ความบริสุทธิ์ใจ กับ การอยากได้คำชื่นชม อยู่ร่วมกันไม่ได้ !
อุมมุ อุ้ลยา แปลและเรียบเรียง
ความบริสุทธิ์ใจ(อิคลาศ) กับการชื่นชอบคำชมเชยสรรเสริญเยินยอ และปรารถนาในสิ่งที่ผู้อื่นมีครอบครองนั้น จะไม่รวมอยู่ในหัวใจดวงเดียวกัน เฉกเช่นที่ น้ำไม่อาจอยู่ร่วมกับไฟ และตะกวดไม่อาจอยู่ร่วมกับปลาฉันใดก็ฉันนั้น
เมื่อท่านบอกกับตัวเองให้แสวงหาความอิคล้าศ ท่านก็จงมุ่งไปหาความปรารถนามักได้เป็นอันดับแรก และจงเชือดเฉือนมันด้วยกับความสิ้นหวังหมดอาลัยตายอยากเถิด จากนั้นจงมุ่งไปหาคำชื่นชมสรรเสริญ และจงสงบตนมักน้อยจากสองสิ่งนี้เฉกเช่นผู้ที่หลงใหลถวิลหาแต่ดุนยา มักน้อยต่อโลกอาคิเราะฮ์
เมื่อท่านสามารถเชือดความปราถนามักได้ และสามารถสยบสำรวมตนต่อคำสรรเสริญเชยชมได้แล้วความบริสุทธิ์ใจจะกลายเป็นสิ่งสะดวกง่ายดายสำหรับท่าน
หากท่านจะบอกว่า : “มีสิ่งใดที่จะช่วยให้เชือดความปรารถนามักได้ และช่วยให้มักน้อยต่อคำสรรเสริญชมเชยได้ง่ายขึ้นบ้างเล่า ?
ฉันก็จะบอกว่า การเชือดความปรารถนามักได้ จะสะดวกง่ายดายขึ้นก็ต่อเมื่อ ท่านรับรู้อย่างหนักแน่นแน่วแน่ว่า ไม่มีสิ่งใดเลยที่ท่านปรารถนาอยากได้นอกจากพระหัตถ์ของอัลลอฮฺเพียงองค์เดียวเท่านั้นที่ครอบครองอยู่ ไม่มีใครอื่นจากพระองค์มีสิทธิ์ครอบครองมันเลย และผู้เป็นบ่าวจะไม่มีทางได้รับในสิ่งที่พระองค์ทรงครอบครอบนอกจากพระองค์ทรงประสงค์เท่านั้น
สำหรับความมักน้อยสยบตนจากคำชื่นชมสรรเสริญของผู้คน ย่อมเป็นที่ง่ายดายสำหรับท่านก็ต่อเมื่อ ท่านรับรู้อย่างถ่องแท้ว่า ไม่มีคำชมของใครที่ก่อประโยชน์และทำให้ดูดี และไม่มีคำตำหนิของใครที่จะสร้างผลกระทบและก่อผลเสียหายได้ นอกจากอัลลอฮ์ เพียงพระองค์เดียวเท่านั้น
เสมือนกับที่มีชาวอาหรับคนหนึ่งบอกกับท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะซัลลัม ว่า :
“แท้จริงแล้ว คำชมของฉันคือการทำให้น่าเชื่อถือ และคำติของฉันคือการทำให้หม่นหมองไม่น่านับถือ”
ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะซัลลัม จึงกล่าวว่า : “เช่นที่ว่านั้น คือ อัลลอฮฺ อัศศะวะญัล ต่างหากเล่า”
(บันทึกโดย อิมามอัตตริมีซีย์)
ดังนั้นจงสำรวมตนมักน้อยต่อคำชมของคนที่คำชมของเขาไม่ได้ทำให้ท่านดูดีขึ้น จงมักน้อยต่อคำตำหนิของคนที่การติติงของเขาไม่ได้ทำให้ท่านดูแย่ลง แต่จงหวังปรารถนาในคำชมของผู้ที่ความวิจิตรงดงามทั้งมวลอยู่ในคำชมของพระองค์ และความอัปลักษณ์น่าชิงชังทั้งมวลอยู่ในคำตำหนิของพระองค์ ท่านจะไม่สามารถทำได้เป็นอันขาด นอกจากต้องอาศัยความอดทน และความเชื่อมั่นอย่างหนักแน่นมั่นคง เมื่อใดก็ตามที่ท่านสูญเสียความอดทน และความเชื่อมั่นแล้ว เมื่อนั้นท่านก็จะเป็นเช่นนักเดินทางที่มุ่งสู่ท้องทะเลกว้างโดยไร้นาวาโดยสาร
อัลลอฮ์ ตะอาลา ตรัสว่า
“ดังนั้น เจ้าจงอดทนเถิด แท้จริงสัญญาของอัลลอฮฺนั้นเป็นจริงเสมอ
และอย่าได้ให้บรรดาผู้ไม่มีความเชื่อมั่นทำให้เจ้ากลัดกลุ้มกังวลใจ”
(อัรรูม / 60)
“และเราได้ให้มีหัวหน้าจากพวกเขา เพื่อจะได้ชี้แนะแนวทางที่ถูกต้องตามคำบัญชาของเรา
ในเมื่อพวกเขาได้อดทน และพวกเขาเชื่อมั่นต่อสัญญาณทั้งหลายของเรา”
(อัซซัจญฺดะฮฺ / 24)
ที่มา : อัลฟะวาอิด ของ อิมาม อิบนิ้ล ก็อยยิม หน้า 185-186