การเปลี่ยนตำแหน่งหรือย้ายที่ละหมาด
 

(ระหว่างการละหมาดฟัรฎูและสุนนะฮฺ) ตอนที่ 1

อัลวะฟาอ์ : แปลและเรียบเรียง

 

 คำถาม 

 

มีหลักฐานที่รายงานเกี่ยวกับการเปลี่ยนตำแหน่ง (ที่ละหมาด) เพื่อละหมาดสุนนะฮฺหลังจากละหมาดฟัรฏูหรือไม่?


 

 คำตอบ 

 

มีหลักฐานเกี่ยวกับเรื่องนี้ ซึ่งเป็นหะดีษที่รายงานโดยท่านมุอาวิยะฮฺ  ว่า ท่านนบี  ได้กล่าวว่า

 

...أَمَرَنَا بِذلِكَ أَنْ لاَ تُوصَلَ صَلاَةٌ بِصَلاَةٍ حَتَّى نَتَكَلَّمَ أَوْ نَخْرُجَ

 

“(ท่านเราะสูล) ได้ใช้เราในกระทำเช่นนี้ (นั่นคือ) การไม่ทำการละหมาดใดต่อเนื่องกับอีกการละหมาดหนึ่ง

จนกระทั่งเราจะกล่าว (ถ้อยคำใดถ้อยคำหนึ่งออกมา) หรือ (ย้าย) ออกจากที่ละหมาดนั้น”
 

(หะดีษบันทึกโดยมุสลิม : 883)

 

         ในการนี้บรรดานักวิชาการได้นำเอาหะดีษนี้ (เป็นหลักฐาน) ที่สมควรแยกระหว่างการละหมาดฟัรฏูกับสุนนะฮฺ ไม่ว่าจะด้วยการกล่าวสิ่งใดสิ่งหนึ่งออกมา (เช่น บทซิกิรฺหลังละหมาดหรือคำอื่นๆ -ผู้เรียบเรียง) หรือการย้ายไปยังที่อื่น

ในอีกฟัตวาหนึ่งว่า

 

 คำถาม 

           มีผู้ละหมาดบางส่วนที่เปลี่ยนตำแหน่งการละหมาดของพวกเขาเพื่อละหมาดสุนนะฮฺ (ย้ายออกจากตำแหน่งที่ละหมาดฟัรฏู ไปยังข้างๆ ที่ไม่ใช่ตำแหน่งละหมาดฟัรฎู) อยากทราบว่ากระทำดังกล่าวมีพื้นฐานคำสอนจากสุนนะฮฺของท่านนบี  หรือไม่อย่างไร ?

 คำตอบ 

          การกระทำดังกล่าวมีที่มาที่ไป (จากศาสนา) ยืนยันได้จากหะดีษที่รายงานโดยมุอาวิยะฮฺ  (ตามหะดีษที่ยกมาข้างต้น) หะดีษนี้เป็นสิ่งที่บ่งชี้ว่า การทำให้แตกต่างระหว่างการละหมาดฟัรฏูและสุนนะฮฺเป็นสิ่งที่ประเสริฐกว่า (การไม่ได้ทำให้เกิดความแตกต่างระหว่างละหมาดทั้งสอง) ซึ่งการทำให้เกิดความต่างกระทำได้ด้วยการย้ายตำแหน่งการละหมาด หรือสนทนากับคนข้างๆ กระทั่งการกระทำดังกล่าวได้แยกออกระหว่างการละหมาดฟัรฏูและสุนนะฮฺ

ชัยค์ อัลอุษัยมีน ได้กล่าวว่า

          “บรรดาฟุกอฮาอ์ (นิติศาสตร์อิสลาม) ได้กล่าวกันว่า “เป็นแนวทางของท่านนบี  (สุนนะฮฺ) ในการทำให้เกิดความแตกต่างระหว่างการละหมาดที่เป็นฟัรฎูและละหมาดที่เป็นสุนนะฮฺด้วยคำพูดที่กล่าว (หลังละหมาดฟัรฎู) หรือการย้ายจากตำแหน่งที่ละหมาดฟัรฏู หากการย้ายมีความง่ายดาย ซึ่งหลักการดังกล่าวไม่ใช่วาญิบ และไม่เป็นบาปแต่อย่างใดที่จะละหมาดในตำแหน่งเดียวกับที่ละหมาดฟัรฏู

ชัยค์ มุหัมมัด ศอลิห อัลมุนัจญิด ได้กล่าวในฟัตวาของท่านว่า

          “ชอบให้มีการแยกระหว่างการละหมาดฟัรฏูและละหมาดนะวาฟิลด้วยคำพูดหรือการย้ายที่ละหมาดไปตำแหน่งอื่น และการแยก (ระหว่างการละหมาดฟัรฎูและนะวาฟิล) ที่ประเสริฐที่สุด คือ การย้ายไปละหมาดสุนนะฮฺที่บ้าน ทั้งนี้เพราะการละหมาดที่ประเสริฐที่สุดของมุอฺมิน คือ การละหมาดในบ้าน ยกเว้นการละหมาดที่ถูกบัญญัติไว้ (การละหมาดฟัรู 5 เวลาสำหรับผู้ชายที่ให้กระทำที่มัสญิด -ผู้เรียบเรียง)

ชัยค์ มัชฮูร ได้กล่าวในอัฎเฎาะฮฺ อัลมุศอลลีน ว่า

          “ส่งเสริมให้มีการแยกระหว่างสิ่งที่เป็นฟัรฏูและสิ่งที่เป็นนะวาฟิล ต้องไม่มีการละหมาดฟัรฎูหลังละหมาดสุนนะฮฺ หรือสุนนะฮฺหลังละหมาดฟัรฎู จนกว่าได้กล่าวคำพูดใดออกมาหรือเคลื่อนย้ายจากที่ละหมาดฟัรฎู และนี่คือการแยกระหว่างละหมาดทั้งสอง”

          สำหรับการย้ายที่ละหมาดนะฟาวิลหรือสุนนะฮฺที่อยู่ช่วงก่อนละหมาดฟัรฏู เช่น ละหมาดสุนนะฮฺเราะวาติบก่อนละหมาดซุฮรีย์ (สุนนะฮฺรอวาติบก็อบลิยะฮฺ) นักวิชาการมีความเห็นแตกต่างดังนี้

          ชัยค์ อัลอัลบานีย์  มีความเห็นว่า การเปลี่ยนที่ละหมาดสุนนะฮฺ ไม่ได้เป็นหลักการสำหรับสุนนะฮฺก็อบลิยะฮฺ (ก่อนละหมาดฟัรฏู) ซึ่งหลักข้อนี้ใช้สำหรับสุนนะฮฺบะอฺดิยะฮฺ (หลังละหมาดฟัรฎู) เท่านั้น แต่มีนักวิชาการที่เห็นต่างว่า ใช้ได้ทั้งก่อน-หลัง เช่น

        อัรร็อมลี Rohimahullah นักวิชาการมัซฮับอัชชาฟิอีย์ กล่าวว่า “ถือเป็นแนวทางของท่านนบี   ในการย้ายที่ละหมาดสุนนะฮฺจากที่ละหมาดฟัรฏู หรือย้ายที่ละหมาดฟัรฏูจากตำแหน่งที่ละหมาดสุนนะฮฺ (เช่น ย้ายที่ละหมาดศุบฮฺ จากตำแหน่งการละหมาดสุนนะฮฺก่อนศุบฮฺ – ผู้เรียบเรียง)

           การย้ายที่หรือการเปลี่ยนตำแหน่งการละหมาดระหว่างฟัรฏูและสุนนะฮฺ เป็นคำสั่งใช้ที่ท่านนบี  สนับสนุนให้ประชาชาติของท่านได้ปฏิบัติไว้ เนื่องจากมีหิกมะฮฺ (วิทยปัญญา) บางประการของการกระทำเช่นนั้นที่อุละมาอ์ได้กล่าวไว้ เช่น เพื่อให้เกิดความแตกต่างหรือเป็นการแยกระหว่างละหมาดทั้งสองออกจากกัน ถือเป็นคำสั่งใช้ที่ไม่ได้มีความยากลำบากแต่ประการใด การดำรงไว้ซึ่งสุนนะฮฺของท่านนบี  ที่เกี่ยวข้องกับการละหมาด จึงมิใช่แค่ในเวลาละหมาดเท่านั้น ประชาชาติที่รักจะปฏิบัติตามแนวทางของท่านควรจะศึกษาและปฏิบัติสุนนะฮฺต่างๆ ทั้งก่อนและหลังการละหมาด เพื่อให้การละหมาดมีความถูกต้องสมบูรณ์ตามสุนนะฮฺ ไม่ว่าก่อน ขณะ และหลังการละหมาด

        พบกับหิกมะฮฺประการสำคัญในการเปลี่ยนตำแหน่งหรือย้ายที่ละหมาด (ระหว่างการละหมาดฟัรฎูและสุนนะฮฺ)) ในตอนต่อไป อินชาอัลลอฮฺ

ที่มา : http://ar.islamway.net/fatwa/17192,17188
 

- มัจญฺมูอ์ฟะตะวา วะริสาอิล อัชชัยค์ มุหัมมัด ศอลิห อัลอุษัยมีน ฉบับที่ 14 บทการละหมาดสุนนะฮฺ