ใคร คือ คนหลงทาง ?
โดย... อับดุลวาเอด สุคนธา
ความหมายของคำนิยาม (الضلال ) หลงทาง คือ หมกมุ่น มัวเมา คลั่งไคล้ เคลิบเคลิ้ม เช่น มีสิ่งหนึ่งขาดหายไป, คนที่หลงทางออกจากความจริง, อูฐของฉันหลงทาง ,หลงทางกลับบ้าน หรือ ไม่มีทางออก
ท่าน อัรร่อเฆบ กล่าวว่า คำว่า หลงทาง อยู่ตรงข้ามกับ ทางที่เที่ยงตรง ทางสว่าง ทางนำ ทางที่ถูกต้อง
ท่าน เญาฮารีย์ กล่าวว่า การหลงทาง คือ มีสิ่งหนึ่งหลงออกจากความจริง ไม่รู้ตำแหน่งที่ถูกต้อง การหลงทางหมายถึงความหายนะ
إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي ضَلالٍ وَسُعُرٍ(القمر/ 47)
“แท้จริงบรรดาผู้มีความผิดนั้น อยู่ในการหลงทาง และการเผาไหม้”
การหลงทาง ความหมายทางวิชาการ ท่านอัรร่อเฆบ กล่าวว่า คือ การออกจากแนวทางที่ถูกต้อง
ท่าน ญัรยานีย์ และ มานาวีย์ กล่าวว่า ไปไม่ถึงในเป้าหมายที่ถูกวางเอาไว้
ท่าน อัลฟัยรุสอะบาดีย์ กล่าวว่า การหันเห ออกจากแนวทางที่ถูกต้อง คือแนวทางของอัลลอฮฺ ด้วยการตั้งใจ หลงลืม มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับความหลง
คำว่า “หลงทาง” แบ่งออกเป็นสองชนิด
♦ หนึ่ง อูฐของฉันหลงทาง หาไม่เจอ มันหลงเพราะไม่รู้
♦ สอง สาเหตุของการหลงทาง มีคนทำให้หลงทาง ตั้งใจให้หลง หลอกลวงคนอื่นให้หลง
هَمَّت طَّائِفَةٌ مِّنْهُمْ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلاُّ أَنفُسَهُمْ النساء/ 113
“แน่นอนกลุ่มหนึ่งจากพวกเขาก็มุ่งแล้วที่จะให้เจ้าหลงผิดไป แต่พวกเขาจะไม่ทำให้ใครหลงผิดไปได้ นอกจากตัวของพวกเขาเองเท่านั้น”
ความหมายของคำว่า (อัดด่อล้าลฺ)ในอัลกรุอ่าน มีดังนี้
หนึ่ง หมายถึง การปฏิเสธ
﴿ وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا ﴾ [النساء: 136].
“และผู้ใดปฏิเสธศรัทธาต่ออัลลอฮฺ และมลาอิกะฮ์ของพระองค์และบรรดาคัมภีร์ของพระองค์และบรรดาร่อซูลของพระองค์ และวันปรโลกแล้วไซร้ แน่นอนเขาก็ได้หลงทางไปแล้วอย่างไกล”
สอง การตั้งภาคี
﴿ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا ﴾ [النساء: 116].
“และผู้ใดให้มีภาคี ขึ้นแก่อัลลอฮฺแล้ว แน่นอน เขาก็ได้หลงทางไปแล้วอย่างไกล”
สาม ความผิด
﴿ فَعَلْتُهَا إِذًا وَأَنَا مِنَ الضَّالِّينَ ﴾ [الشعراء: 20].
“ เขา (มูซา) กล่าวว่า ฉันได้กระทำมันโดยที่ฉันไม่รู้”
สี่ การหลงลืม ลืมตัว
﴿ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى ﴾ [البقرة: 282].
“เพื่อว่าหญิงใดในสองคนนั้นหลงไป คนหนึ่งในสองคนนั้นก็จะได้เตือนอีกคนหนึ่ง”
ห้า การหายไป การไม่มี
﴿ لَا يَضِلُّ رَبِّي ﴾ [طه: 52]
“พระเจ้าของฉันจะไม่ทรงผิดพลาด และไม่ทรงหลงลืม”
ท่าน อิหม่ามญารีรฺ อัตต็อบรีย์ กล่าวในโองการนี้ว่า
وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَى (الضحى/ 7)
“ และทรงพบเจ้าระเหเร่ร่อน แล้วก็ทรงชี้แนะทาง (แก่เจ้า) ดอกหรือ ?”
การที่ท่านถูกพบในสภาพของคนหลงทาง ไร้ซึ่งทางนำ แต่วันนี้ เจ้านั้นได้รับทางนำ หรือพบว่ากลุ่มชนของท่านนั้นอยู่ในสภาพของคนหลงทาง
ท่านอิบนุ กะซีร กล่าว ในโองการนี้ว่า
﴿ وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا مَا كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَكِنْ جَعَلْنَاهُ نُورًا نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴾ [الشورى: 52]
“และเช่นนั้นแหละเราได้วะฮียฺอัลกุรอาน แก่เจ้าตามบัญชาของเรา เจ้าไม่เคยรู้มาก่อนเลยว่าอะไรคือคัมภีร์ และอะไรคือการศรัทธา
แต่ว่าเราได้ทำให้อัลกุรอานเป็นแสงสว่างเพื่อชี้แนะทาง โดยนัยนั้นแก่ผู้ที่เราประสงค์จากปวงบ่าวของเรา
และแท้จริงเจ้านั้น จะได้รับการชี้แนะสู่ทางอันเที่ยงธรรมอย่างแน่นอน”
อัลลอฮฺ ประทานทางนำไปสู่บทบัญญัติของพระองค์ที่ถูกต้อง
ท่านอิบนุ กะซีร กล่าว ในโองการนี้ว่า
﴿ مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَى ﴾ [النجم: 2]
“สหาย(มุฮัมมัด) ของพวกเจ้ามิได้หลงผิดและเชื่อมั่นในทางที่ผิด”
เป็นการยืนยันให้แก่ท่านร่อซูลลุอฮฺว่า ท่านนั้นได้รับทางนำ เพื่อจะปฏิบัติตามความจริงจากพระเจ้า ไม่ใช่ผู้ที่หลงทาง หรือ คนโง่เขลา ไม่มีความรู้ ไม่มีหนทางที่จะเดิน แต่ ท่านคือคนรู้ ผู้ยุติธรรม
ท่านนบีมูฮัมหมัดได้รับการยืนยันจากอัลลอฮฺ ถึงการได้รับวะฮีย์จากพระองค์เพื่อนำสารในการเผยแพร่อิสลาม ต่างจากกลุ่มชน ยิวและตริสเตียน รู้แต่ไม่ปฏิบัติ หรือ ปกปิด ปิดบัง บางกลุ่มไม่รู้แต่ชอบปฏิบัติ
