มาตรฐานในการวัดความเป็นบ่าว
อาบีดีณ โยธาสมุทร สรุปและเรียบเรียง
สรุปความเข้าใจที่ได้จากการอ่านคำอธิบาย อายะฮฺที่ ๑๓๙ ซูเราะฮฺ อัลบะกอเราะฮฺ จากหนังสือ ตัฟซี้ร ของเชค อั้ซซะอฺดี้ ร่อฮิมะฮุ้ลลอฮฺ
قُلْ أَتُحَاجُّونَنَا فِي اللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ [٢:١٣٩]
"จงกล่าวว่า หรือว่าพวกเจ้ากำลังถกเกียงกับเราเกี่ยวกับอัลลอฮฺ ทั้งๆที่พระองค์คือพระเจ้าของเราและคือพระเจ้าของพวกเจ้า
และสำหรับพวกเราก็ได้แก่งานของพวกเรา และสำหรับพวกเจ้าก็ได้แก่งานของพวกเจ้า
และพวกเราคือบรรดาบุคคลผู้ที่มีความบริสุทธิ์ใจแด่เพียงพระองค์เท่านั้น"
ในเมื่อพระเจ้าของพวกเราทุกคนคือพระเจ้าองค์เดียวกัน (ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันอยู่แล้วว่า พระเจ้าต้องมีเพียงแค่องค์เดียวเท่านั้น) และพวกเราทุกคนก็ต่างเป็นคนเหมือนๆกัน และอยู่ในฐานะบ่าวของพระเจ้าเหมือนๆกัน ดังนั้น การที่คนใดคนหนึ่งหรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งในพวกเราจะลุกขึ้นมากล่าวอ้างลอยๆว่า ฉันเท่านั้นที่เป็นบ่าวของพระเจ้าหรือกลุ่มของฉันเท่านั้นที่เหมาะจะเป็นบ่าวของพระเจ้าที่อยู่ในฐานะที่ประเสริฐและพิเศษไปจากบ่าวคนอื่นๆหรือบ่าวกลุ่มอื่นๆ จึงไม่ใช่คำกล่าวอ้างที่จะสามารถฟังได้ขึ้น เพราะพวกเราทุกคนก็ล้วนแล้วแต่เป็นบ่าวของพระเจ้าเท่า ๆ กันทั้งสิ้น
ทั้งนี้ เนื่องจากสิ่งที่อยู่ในสภาพเดียวกัน อยู่ในลักษณะที่เหมือนๆกัน สิ่งๆนั้นก็ควรจะได้รับข้อสรุปที่ตรงกันและเหมือน ๆ กันเช่นกัน ดังนั้น สิ่งที่จะใช้สำหรับจำแนกสถานะความใกล้ชิดของผู้เป็นบ่าวต่อพระเจ้าจึงไม่ใช่เพียงการนึกคิดเอาเอง หากแต่มีมาตรฐานและคุณลักษณะที่พระผู้เป็นเจ้าได้ทรงบัญญัติเอาไว้ และทรงใช้มันเพื่อจำแนกว่า ใครกันที่คู่ควรจะเป็นบ่าวผู้ใกล้ชิดกับพระองค์และใครกันที่ควรจะอยู่ในตำแหน่งที่ห่างไกลออกไปต่างหาก
ซึ่งมาตรฐานนี้ก็ได้แก่ การมีความบริสุทธิ์ใจในการประกอบผลงานที่ดีเพื่อพระองค์เพียงพระองค์เดียวเท่านั้นนั่นเอง ซึ่งมาตรฐานดังกล่าวนี้ถือได้ว่าเป็นคุณลักษณะของบุคคลผู้ศรัทธามั่นต่อพระองค์เพียงพระองค์เดียวเท่านั้น
ดังนั้น จึงสรุปได้ว่า บุคคลผู้ที่จะอยู่ในสถานะของบ่าวผู้ใกล้ชิดกับพระเจ้าก็คือ บุคคลที่ศรัทธาต่อพระองค์เพียงพระองค์เดียว และรักษาสิทธิและหน้าที่ที่พึงมีต่อพระองค์ในฐานะศรัทธาชนไว้อย่างเต็มที่และดีงามนั่นเอง หาใช่บุคคลที่กล่าวอ้างว่าตนอยู่ในสถานะดังกล่าวโดยอาศัยแต่เฉพาะการกล่าวอ้างขึ้นมาเองลอยๆ หรืออาศัยแต่เฉพาะการอ้างอิงถึงกลุ่มชาติพันธุ์ที่ตนสังกัดอยู่ หรืออาศัยและอ้างอิงถึงเรื่องราวอื่นใดก็ตามที่นอกเหนือไปจากมาตรฐานที่พระเจ้าได้ทรงบัญญัติไว้
เกร็ดความรู้ : ในอายะฮฺนี้ได้ชี้แนะมาตรฐานที่พึงต้องพิจารณาในการถกเถียงเชิงวิชาการไว้หนึ่งเรื่องด้วยกัน ได้แก่ การที่เราจะต้องทำให้ข้อสรุปของประเด็นถกเถียงที่กำลังทำการถกเถียงกันในเรื่องเดียวกัน อยู่ในมาตรฐานของการทำให้มีข้อสรุปหรือผลลัพธ์เดียวกัน และทำให้เรื่องหรือประเด็นที่มีลักษณะแตกต่างกันอยู่ในข้อสรุปหรือผลลัพธ์ที่แตกต่างกันตามไปด้วยนั่นเอง
วัลลอฮุอะอฺลัม