กลุ่มอาชาอิเราะห์อยู่ในแนวทางซุนนะห์หรือไม่?

 

เรียบเรียงโดย อิสมาอีล กอเซ็ม

 

มวลการสรรเสริญเป็นเอกสิทธิ์ของอัลลอฮฺผู้อภิบาลแห่งสากลโลก 

 

           อัลลอฮ์  ได้สัญญาที่จะรักษาศาสนาที่ถูกต้องไว้ด้วยการรักษาอัลกุรอ่านไม่ให้ถูกแก้ไขเปลี่ยนแปลง และรักษาความถูกต้องของศาสนานี้ไว้ ด้วยการรักษาบรรดาผู้ที่มีความรู้ในศาสนาของพระองค์ให้ทำหน้าที่รักษาศาสนาที่ถูกต้องให้มีอยู่ตลอดไปจนถึงวันกิยามะห์ 

อัลลอฮฺ ตาอาลา ตรัสความว่า 

"แท้จริงเราได้ให้ข้อตักเตือน(อัลกุรอาน)ลงมา และแท้จริงเราเป็นผู้รักษามันอย่างแน่นอน"

(ซูเราะฮฺ อัลฮิจรฺ อายะห์ที่ 9)

        แต่ถึงแม้อัลลอฮ์  จะสัญญาว่าจะรักษาอัลกุรอ่านไว้ แต่มีกลุ่มคนที่ไม่หวังดีต่ออิสลามต่างพยายามที่จะบิดเบือนคำสอนของอิสลาม และจากหลายๆปัจจัยด้วยกันที่ทำให้มุสลิมมีหลักความเชื่อที่ไม่ถูกต้อง  เช่น ในอดีตอาณาจักรอิสลามได้ขยายครอบคลุมพื้นที่ต่างๆ ในโลกใบนี้ และด้วยเหตุที่มีผู้คนเข้ามาสู่อิสลามที่หลากหลายเชื้อชาติหลากหลายวัฒนธรรม บางคนได้เข้ามาสู่อิสลามแต่ได้นำหลักความเชื่อเดิมๆของตัวเองมาผสมผสานกับอิสลาม จึงทำให้ความเชื่อของมุสลิมมีความหลากหลายและเป็นสาเหตุให้มุสลิมมีความแตกแยกออกเป็นกลุ่มต่างๆ เพราะมุสลิมมีความเชื่อที่แตกต่างกันออกไป 

        โดยเฉพาะหลักความเชื่อของมุสลิมที่เกี่ยวกับคุณลักษณะของพระเจ้ามีความเชื่อที่ไม่เหมือนกันในบางประเด็น โดยเฉพาะกลุ่มอาชาอิเราะห์เป็นกลุ่มที่มีการตีความในคุณลักษณะของพระเจ้า และบุคคลที่มีความเชื่อผิดพลาดในคุณลักษณะของพระเจ้า เราจะถือว่ากลุ่มคนเหล่านี้อยู่ในแนวทางอะลุซซุนนะห์หรือไม่ เรามาดูการเกิดขึ้นของกลุ่มอาชาฮิเราะห์

          อัลอาชาฮิเราะห์ คือกลุ่ม ที่พาดพิงไปยังอาบี อัลหะสัน อัลอัชฮารีย์ รอฮิมาอุลลอฮฺ โดยที่อบุลหะสัน อัลอัชฮารีย์ แนวคิดของท่านมีหลายช่วงด้วยกัน ในช่วงแรก ท่านอยู่ในแนวทางของมัวะตาซิละห์ อยู่ประมาณ 40 ปี หลังจากนั้นเขาได้ออกจากแนวทางของมัวะตาซิละห์ ไปยึดในแนวคิดของ อับดุลลอฮฺ บิน สะอีด บิน กิลาบ และได้รับอิทธิพลจากความคิดของเขาในช่วงที่สอง และแท้จริงอิหม่าม อะหมัด บิน หัมบัล เป็นบุคคลที่ต่อต้านอับดุลลอฮฺ บิน สะอีด อัลกิลาบมากที่สุด และต่อต้านผู้ที่ตามแนวทางของเขา เช่น อัลหาริษ และคนอื่นๆ เหมือนที่ท่านอิหม่าม อิบนู คุซัยมะห์ ได้กล่าวถึงเขาไว้ 

(ให้ไปดู หนังสือ ซิยัร อะลาม อัลนูบาลาฮฺ เล่มที่ 14/380 และท่านอิบนูตัยมียะห์ในหนังสือ ดัรอู อัตตาอารุด 2/6)

           และในช่วงที 3 ได้กลับมาสู่ความเชื่อของชาวอะลุซซุนนะห์ โดยสมบูรณ์ ผู้ที่มีทัศนะเช่นนี้คือ ท่าน อิบนูกะซีร และนักวิชาการยุคหลัง คือ ท่าน อัลอาฟิซ อัลฮากามีย์ ขออัลลอฮฺได้เมตตาแก่ท่านทั้งสอง โดยผู้ที่เห็นว่าท่านอบูหะสัน ได้กลับมาสู่แนวทางของอะลุซซุนนะห์ คำพูดของเขา 

(ที่มา https://islamqa.info/ar/226290)

           ส่วนหนึ่งจากคำพูดของอบุลหะสันอัลอัชอารีย์ขณะที่กลับมาสู่แนวทางสลัฟ กล่าวว่า "ศาสนาของเราซึ่งเราได้ยึดมั่น คือการยึดมั่นต่อกิตาบุลลอฮฺ พระเจ้าของเราผู้ทรงสูงส่ง และยึดมั่นต่อแนวทางของนบีของเรา ศ็อลลัลลอฮูอะลัยอิวะสัลลัม ซึ่งได้รายงานจากผู้รู้ของเรา จากบรรดาศอหาบะห์ และอัตตาบีอีน และบรรดาผู้รู้ในหะดีษ ซึ่งเรายึดมั่นในแนวทางดังกล่าว เหมือนกับที่ท่าน อบูอับดุลลอฮฺ อะหมัด บิน มูฮัมหมัด บิน หัมบัล ของอัลลอฮ์  ได้ให้ใบหน้าของเขามีราศี และขออัลลอฮ์  ได้ยกเกียรติแก่เขา..."

(จากหนังสือ อัลอิบานะห์ หน้าที่ 20)

          นี่คือ หลักฐานจากคำพูดของอบุลหะสัน รอฮิมาอุลลอฮฺ ที่ท่านได้ระบุชัดเจน ถึงการกลับมายึดแนวทางเดียวกับท่านอิหม่าม อะหมัด รอฮิมาอุลลอฮฺ และการที่ท่านอบุลหะสัน ได้พาดพิงคำพูดของท่านไปยังคำพูดของอิหม่าม อะหมัด รอฮิมาอุลลอฮฺนั้น เนื่องจากอิหม่ามนั้นได้ต่อต้านหลักความเชื่อของ อิบนู กิลาบเป็นอย่างมาก ซึงแนวทางของอิบนู กิลาบ เป็นแนวทางที่อบุลหะสัน ได้รับอิทธิพลมาจากเขา

          แต่มีอีกกลุ่มหนึ่งมีความเห็นว่า อบุลหะสันยังไม่ได้ละทิ้งแนวทางของอัลกิลาบียะห์ และกลับมายังแนวทางของอะลุซซุนนะห์โดยสมบูรณ์ แต่ว่าเขานั้นกลับมาใกล้เคียงกับอะลุซซุนนะห์ในประเด็นส่วนมาก คำพูดนี้ท่าน อิบนู ตัยมียะห์ รอฮิมาอุลลอฮฺได้ให้น้ำหนักในทัศนะนี้ 

          ”แต่อาชาฮิเราะห์ในยุคหลังๆ พวกเขาไม่ได้ยึดมั่นในแนวทางของอาชาฮิเราะห์ตามแนวของอบุลหะสัน อัลอัชอารีย์ แต่ว่าพวกเขาได้นำรากฐานความเชื่อของกลุ่มอัลญะมียะห์ และอัลมัวะตาซิละห์ และหลักคิดของนักปรัชญามาปะปนกัน และพวกเขายังขัดแย้งอาบุลหะสัน ในส่วนมากของคำพูดของเขา โดยที่อาชาฮิเราะห์ในยุคหลังๆ ปฏิเสธการอยู่บนบัลลังก์ของอัลลอฮฺ ปฏิเสธการอยู่เบื้องบนของอัลลอฮฺ และปฏิเสธการลงมาของอัลลอฮฺ  ปฏิเสธมือของอัลลอฮฺ ปฏิเสธตาของอัลลอฮ์  และเท้า และคำพูดของพระองค์ ซึงมันเป็นการขัดแย้งกับหลักความเชื่อของอบุลหะสัน อัลอัชอารีย์ รอฮิมาอุลลอฮฺ ” 

(ที่มา https://islamqa.info/ar/226290)

          ส่วนประเด็นจะนับว่า อัลอาชาฮิเราะห์จะเข้าร่วมอยู่ในอะลุซซุนนะห์หรือไม่นั้นนักวิชาการได้มีการแยกส่วนดังต่อไปนี้ 

          “หากเราจะเรียกอะลุซซุนนะห์ที่มีความหมาย ตรงกันข้าม กับบรรดาผู้ที่กระทำการอุตริในศาสนา ก็หมายถึงอะลุซซุนนะห์ ที่ไม่มีบุคคลอื่นนอกจากบุคคลที่ยึดมั่นในหลักการที่ถูกต้องจากชนชาวสลัฟ และบรรดาผู้รู้หะดีษ ซึงหากตามความหมายข้างต้น อัลอาชาฮิเราะห์ไม่เข้ารวมอยู่ในกลุ่มอะลุซซุนนะห์ เนื่องจาก อัลอาชาฮิเราะห์มีรากฐานความเชื่อหลายประการ ที่ค้านต่อแนวของอะลุซซุนนะห์ โดยอาชาฮิเราะห์ยุคหลัง ยืนยันคุณลักษณะของอัลลอฮ์  แค่ เจ็ดคุณลักษณะเท่านั้น” 

(ที่มา https://islamqa.info/ar/226290)

          ท่าน อิบนู ตัยมียะห์ รอฮิมาอุลลอฮฺ หากเรียกว่า อะลุซซุนนะห์ จุดประสงค์ คือกลุ่มคนที่ยืนยันการเป็นคอลีฟะห์ทั้งสาม จะรวมคนทุกกลุ่มเข้าในชื่อว่า อะลุซซุนนะห์ ยกเว้น อัรรอฟิเฎาะห์ แต่หากจะหมายถึง บรรดานักหะดีษ และอัซซุนนะห์ จะไม่มีกลุ่มใดเข้าในชื่อนี้ ยกเว้นผู้ที่ยืนยันในคุณลักษณะของอัลลอฮฺ ตาอาลา  

(จากหนังสือ มินฮาจ อัซซุนนะห์ 2/221)

จากคำพูดของอิบนู ตัยมียะห์ รอฮิมาอุลลอฮฺ สรุปได้สองประเด็นคือ 

     1. หากจะเรียกคำว่า อะลุซซุนนะห์ ที่ต้องการยืนยันกลุ่มคนที่ยอมรับการเป็นคอลีฟะห์ทั้งสาม อัลอาชาฮิเราะห์เข้าในชื่อว่า อะลุซซุนนะห์ด้วย เพราะต้องการแยกออกจากกลุ่มชีฮะห์นั่นเอง 

     2. หากจะเรียกอะลุซซุนนะห์ เพื่อต้องการแบ่งแยกกับกลุ่มคนที่กระทำ การอุตริในศาสนา หรือมีความเชื่อบางอย่างค้านต่อหลักความเชื่อ อะลุซซุนนะห์ ก็ไม่นับอาชาฮิเราะห์ว่า อยู่ในกลุ่มอะลุซซุนนะห์ เพราะอัลอาชาฮิเราะห์มีหลักความผิดเพี้ยนในเรื่องคุณลักษณะของอัลลอฮ์ 

          ส่วนบุคคลที่มีหลักความเชื่อบางอย่างไปตรงกับ อาชาฮิเราะห์เราจะเรียกคน คนนั้นเป็นอาชาฮิเราะห์ได้หรือไม่ ? ท่านเชค อิบนู อุซัยมีน รอฮิมาอุลลอฮฺได้กล่าวไว้ เกี่ยวกับตัวของท่าน อัลฮาฟิซ อันนาวาวีย์ และ อิบนู หะยัร จะเป็นการถูกต้องหรือไม่ ที่จะพาดพิงบุคคลทั้งสองท่าน และบุคคลอื่นที่คล้ายๆกับท่านทั้งสอง ว่าเป็น บุคคลที่อยู่ในแนวทางของอาชาฮิเราะห์ ? 

          คำตอบของเชค ไม่เป็นการถูกต้อง เนื่องจากอัลอาชาฮิเราะห์ พวกเขามีแนวทางที่เฉพาะ พวกเขามีกฎเกณฑ์ในเรื่อง คุณลักษณะและพระนามต่างๆ (ของอัลลอฮ์) และหลักศรัทธา และสภาพในวันโลกหน้า และเรื่องนี้ พี่น้องของเรา คือ เชค ซาฟิร อัลหาวาลีย์ ได้เขียนเกี่ยวกับแนวทางของพวกเขาไว้ได้ดีมาก เนื่องจากผู้คนส่วนมากไม่มีความเข้าใจเกี่ยวกับพวกเขา (อัลอาชาฮิเราะห์) พวกเขาไม่ได้มีแนวทางค้านกับบรรดาสลัฟแค่เรื่องพระนามและคุณลักษณะของอัลลอฮ์  เท่านั้น แต่ว่าพวกเขายังมีอีกมากมายที่ค้านต่อแนวทางสลัฟ 

          ดังนั้นเมื่อมีผู้ที่กล่าวถึงประเด็นหนึ่งประเด็นใดที่เกี่ยวกับคุณลักษณะของอัลลอฮ์  และไปตรงกับแนวทางของพวกเขา(แนวทางอาชาฮิเราะห์) เราก็จะไม่กล่าวว่า เขาเป็นผู้ที่อยู่ในแนวทางอาชาฮิเราะห์ 

          พวกท่านไม่เห็นหรือว่า หากคนหนึ่งจากมัสฮับหัมบาลีย์ เลือกทัศนะหนึ่งของมัสฮับชาฟีอี เราจะเรียกเขาว่า เขาคือผู้ที่ตามมัสอับชาฟีอีย์หรือไม่ ? 

(จากหนังสือ شرح الأربعين النووي หน้าที่ 290 )

นี่คือข้อสรุปในประเด็นอาชาฮิเราะห์เป็นอะลุซซุนนะห์หรือไม่? 

ขออัลลอฮ์  ได้โปรดให้บ่าวของพระองค์ได้ยึดมั่นอยู่บนแนวทางที่ถูกต้อง