มารยาทเกี่ยวกับบ้าน

 

โดย : ประสาน (ซารีฟ)  ศรีเจริญ

 

         บ้านหรือครอบครัวเป็นสถาบันแรกของสังคม หากบ้านและครอบครัวเข้มแข็ง สมาชิกในบ้านเป็นคนดีมีคุณธรรม แน่นอนสังคมที่ประกอบด้วยสถาบันครอบครัว ก็จะต้องดีมีคุณธรรมและเข้มแข็งมั่นคง

 

          โดยปกติมนุษย์นั้น ก็จะใช้บ้านเป็นสถานที่พักผ่อน หาความสุขกับคนในครอบครัว ซึ่งเป็นความสุขที่มีอิสระอย่างแท้จริง ในการอยู่กับครอบครัวภายในบ้าน แม้จะมีอิสระมากกว่าสถานที่ทำงานนอกบ้าน ก็มิได้หมายความว่าจะมีอิสระไปเสียทุกเรื่อง บ้านก็ต้องมีกฎของบ้าน แต่เป็นกฎที่มีการตกลงกันในวงแคบ ซึ่งง่ายต่อการเปลี่ยนแปลงแก้ไข หากจะเป็นข้อที่จะทำให้เป็นอุปสรรคต่อการหาความสุขในครอบครัวอย่างมีอิสระ ถ้ากฎบ้านนั้นเป็นกฎที่ได้มาจากหลักการศาสนา ก็ไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้ จำเป็นต้องปฏิบัติและต้องปรับตัวเองและครอบครัวให้เข้ากับกฎที่ได้มาจากหลักการศาสนา เพราะกฎที่ได้มาจากหลักการศาสนา ล้วนเป็นกฎที่จะยังประโยชน์ต่อผู้ปฏิบัติ แม้จะเป็นประโยชน์ในระยะยาวก็ตาม

 

          ความเป็นศาสนิกชนโดยเฉพาะมุสลิม ไม่ว่าจะอยู่ที่ใด ในบ้านหรือนอกบ้านก็จำเป็นต้องปฏิบัติศาสนกิจที่ศาสนากำหนด โดยเฉพาะเมื่ออยู่ในบ้านอันมีครอบครัวร่วมสังคม ก็ยิ่งต้องเคร่งครัดในการปฏิบัติกิจทางศาสนา เพราะจะเป็นแบบอย่างให้แก่คนในครอบครัวด้วย เพราะการเรียนรู้ที่เป็นปฐมและถาวรนั้น เริ่มต้นที่บ้าน ดังนั้น บ้านจึงเปรียบเสมือนโรงเรียนหลังแรกของมนุษย์ผู้เป็นผู้ปกครองจึงต้องมีหน้าที่สำคัญ คือ ต้องสร้างบ้านให้เป็น 3 สถาบัน ได้แก่ โรงเรียน หมายความว่า ต้องมีการฝึกฝนมีการอบรม บ้านต้องเป็นมัสยิด หมายความว่า ต้องมีการปฏิบัติศาสนกิจ เช่น การละหมาด การอ่านอัลกุรอาน และการซิกรุลลอฮฺ เป็นต้น และบ้านต้องเป็นสภา หมายความว่า ต้องมีการประชุมปรึกษาหารือกิจการที่เกี่ยวกับบ้านหรือการดำรงชีวิตของคนในบ้าน ระหว่างสมาชิกบ้านก็คือ สมาชิกในครอบครัวนั่นเอง

 

          เมื่อบ้านเป็นสถาบันสำคัญอย่างยิ่งของสังคม อิสลามจึงได้กำหนดมารยาทเกี่ยวกับบ้านหลายประการ เพื่อให้บ้านและคนที่อยู่ในบ้านมีความเป็นสิริมงคลและมีความสุขผู้ที่เกี่ยวข้องกับบ้านควรปฏิบัติ ดังนี้

 

1. เมื่อเข้าบ้านให้กล่าว “บิสมิลลาฮฺฯ” และรำลึกถึงอัลลอฮฺ

 

       2. เมื่อเข้าบ้านควรกล่าวขอพรว่า “อัลลอฮุมมะ อินนีอัสอะลุก้า คอยรอลเมาลิจ วะคอยรอลมัครอจ บิสมิลลาฮิวะลัจนา วะบิสมิลลาฮิคอรอจนา วะอะลารอบบินา ตะวั๊กกัลป์นา” แล้วให้สลามกับคนในบ้านว่า “อัสสลามมุอะลัยกุ้มฯ” หรือถ้าไม่มีใครอยู่ในบ้านให้กล่าวว่า “อัสสลามมุอะลัยนา วะอาลาอิบาดิลลาฮิซ ซอลิฮีน”

 

3. ต้องเข้าทางประตูหน้าบ้าน ห้ามปีนป่าย หรือเข้าบ้านอย่างกะทันหัน โดยไม่แจ้งล่วงหน้าโดยเฉพาะเมื่อกลับจากการเดินทางไกล

4. อย่าคิดว่าอยู่คนเดียวในบ้านต้องสำนึกเสมอว่า อัลลอฮฺเห็น อัลลอฮฺรู้ ต้องไม่กระทำการต้องห้ามแม้ไม่มีใครเห็นก็ตาม แต่อัลลอฮฺทรงรู้และทรงเห็น

5. ห้ามส่งเสียงดัง เอะอะโวยวาย สร้างความรำคาญและรบกวนคนในบ้านหรือเพื่อนบ้าน

6. ห้ามเปิดวิทยุ ทีวีหรือเครื่องเสียงดังเกินไป โดยเฉพาะในช่วงเวลาแห่งการพักผ่อน เช่น เวลายามดึกที่คนทั้งหลายกำลังนอน

7. ห้ามฟังหรือดูสิ่งที่ไม่เป็นการบังควรสำหรับมุสลิม ถือเป็นการเสียเวลาโดยไร้ประโยชน์

8. ต้องมีความละอาย โดยไม่เปลือยกายขณะอาบน้ำ นอนเปลี่ยนเสื้อผ้า แม้จะอยู่คนเดียวก็ตาม และต้องไม่มองเอาเราะฮฺ (ส่วนสงวน) ของคนอื่น

       9. ต้องพอใจในความเป็นอยู่ แม้บ้านไม่ใหญ่โตหรือคับแคบ ต้องนึกเสมอว่ามีคนอีกจำนวนไม่ใช่น้อยที่แม้บ้านจะคุ้มร้อนคุ้มหนาวหรือคุ้มแดดคุ้มฝนก็ยังไม่มี

       10. ต้องหมั่นตรวจตราความปลอดภัย โดยการดูแลสภาพบ้านหรือเครื่องใช้ไม้สอยว่าอยู่ในสภาพที่จะเป็นอันตรายแก่ผู้อาศัยหรือไม่ หากชำรุดต้องรีบซ่อมทันที เพื่อความปลอดภัยแก่ตนเองและครอบครัว

11. ต้องรักษาความสะอาดอยู่เสมอ โดยทุกคนในบ้านต้องร่วมมือกัน

12. เรื่องในบ้านโดยเฉพาะความลับ ต้องไม่นำไปพูดนอกบ้านให้คนอื่นได้รับรู้

13. ควรขออนุญาตและให้สลามก่อนออกจากบ้าน และต้องแจ้งคนในบ้านก่อนว่าจะไปที่ไหน ?

14. ก่อนออกจากบ้านควรขอพรโดยกล่าวว่า “บิสมิลลาฮฺ ตะวั๊กกั้ลอะลั้ลลอฮฺ วะลาเฮาละวะลากูวะตะอิลลาบิลลาฮฺ”