มารยาทการใช้ถนนหนทาง
โดย : ประสาน (ซารีฟ) ศรีเจริญ
ตลาดและถนนหนทางเป็นที่สาธารณะที่คนทุกประเภทต่างเข้าไปเกี่ยวข้อง บ้างก็ไปทำมาหากิน ไปทำธุรกิจ ไปพบปะเพื่อนฝูงและไปหาซื้อข้าวของ เป็นต้น
การใช้ถนนหนทางและเข้ายังตลาดสำหรับมุสลิมแล้ว ย่อมมีกฎเกณฑ์และหลักปฏิบัติ เพื่อให้มีความต่างระหว่างผู้ศรัทธาและผู้ไม่ศรัทธา อัลลอฮฺทรงตรัสเรื่องการเดินบนแผ่นดินในอัลกุรอาน บท อัลฟุรกอน โองการที่ 63 ความว่า
“ส่วนบรรดาข้าทาสแห่งพระองค์ผู้ทรงเมตตานั้น คือ บรรดาบุคคลซึ่งเดินบนแผ่นดินนี้ในอาการอันสำรวม
และเมื่อผู้โฉดเขลาทั้งหลายสนทนากับพวกเขา (โดยใช้วาจาก้าวร้าว) พวกเขาก็จะกล่าว (กับพวกนั้น) โดยสันติ (คือไม่ก้าวร้าวตอบแทน)”
ตามตลาดและท้องถนนมักมีเยาวชนใช้เป็นที่มั่วสุมกัน ซึ่งเป็นเรื่องที่เห็นกันอยู่ในทุกสังคม ศาสนาอิสลามจึงเตรียมการเพื่อให้เยาวชนและผู้ศรัทธาทั้งหลายได้รู้วิธีผ่อนคลายความไม่ดีงามในสถานที่ดังกล่าว จึงได้กำหนดเป็นมารยาทสำหรับผู้ที่ต้องเกี่ยวข้องกับตลาดและถนนหนทางดังต่อไปนี้ ซึ่งเป็นบางส่วนของมารยาทอิสลามเท่านั้น คือ
1. ต้องไม่มองสิ่งต้องห้าม และต้องไม่จ้องมองผู้เดินผ่านไปมาในลักษณะตรวจตราการแต่งเนื้อแต่งตัว และการกระทำของพวกเขา
2. ต้องไม่นั่งตามถนนหนทาง หรือหยุดอยู่ตรงจุดเลี้ยวโค้งหรือทางลาดหรือหน้าร้านค้า
3. กล่าวให้สลามแก่มุสลิมที่พบเจอ โดยเฉพาะแก่ผู้อาวุโส ผู้มีคุณธรรม และต้องตอบรับสลามที่ดีกว่าหากพวกเขาให้สลาม
4. รักษาความสะอาดตามถนนหนทาง ด้วยการไม่ทิ้งขยะหรือสิ่งสกปรกบนถนน
5. นำสิ่งกีดขวางทางเดิน หรือสิ่งอันจะเป็นอันตรายต่อผู้สัญจรไปมา ออกจากถนน
6. ช่วยเหลือผู้เดือดร้อนตามท้องถนนไม่ว่าจะเป็นผู้พิการ คนตาบอด คนอ่อนแอหรือคนชรา และแนะนำทางแก่ผู้หลงทาง
7. ไม่ควรเข้าไปยังถนนที่มีความแออัด หรือสถานที่ที่เต็มไปด้วยสิ่งต้องห้ามตามหลักศาสนา หากจำเป็นที่ต้องเข้ายังตลาดหรือศูนย์การค้าควรกล่าวว่า “ลาอิลาฮะอิลลั้ลลอฮุ วะหฺดะฮูลาซะรีกะละห์ ละฮุลมุ้ลกฺ วะละฮุลหัมดุ ยุ้หฺยี วะยุมีตุ้ วะฮุวะหัยยุน ลายะมูตุ้ บิยะดิฮิลคอยริ์ วะฮุวะอาลากุลลิซัยอิน กอดีร”
8. พึงระวังการเลือกใช้ถนนที่จะเป็นอันตรายต่อตนเองหรือที่เป็นหลุมเป็นบ่อ โดยต้องไม่หันซ้ายแลขวาที่ไม่จำเป็นขณะใช้ถนนหนทางไม่ว่าจะเดินเท้าหรือขับรถ
9. ต้องข้ามถนนบนสะพานลอย หรือทางม้าลายและต้องแน่ใจว่ารถว่าง
10. เพื่อความปลอดภัย ต้องเดินบนถนนที่เป็นถนนทางเดินเท่านั้น ไม่ควรเดินบนถนนที่ใช้สำหรับทางรถ
11. ต้องเดินอย่างปกติธรรมดา ไม่เดินแบบรีบร้อนหรือด้วยกิริยายียวนและโอหังวางก้าม
12. ต้องไม่ทิ้งอาหารหรือกระดาษที่มีพระนามอัลลอฮฺหรืออัลกุรอานตามถนน หากพบต้องเก็บออกทันที
13. ห้ามเดินไปกินไปตามท้องถนน เพราะเป็นการเสียมารยาท
14. ห้ามเล่นตามท้องถนน เพราะจะเป็นอันตรายต่อตนเองและผู้สัญจรไปมา
15. ห้ามส่งเสียงดังขณะซื้อขายข้างทางเดิน
16. ขณะใช้ถนนหนทางต้องมีการซิกรุลเลาะฮฺ (รำลึกถึงอัลลอฮฺ) ศอละวาตต่อท่านนบี หรืออ่านอัลกุรอานในใจ หรือนึกทบทวนบทเรียนที่จะเรียนหรือที่เรียนมาแล้ว
17. การใช้ถนนหนทางด้วยการขับรถ ต้องรักษากฎการจราจรอย่างเคร่งครัด ต้องไม่ประมาท ไม่ขับรถเร็วเกินกำหนด และควรเริ่มขับรถด้วยการกล่าวว่า “บิสมิลลาฮิรเราะฮฺมานิรรอฮีม อัลลอฮุมมะซ็อลลิอะลาซัยยิดินามุฮัมมัด บิสมิลลาฮิ ตะวักกั้ลตุ้อะลั้ลลอฮฺ” ขณะขับรถ ควรซิกรุลลอฮฺ อ่านหรือฟังอัลกุรอาน