สาเหตุที่ทำให้หลงทาง
โดย...อับดุลวาเฮด สุคนธา
♣ ความโง่เขลา
คนที่จะได้รับทางนำที่ถูกต้องเกิดจากการแสวงหาวิชาความรู้ แน่เลยว่าการหลงทาง หันเหออกจากสิ่งที่ถูกต้องนั้นคือคนที่ไม่มีความรู้ และทำให้การใช้ชีวิตเดินอย่างไร้จุดหมาย ไม่ได้รับวิชาความรู้ที่ถูกต้อง เขาไม่รับรู้คำสั่งใช้ หลักการของศาสนา ทำให้เขานั้นหลุดออกจากแนวทางที่ถูกต้อง
อัลลอฮฺทรงกล่าวว่า
﴿ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ ﴾ [لقمان: 6].
“ และในหมู่มนุษย์มีผู้ซื้อเอาเรื่องไร้สาระ เพื่อทำให้เขาหลงไปจากทางของอัลลอฮฺ โดยปราศจากความรู้ และถือเอามันเป็นเรื่องขบขัน ชนเหล่านี้พวกเขาจะได้รับการลงโทษอันอัปยศ ”
♣ การลำผองตน อวดโต ดื้อดึง
คนที่มีลักษณะ อวดโต ดื้อดึง เป็นลักษณะของคนที่ไม่ยอมรับฟังความถูกต้อง ดังที่อัลกรุอ่านกล่าวเอาไว้ ถึงเหตุการณ์ที่ อิบลิส โอหัง ลำผองตนเองไม่ยอมเชื่อฟังคำสั่งของพระเจ้าที่ให้ก้มกราบต่อท่านนบีอาดัม อะลัยฮิสลาม ฉะนั้นการอวดโต หยิ่งยโส จะทำให้เขานั้น ไม่ยอมรับฟังในสิ่งที่ถูกต้อง
อัลลอฮฺทรงกล่าวว่า
(قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْعَالِينَ) [ص: 75].
พระองค์ตรัสว่า “อิบลีสเอ๋ย อะไรเล่าที่ขัดขวางเจ้ามิให้เจ้าสุญูดต่อสิ่งที่ข้าได้สร้างด้วยมือทั้งสองของข้า ? เจ้าเย่อหยิ่งจองหองนักหรือ หรือว่าเจ้าอยู่ในหมู่ผู้สูงส่ง”
♣ หลงเหล์เหลี่ยมของมารร้าย (ซัยตอน)
มารร้าย ซัยตอน คือศัตรูตัวฉกาจ ที่จะค่อยยุแย่ให้มนุษย์ใช้ชีวิตตามความต้องการของอารมณ์ใฝ่ต่ำ มันพยายามประดับประดาสิ่งที่ผิดให้เป็นสิ่งที่ถูกต้องเพื่อตกหลุมพรางในเรื่องความผิดต่างๆ
อัลลอฮฺทรงกล่าวว่า
{فَأَزَلَّهُمَا الشَّيطَانُ عَنهَا فَأَخرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلنَا اهبِطُوا بَعضُكُم لِبَعضٍ, عَدُوُّ وَلَكُم فِي الأَرضِ مُستَقَرُّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ,}(البقرة/36).
“ภายหลังจากชัยฎอนได้ทำให้ทั้งสองนั้นพลั้งพลาดไป เนื่องจากต้นไม้ต้นนั้น แล้วได้ทำให้ทั้งสองออกจากที่ที่เคยพำนักอยู่
และเราได้กล่าวว่า พวกเจ้าจงออกไป โดยที่บางส่วนของพวกเจ้าต่างเป็นศัตรูต่อกัน และ(สำหรับพวกเจ้าในผืนแผ่นดินนั้น) มีที่พำนัก และมีสิ่งอำนวยประโยชน์จนถึงระยะเวลาหนึ่ง”
♣ การปฏิบัติตามอารมณ์ใฝ่ต่ำ
มนุษย์ทุกๆคนต่างชอบที่จะปฏิบัติตามใจตัวเอง สิ่งที่ตัวเองปรารถนา เพื่อตอบสนองในสิ่งที่ใจรัก ฉะนั้น หากชีวิตไม่มีหลักการศาสนามาบังคับใช้ แน่นอนเลยว่ามนุษย์จะใช้ชีวิตไม่ต่างอะไรกับ สัตว์เดรัจฉาน
อัลลอฮฺทรงกล่าวว่า
﴿ وَأن احْكُمْ بَيْنَهُمْ بمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلا تَتَّبِعْ أهْوَاءَهُمْ وَاحْذَرْهُمْ أنْ يَفتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مَا أنْزَلَ اللَّهُ إلَيْكَ ﴾ [المائدة: 49].
“ และเจ้า จงตัดสินระหว่างพวกเขา ด้วยสิ่งที่อัลลอฮ์ได้ทรงประทานลงมาเถิด และจงอย่าปฏิบัติตามความใคร่ใฝ่ต่ำของพวกเขา
และจงระวังพวกเขา ในการที่พวกเขาจะจูงใจเจ้าให้เขวออกจากบางสิ่ง ที่อัลลอฮ์ได้ประทานลงมาแก่เจ้า”
♣ ตามแบบงมงาย ไม่ฟังผู้รู้ท่านอื่นๆ
คุณลักษณะที่อันตรายอีกประการหนึ่ง นั้นคือการตามผู้รู้แบบงมงาย ตามแบบไม่ฟังผู้รู้ท่านอื่น คล้ายกับว่า อาจารย์ข้าใครอย่าแตะ ไม่ว่าอาจารย์คนนี้จะผิดตรงไหน ลูกศิษย์ต้องบอกว่าถูกเสมอ นี้คือประการสำคัญทำให้คนนั้นหลงออกจากแนวทางที่ถูกต้อง
อัลลอฮฺทรงกล่าวว่า
{مَا هَذِهِ التَّمَاثِيلُ الَّتِي أَنتُمْ لَهَا عَاكِفُونَ قَالُوا وَجَدْنَا آبَاءنَا لَهَا عَابِدِينَ} [الأنبياء:52-53].
“ขณะที่เขากล่าวแก่บิดาของเขาและกลุ่มชนของเขาว่า “รูปปั้นอะไรกันนี่ที่พวกท่านเฝ้าบูชากัน ”
พวกเขากล่าวว่า “เราได้พบเห็นบรรพบุรุษของเรา เป็นผู้สักการะบูชามันก่อน”
♣ จงระวังผู้รู้ศาสนาที่หลงทาง
รายงานจากอบูตะมีม อัลญัยชานีย์ กล่าวว่า ฉันได้ยิน อบูสัรรินกล่าวว่า ในวันหนึ่งข้าพเจ้าได้เดินทางร่วมกับท่านเราะซูลโดยที่ข้าพเจ้าได้เดินคล้องมือของท่านเพื่อไปยังที่พำนักของท่าน ทันใดนั้นข้าพเจ้าก็ได้ยินท่านนบีพูดว่า-
“นอกเหนือจากดัจญาลแล้ว ยังมีสิ่งอื่นที่ฉันกลัวมากกว่าดัจญาลว่ามันจะประสบแก่ประชาชาติของฉัน”
ดังนั้นฉันจึงถามท่านว่า “โอ้ท่านเราะซูลลุลเลาะฮฺสิ่งใดอีกเล่าที่ท่านกลัวว่าจะประสบแก่ประชาชาติของท่านยิ่งกว่าดัจญาล?
يَا رَسُولَ اللَّهِ أَيُّ شَيْءٍ أَخْوَفُ عَلَى أُمَّتِكَ مِنْ الدَّجَّالِ قَالَ الْأَئِمَّةَ الْمُضِلِّينَ“
ท่านก็ตอบว่า คือบรรดาอิมามผู้ที่ทำให้ผู้คนหลงผิด”
(มุสนัดอิมามอะฮฺมัด, , อัลบานีย์รับรองหะดีษนี้ว่าเศาะฮีฮเช่นเดียวกับอิมามซุยูฏีย์)
♣ สภาพแวดล้อมสังคม
การมีสภาพแวดล้อมที่ดี การใช้ชีวิต และความคิดจะดีไปด้วย หากว่าการใช้ชีวิตในสังคมที่เลวร้าย ชีวิตจะเลวร้ายลงไปด้วย ฉะนั้นเด็กน้อยทุกคนล้วนแล้วเกิดมาบริสุทธิ์ เว้นแต่พ่อแม่ของเขาทำให้เขานั้นตกในศาสนา ยิว ตริสเตียน นักบูชาไฟ หรือการมีเพื่อนที่ดีย่อมมีผลการใช้ชีวิต ดังในตัวบทที่ท่านนบีกล่าวว่า
มีรายงานจากอะบีมูซา อัลอัชอารีย์ จากท่านนะบีย์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้กล่าวว่า :
إِنَّمَا مَثَلُ الْجَلِيسِ الصَّالِحِ، وَالْجَلِيسِ السَّوْءِ، كَحَامِلِ الْمِسْكِ، وَنَافِخِ الْكِيرِ، فَحَامِلُ الْمِسْكِ : إِمَّا أَنْ يُحْذِيَكَ، وَإِمَّا أَنْ تَبْتَاعَ مِنْهُ، وَإِمَّا أَنْ تَجِدَ مِنْهُ رِيحًا طَيِّبَةً، وَنَافِخُ
الْكِيرِ: إِمَّا أَنْ يُحْرِقَ ثِيَابَكَ، وَإِمَّا أَنْ تَجِدَ رِيحًا خَبِيثَةً
“เพื่อนที่ดีและเพื่อนที่ไม่ดีนั้น เปรียบได้กับคนขายน้ำหอมและช่างตีเหล็ก
กล่าวคือคนขายน้ำหอมนั้น เขาอาจจะมอบน้ำหอมให้แก่ท่าน หรือไม่ ท่านก็อาจจะซื้อน้ำหอมจากเขา หรืออย่างน้อยท่านก็คงได้รับ กลิ่นหอมจากเขาบ้าง
ในขณะที่ช่างตีเหล็กนั้น เขาอาจทำให้เสื้อผ้าของท่านถูกไฟเผาไหม้ หรือไม่ท่านก็อาจพลอยได้กลิ่นอันน่ารังเกียจไปด้วย”
( บันทึกโดยบุคอรีย์)
เรื่องราวมากมายที่อัลลอฮฺทรงยกเป็นอุทาหรณ์ ตัวอย่าง เกี่ยวกับการหลงทาง หันเหออกจากแนวทางที่ถูกต้อง ไปปฏิบัติตามอารมณ์ใฝ่ต่ำ หลงเล่ห์เหลี่ยมของมารร้าย ดังเช่นลูกของท่านนบี นูหฺ อะลัยฮิสลาม ปฏิเสธผู้เป็นบิดา ไม่ย่อมเชื่อฟังทำให้เขานั้นหลงทางสู่ความหายนะในที่สุด
อัลลอฮฺทรงส่งท่านนะบีนูหฺ (ท่านนบีนูหฺจึงถือเป็นนะบีท่านที่สองในบรรดานะบีและร่อซูล) เพื่อมาฟื้นฟูศาสนาของท่านนบีอาดัมและสอนลูกหลานของท่านนบีอาดัม ตั้งแต่ท่านนบีนูหฺ ได้ประกาศเทศนาสู่การศรัทธาให้เอกภาพแด่อัลลอฮฺ ก็มีกลุ่มต่อต้านออกมายืนหยัดในสิ่งที่เขาและบรรพบุรุษได้กระทำ ท่านนบีนูหฺจึงต้องทำงานหนักมาก อายุของท่านมากกว่าพันปี ในอัลกุรอานบอกว่านะบีนูหฺใช้เวลาดะอฺวะฮฺ 950 ปี ทำทุกวิถีทาง ทั้งในเชิงลับและเปิดเผย ใช้เสียงเบาและเสียงดัง พูดกับคนทุกวัย
อัลลอฮฺทำการลงโทษกับบรรดาผู้ที่ดื้อดึงและปฏิเสธศรัทธาต่อท่านนบีนูฮฺ อะลัยฮิสลาม ด้วยกับการกำหนดของพระองค์ทำให้เกิดน้ำท่วมโลก อัลลอฮฺทรงบัญชาให้ท่านนบีนูหฺได้สร้างเรือและนำมนุษย์และสัตว์ต่าง ๆ หนีน้ำท่วม ท่านนบีนูหฺก็เรียกศรัทธาชนให้ขึ้นบนเรือ และให้บรรดาผู้ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้พยายามรณรงค์เพื่อหนีให้พ้นจากการจมน้ำ
يَا بُنَيَّ ارْكَب مَّعَنَا وَلَا تَكُن مَّعَ الْكَافِرِينَ
“โอ้ลูกของฉันเอ๋ย ! จงมาโดยสารเรือกับเราเถิด และเจ้าอย่าอยู่ร่วมกับผู้ปฏิเสธศรัทธาเลย"
[ฮูด:43]
แต่ที่แปลกคือคนสำคัญมากสำหรับนบีนูหฺไม่ยอมขึ้นเรือมาด้วย ลูกชายนบีนูหฺ(นะบีนูหฺมีลูกหลายคน คือ ซาน ฮาน ยาซิร และกันอาน) มีรายงานว่ากันอานหรืออีกคนหนึ่งที่ฝ่าฝืนนบีนูหฺ ไม่ขึ้นเรือ เพราะไม่ยอมศรัทธาต่อท่านนบีนูหฺ นบีนูหฺได้เรียกลูกให้ขึ้นเรือ
"قَالَ سَآوِي إِلَىٰ جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ ۚ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّـهِ إِلَّا مَن رَّحِمَ ۚ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ
"เขา (ลูกชาย) กล่าวว่า ฉันจะไปอาศัยภูเขาลูกหนึ่ง มันจะคุ้มครองฉันจากน้ำนี้ได้
เขา (นูหฺ) กล่าวว่า ไม่มีผู้ใดคุ้มครองในวันนี้จากพระบัญชาของอัลลอฮฺ เว้นแต่ผู้ที่พระองค์ทรงเมตตา
และคลื่นได้ซัดเข้ามาระหว่างเขาทั้งสอง และเขา (ลูกชาย) ได้อยู่ในหมู่ผู้จมน้ำ"
[ฮูด:43]
ท่านนบีนูหฺ กล่าวกับอัลลอฮฺว่า
وَنَادَىٰ نُوحٌ رَّبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ
“และนุห์ได้ร้องเรียนต่อพระเจ้าของเขาโดยกล่าวว่า “ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้าของพระองค์แท้จริงลูกชายของข้าพระองค์เป็นคนหนึ่งในครอบครัวของข้าพระองค์ และแท้จริงสัญญาของพระองค์นั้นเป็นความจริง และพระองค์ท่านนั้นทรงตัดสินเที่ยงธรรมยิ่ง ในหมู่ผู้ตัดสินทั้งหลาย"
[ฮูด:45]
อัลลอฮฺทรงกล่าวตอบกับท่านนบีนูหฺเกี่ยวกับเรื่องลูกชาย ว่า
قَالَ يَا نُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ ۖ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ ۖ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۖ إِنِّي أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ
พระองค์ทรงตรัสว่า “โอ้นุห์เอ๋ย ! แท้จริงเขามิได้เป็นคนหนึ่งในครอบครัวของเจ้า แท้จริงการกระทำของเขาไม่ดี ดังนั้นเจ้าอย่าร้องเรียนต่อข้าในสิ่งที่เจ้าไม่มีความรู้ แท้จริงข้าขอเตือนเจ้าที่เจ้าจะอยู่ในหมู่ผู้งมงาย”
[ฮูด:46]
ท่านนบีนูหฺกล่าวขออภัยโทษต่อพระองค์ในสิ่งที่ตัวเขาไม่รู้
قَالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَسْأَلَكَ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ ۖ وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِي أَكُن مِّنَ الْخَاسِرِينَ
เขากล่าวว่า “ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้าของข้าพระองค์ แท้จริงข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์ท่าน ให้พ้นจากการร้องเรียนต่อพระองค์ท่าน ในสิ่งที่ข้าพระองค์ไม่มีความรู้ในเรื่องนั้น และหากพระองค์ไม่ทรงอภัยแก่ข้าพระองค์ และไม่ทรงเมตตาข้าพระองค์แล้ว ข้าพระองค์ก็จะอยู่ในหมู่ผู้ขาดทุน”
[ฮูด:47]
ฉะนั้นความดื้อดึง ความโอหังต่อคำสั่งของอัลลอฮฺ ไม่ยอมศรัทธา แน่นอนเหลือเกินว่าบั้นปลายชีวิตของเขาคือความหายนะนั้นเอง
จงพยามศึกษาหาความรู้เพื่อจะทำให้ตัวเราและครอบครัวรอดพ้นจากความผิดต่างๆ ทีขัดต่อหลักการของศาสนา และจะต้องระมัดระวังสิ่งต่างๆ ที่จะทำให้เรานั้นหันเหออกจากแนวทางที่ถูกต้อง
