อิสลามให้หาความรู้

 

เรียบเรียงโดย อิบนุมะฮฺดี มิฟตาฮุ้ลอุลูม

 

         การศึกษาหาความรู้หรือการเรียนรู้เป็นสิ่งที่เราทำตั้งแต่เราถูกคลอดออกมาจนกระทั่งเมื่อจะจากโลกนี้ไป ในรูปแบบที่แตกต่างกันและพัฒนาขึ้น การศึกษาและการเรียนรู้มันคือการการปรับปรุงวิถีชีวิต ให้เหมาะสมกับสภาพของสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาที่ตอบโจทย์ต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ เป็นศาสนาที่สอดคล้องกับมนุษย์มากที่สุด เพราะให้ความสำคัญต่อการศึกษาเรียนรู้มากที่สุด การศึกษาในอิสลามถือเป็นปัจจัยในการดำรงชีวิตเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับมุสลิมทุกๆคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งความรู้ที่เกี่ยวกับศาสนาและการรู้จักพระเจ้า 

 

ดังที่ท่านนบี  ได้กล่าวว่า

طَلَبُ العِلْمِ فَرِيْضَةٌ عَلَىْ كُلِّ مُسْلِمٍ رواه ابن ماجه

 

“การแสวงหาวิชาความรู้นั้นเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับมุสลิมทุกคน” 
 

(รายงานโดยอิบนิมาญะฮ์)

 

          อิสลามเป็นศาสนาที่ส่งเสริมและให้ความสำคัญต่อการศึกษาหาความรู้เป็นสิ่งแรกก่อนสิ่งอื่น เพราะการศึกษาหาความรู้เป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ อัลลอฮ์  ทรงเป็นผู้สร้างมนุษย์ ทรงรู้ดีว่าสิ่งใดที่จำเป็นสำหรับมนุษย์มากที่สุด ดังนั้น โองการแรกของอัลกุรอานที่ถูกประทานลงมาจึงเป็นคำสั่งแรกและเป็นหน้าที่แรกของมนุษย์ คือ ให้ศึกษาหาความรู้ 

 

ดังที่อัลลอฮ์  ตรัสไว้ในซูเราะห์อัลอะลัก อายะฮ์ที่ 1-5  ความว่า

اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ

“จงอ่านด้วยพระนามแห่งพระเจ้าของเจ้าผู้ทรงบังเกิด” 

خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ

“ทรงบังเกิดมนุษย์จากก้อนเลือด” 

اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ

“จงอ่านเถิด และพระเจ้าของเจ้านั้นผู้ทรงใจบุญยิ่ง” 

الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ

“ผู้ทรงสอนการใช้ปากกา” 

عَلَّمَ الْإِنسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ

“ผู้ทรงสอนมนุษย์ในสิ่งที่เขาไม่รู้” 

        อายะห์นี้เป็นอายะห์แรกที่ถูกประทานมาให้แก่ท่านนบี  ขณะที่ท่านกำลังปลีกตนเองจากสังคมแห่งความโง่เขลา หลบมาอยู่ในถ้ำฮิรออฺเพื่ออิบาดะห์ต่ออัลลอฮฺ  ท่านญิบรีลได้มาหาท่านและบอกให้ท่านอ่านสิ่งที่ถูกประทานลงมา นี่ถือเป็นคำสั่งแรกในศาสนาอิสลามที่บัญญัติแก่มวลมนุษยชาติ ก่อนการละหมาดเสียอีก คือการอ่าน การศึกษา เป็นการบ่งบอกถึงความสำคัญของการศึกษานั้นต้องมาเป็นอันดับแรก การอ่านหรือการศึกษานี่แหละที่จะนำสู่การรู้จักพระผู้ทรงสร้างที่แท้จริง นำสู่การศรัทธาที่ถูกต้อง และนำสู่การเคารพสักการะต่อพระองค์

          การอ่าน หรือการศึกษา ที่อัลลอฮ์  ทรงสั่งนั้นพระองค์มิได้เจาะจงว่าต้องอ่านอะไร คือให้อ่านทุกอย่างศึกษาทุกอย่าง แต่ไม่ว่าจะอ่านจะศึกษาอะไรก็ตาม จะต้องอ่านและศึกษาด้วยกับพระนามของอัลลอฮ์  หากความรู้ที่มาจากการศึกษาที่ปราศจากการศรัทธาต่ออัลลอฮ์  จะไม่ใช่ความรู้ที่เป็นประโยชน์แก่มนุษย์อย่างแท้จริง เพราะไม่ว่ามนุษย์จะมีความรู้หลากหลายมากมายเพียงใด แต่เขากลับไม่รู้จักผู้สร้าง ไม่รู้จักตัวตนของเขาเอง ชีวิตของเขาความรู้เขาเขาจะมีประโยชน์อย่างไร ! ความรู้ที่ได้มาจากการศึกษาที่ไม่ศรัทธาต่ออัลลอฮ์  ก็จะได้ประโยชน์แก่ผู้ศึกษาเพียงเล็กน้อยในโลกนี้เท่านั้น แต่ความรู้ที่ได้มาจากการศึกษาที่ศรัทธาต่ออัลลอฮ์  ก็จะได้ประโยชน์แก่ผู้ศึกษาอย่างมากมายทั้งในโลกนี้และโลกหน้า

        อัลลอฮฺ  ทรงสั่งให้เรียนรู้ก่อนที่จะปฏิบัติ ในซูเราะห์อัลอะลัก พระองค์ทรงเริ่มต้นด้วย ( اقْرَأ ) จงอ่าน  เพราะการศึกษาหาความรู้นั้นเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความศรัทธาที่แท้จริงและทำให้เกิดการปฏิบัติที่ถูกต้อง และยังเป็นสาเหตุที่ทำให้เราใกล้ชิดกับอัลลอฮฺ  อีกด้วย และอัลลอฮ์  ทรงปิดท้ายอายะห์ของซูเราะห์อัลอะลัก ว่า

وَاسْجُدْ وَاقْتَرِب ۩

“จงสุญูดและจงเข้าใกล้ (พระผู้อภิบาลของเจ้า)” 

( 96:19 )

        ดังนั้นการศึกษานั้นเป็นสิ่งที่ต้องมาก่อนการปฏิบัติ และต้องเคียงคู่กันจะแยกจากกันไม่ได้ กล่าวคือการศึกษาที่ขาดการปฏิบัติความรู้ที่ได้มาก็จะไม่เป็นประโยชน์ และการปฏิบัติโดยไม่ศึกษาการปฏิบัติก็จะเป็นการปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง

       ถ้าหาการศึกษาและการปฏิบัติของเราเคียงคู่กัน แน่นอนมันจะนำเราสู่การใกล้ชิดต่ออัลลอฮ์  แต่หากว่าการศึกษาและการปฏิบัติของเรามันแยกจากกัน แน่นอนมันจะนำเราสู่ความเหินห่างต่ออัลลอฮฺ 

เราจึงควรพิจารณาเป็นอย่างยิ่งว่าการที่เราศึกษาเพิ่มขึ้นมันทำให้เราใกล้ชิดต่ออัลลอฮ์  มากขึ้น หรือทำให้เรายิ่งห่างไกลต่อพระองค์ ?