะฮะบีย์ เจ้าของหนังสือ อัลอุลูว์ และ อิบนุกะษีร เจ้าของหนังสือ ตัฟซีร เเละอิบนุคุซัยมะห์ เจ้าของหนังสือ ซอเฮฮฺ เเละหนังสือ อัตเตาฮีด.
และบางคนตามมัซฮับ มาลิกีย์ เช่นอิบนุ อบี ซัยด์ อัลก็อยรอวานีย์, อบู อุมัร อัฏฏอลามันกีย์ เเละอิบนุ อับดิลบัร
และบางคนตามมัซฮับ อัลฮัมบาลี เช่นอีหม่าม อิบนุ ตัยมียะห์, อีหม่าม อิบนุ ก็อยยิม และ อีหม่าม มูฮัมหมัด บิน อับดุลวะห์ฮาบ อัตตะมีมีย์
อะบูอับดิลละฮ อัลกุรฏุบีย์ ได้กล่าว ในตัฟสีรของท่านว่า "ในคำดำรัสของอัลลอฮ์ที่ว่า
"ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ"
ความว่า "จากนั้นพระองค์ได้ทรงประทับอยู่เหนือบัลลังก์"
ท่านกล่าวว่า "ประเด็นนี้ นักวิชาการมีทัศนะที่หลากหลาย จากนั้นท่านก็ยกคำพูดของพวกมุตะกัลลีมีน หลังจากนั้นท่านก็กล่าวว่า ‘’ และแน่นอนบรรดาสะลัฟรุ่นแรกไม่มีใครพูดปฏิเสธทิศทาง และไม่มีใครพูดเรื่องทิศทาง สิ่งที่พวกเขาและคนอื่นๆทั้งหมดได้ยืนยันถึงสิ่งนี้คือ(ความเหนือ,ความสูงส่ง)ให้กับอัลลอฮ์ เหมือนที่มีปรากฎในคัมภีร์ ของพระองค์ และที่ได้บอกโดยท่านรอซูล ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม
และไม่มีใครสักคนจากสะลัฟฟุศศ่อและห์ ปฏิเสธว่า อัลลอฮทรงอยู่เหนือบัลลังก์ของพระองค์จริงๆ แต่สิ่งที่พวกเขาไม่รู้กันนั่นคือ พระองค์อยู่เหนืออย่างไร หรือทรงประทับในรูปเเบบใด ดั่งที่อิหม่ามมาลิกได้กล่าวไว้ว่า "อัลอิสติวาอ(การประทับ) เป็นที่ทราบกัน(ในด้านภาษา) ส่วนจะเป็นอย่างไรนั้นไม่สามารถทราบได้ เเละการถามถึงสิ่งนั้นเป็นบิดอะห์ ‘’
(ตัฟซีรฺ ของท่านอีหม่ามอัลกุรตุบีย์ ซูเราะห์ อัลอะร็อฟ โองการที่ ๖๔. (๗/๒๑๙-๒๒๐)
ข้อต่อมา แท้จริง กลุ่มญะห์มียะห์ ครั้งเมื่อเขากล่าวว่า แท้จริงคำว่า อิสติวาอ ( การอยู่เหนือ ) คือการเปรียบเปรยในความหมายที่เป็นนัยย์(คือ มีความหมายอื่น) อะหลุสซุนนะห์จึงประกาศชัดเลยว่า พระองค์ทรงอยู่เหนือบัลลังก์ด้วยตัวตน(ซ๊าต)ของพระองค์เอง
และผู้ที่ประกาศมากสุดคือ นักวิชาการ จากมัซฮับ มาลิกีย์ โดย อีหม่าม อาบูมูฮัมหมัด บิน อาบี ซัยด์ อัลก็อยรอวานีย์ ใน หนังสือ ของท่านสามเล่ม ที่ดังที่สุด คือ หนังคือ อัรริซาละห ,ญามีอุนนาวาดิรฺ เเละอัล อาดาบ ส่วนใครที่อยากทราบลึกลงไปในเรื่องนี้ก็สามารถเปิดอ่านได้
เเละอัลกอฎีย์ อับดุลวาฮาบ ก็ประกาศชัด โดยได้กล่าวว่า แท้จริง พระองค์ได้ทรงอยู่เหนือบัลลังค์ด้วยตัวตน(ซ๊าต)ของพระองค์ ,อัล กอฎีย์ อาบูบักร อัลบากิลลานีย์ ก็ได้ประกาศชัด และท่านก็อยู่ในมัซฮับ มาลีกีย์ โดยที่อัล กอฎีย์ อับดุลวาฮาบได้เล่า จากท่าน เป็นตัวบทเลย
อะบุอับดิลลาห อัลกุรฏูบีย์ ก็ได้ประกาศชัดในหนังสือ ( ชัรฮู อัสมาอิลลาหฮีย์ อัล ฮุสนา ) โดยกล่าวว่า "ท่านอาบูบักร อัล ฮัฎรอมีย์ ได้กล่าวถึง คำพูดของอีหม่าม อิบนู ญะรีร อัฏฏอบรีย์ และอาบี มูฮัมหมัด บิน อาบี ซัยด์ และนักวิชาการกลุ่มใหญ่ในทางฟิกฮ และฮาดิษ ซึ่งได้ปรากฏชัดในหนังสือ ของ อัลกอฎีย์ อับดุลวาฮาบ จากอัล กอฎีย์ อาบีบักร์ และ อาบีฮาซัน อัลอัชอารีย์
และอัลกอฎีย์ อับดุลวาฮาบ ได้เล่าจาก อัลกอฎีย์ อาบีบักร เป็นลายลักษณ์อักษร ว่า พระองค์ทรงอยู่เหนือบัลลังก์ของพระองค์ด้วยตัวตนของพระองค์ และบางที่ได้กล่าวว่า (ทรงอยู่เหนือจากสิ่งที่ถูกสร้างทั้งหลาย )
( ดูหนังสือ ก็อฏฟุลญะนีย์อัดดานีย์ ของเชค อับดุลมุหฺเซ็น อัลอับบ็าด ๓๖-๓๙.)
