ผลเสียของการโต้เถียงที่น่าตำหนิ
เรียบเรียงโดย อิสมาอีล กอเซ็ม
มวลการสรรเสริญเป็นเอกสิทธิ์ของอัลลอฮฺผู้อภิบาลแห่งสากลโลก
ความเห็นต่างของมนุษย์เรานั้นเป็นเรื่องปกติ การที่คนได้มองไปยังสิ่งหนึ่งสิ่งใด และมาถามความเห็นของแต่ละคนมักจะได้คำตอบที่แตกต่างกัน นี่คือธรรมชาติของมนุษย์ และบางครั้งการเห็นต่างของมนุษย์ที่เกิดจากความเข้าใจและการวิเคราะห์ของตัวเองนำไปสู่การโต้เถียง แม้กระทั่งทฤษฎีสมัยใหม่ที่มีการค้นคว้าก็ยังมีการถกเถียงกัน การถกเถียงการโต้แย้งมีทั้งที่น่าตำหนิและมีทั้งที่น่าสรรเสริญ
การโต้แย้งในประเด็นวิชาการเป้าหมายเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ความเข้าใจ และผลของการโต้เถียงคือ ความถูกต้องได้ปรากฏและเป็นที่ถูกยอมรับนำไปสู่การแก้ไขปรับปรุง การโต้แย้งลักษณะนี้ถือว่าเป็นสิ่งที่น่าชมเชย หรือโต้แย้งทฤษฎีที่มาทำลายหลักความเชื่ออิสลามเพื่อหักล้างความเท็จ หรือการโต้แย้งเพื่อนำผู้คนมาสู่ความเข้าใจศาสนาของอัลลอฮฺถือว่าเป็นสิ่งที่น่าชมเชย ส่วนการโต้แย้งที่น่าตำหนิก็คือการโต้แย้งที่มาสนับสนุนสิ่งที่เป็นเท็จ การโต้แย้งที่อาศัยสติปัญญาเพียงอย่างเดียวโดยไม่อาศัยความรู้ที่มาจากตัวบททางศาสนา หรือการโต้แย้งที่เพียงแค่ต้องการชนะฝ่ายที่โต้แย้งเท่านั้น
สาเหตุที่ทำให้การโต้แย้งเป็นสิ่งที่น่าตำหนิ ตัวผู้ที่มาโต้แย้งมีความหยิ่งยโสคิดว่าตัวเองมีความสามารถเหนือคนอื่น คนประเภทนี้จะไม่ยอมรับความรู้หรือการตักเตือนของใคร ไม่ว่าใครจะไปตักเตือนเขาจะโต้แย้งกลับทุกเรื่องไม่ว่าจะเป็นเล็กเรื่องใหญ่ เพราะเขาคิดว่าเขาเก่งที่สุดมีความรู้มากที่สุด
الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ ۖ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا ۚ كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ ( 35 )
“บรรดาผู้โต้เถียงในสัญญาณต่าง ๆ ของอัลลอฮฺโดยไม่มีหลักฐานใด ๆ มายังพวกเขา
เป็นที่น่าเกลียดชังยิ่ง ณ ที่อัลลอฮฺ และ ณ บรรดาผู้ศรัทธา
เช่นนั้นแหละ อัลลอฮฺทรงประทับบนทุก ๆ หัวใจ ของผู้จองหองหยิ่งยะโส”
ในอายะห์อัลลอฮฺได้กล่าวถึงสาเหตุของบรรดามุชรีกีนที่ปฏิเสธต่อการเรียกร้องเชิญชวนของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮูอะลัยอิวะสัลลัม เนื่องจากในจิตใจของพวกเขามีความยิ่งยโสจึงเป็นเหตุให้พวกเขาไม่ได้รับทางนำที่ถูกต้อง
เนื่องด้วยความยโสของพวกเขา ทำให้เขาพยายามโต้เถียงหักล้างสัจธรรมที่ถูกต้องด้วยกับอารมณ์ใฝ่ต่ำ อัลลอฮ์นำอายะห์นี้มาเป็นคำเตือน มากล่าวไว้เพื่อเตือนสติบรรดามุสลิมอย่าได้เดินตามทางของบรรดาผู้ตั้งภาคี ที่ความหยิ่งยโสในหัวใจของพวกเขาทำให้เขาไม่พบสัจธรรม
สาเหตุอีกประการที่ทำให้คนชอบโต้แย้งต้องการโอ้อวดความรู้ที่มีอยู่ และต้องการให้เห็นว่าตัวเองมีความรู้เหนือกว่าผู้อื่นที่สามารถโต้แย้งได้ทุกประเด็นที่อีกฝ่ายแย้งกลับไม่ได้ และอีกสาเหตุการโต้แย้งเพื่อต้องการสร้างความเกลียดชังและต้องการสร้างความเสียหายให้กับผู้ที่เขาได้ทำการโต้แย้ง