มารยาทในการรับประทานอาหาร
ดร.รอชิด บิน หุเสน อัล-อับดุลกะรีม
รับประทานด้วยมือขวา:
ท่านอับดุลลอฮฺ บินอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ได้เล่าว่าท่าน เราะสูลลุลอฮฺศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวว่า
“คนใดในหมู่พวกท่านจงอย่าได้รับประทาน และอย่าได้ดื่มด้วยมือซ้ายของเขา เพราะชัยฏอนมันรับประทานและดื่มด้วยมือซ้ายของมัน”
(บันทึกโดยมุสลิม)
ท่านอุมัร บินอบีสะละมะฮฺ เราะฎิยลัลอฮุอันฮุ
ฉันเคยเป็นเด็กอยู่ในบ้านและการดูแลของท่านเราะสูลลุลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม และมือฉันเคยหยิบจับอาหารในถาดไปเรื่อย แล้วท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ก็พูดกับฉันว่า
“เด็กน้อยเอ๋ย จงกล่าวพระนามของอัลลอฮฺ และจงกินด้วยมือขวา และจงกินในสิ่งที่อยู่ใกล้เจ้า”
(บันทึกโดยอัล-บุคอรียฺและมุสลิม)
ท่านสะละมะฮฺ บินอัลอักวะอฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ได้เล่าว่า
“มีชายคนหน่ึงรับประทานอาหาร ณ ที่ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ด้วยมือซ้ายของเขา
ท่านก็กล่าวว่า “จงกินด้วยมือขวาของท่าน”
เขากล่าวว่า “ฉันทำไม่ได้”
ท่าน กล่าวว่า “ท่านท่าไม่ได้อย่างนั้นหรือ?” ไม่มีอะไรยังยั้งเขา นอกจากความยะโสเท่านั้น
เขา(ผู้รายงาน)เล่าต่อว่า “แล้วเขาก็ไม่สามารถยกมันถึงปากของเขาได้อีกเลย”
(บันทึกโดยมุสลิม)
คำอธิบาย
การรับประทานอาหารด้วยมือขวาเป็นมารยาทหนึ่งที่ท่าน เราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ใช้ให้กระท่า และ ท่านได้บอกว่า ชัยฏอนนั้นมันกินด้วยมือซ้าย ในเรื่องนี้เป็นการห้ามอย่างรุนแรงไม่ให้รับประทานอาหารด้วยมือซ้าย และท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ดุอาอ์ให้แก่ผู้ที่ ปฏิเสธการกินด้วยมือขวาเมื่อตอนที่ท่านสั่งใช้ มือของเขาจึงเป็นง่อย มุสลิมจึงควรระมัดระวังให้มากไม่ไปท่าอย่างนี้ และ ควรใช้และฝึกเด็กเล็กให้เคยชินกับการรับประทานอาหารด้วยมือขวาเหมือนกับท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม กระทำ
ประโยชน์ที่ได้รับ
♦ ห้ามรับประทานอาหารด้วยมือซ้าย และท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ดุอาอ์ให้แก่ผู้ที่ไม่ รับประทานอาหารด้วยมือขวา
♦ ดังกล่าวเป็นการทำเลียนแบบชัยฏอน
♦ คนเราควรรับประทานอาหารท่ีอยู่ใกล้ตัวหากเป็นอาหารชนิดเดียวกัน
ท่านอับดุลลอฮฺบินอับบาส เราะฎยิลัลอฮุอันฮุมา ได้เล่าว่า ท่านเราะสูลุลลอฮฺศ็อลลลัลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวว่า
"ความจำเริญจะลงมาตรงกลางอาหาร ดังน้ันพวกท่านจงเริ่มกินจากด้านข้างท้ังสองก่อนเถิด และจงอย่าเร่ิมกินจากตรงกลาง”
(บันทึกโดยอัต-ตริมิซีย์)
ท่านอบูฮูร็อยเราะฮฺเราะฎยิลัลอฮอุันฮุ ได้เล่าว่า
“ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ไม่เคยตำหนิอาหารเลย หากท่านชอบท่านก็ทาน หากไม่ชอบท่านก็ละมันไว้ ”
(บันทึกโดยอัล-บคุอรีย์และมุสลิม)
ท่านอนัส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุได้เล่าว่า ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลลัลอฮอุะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวว่า
“แท้จริง อัลลอฮ์นั้น ย่อมพอพระทัยกับบ่าวที่เขากินคร้ังหนึ่ง ก็สรรเสริญพระองค์ท่ีให้มันมา หรือดื่มน้ำคร้ังหนึ่งก็สรรเสริญ พระองคที่ให้มันมา”
(บันทึกโดยมุสลิม)
คำอธิบาย
มารยาทอีกประการหน่ึงที่ท่านเราะสูลุลลอฮฺศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ช้ีแนะให้ปฏิบัติคือ การเร่ิมกินจากด้านข้างก่อน เพราะความจำเริญจะลงมาตรงกลางอาหารและเป็นสุนนะฮฺอีกประการที่ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม มีแบบอย่างไว้คือ การสรรเสริญอัลลอฮฺ เม่ือรับประทานอาหาร เสร็จ และเป็นมารยาทของท่านเราะสลูุลลอฮฺศ็อลลลัลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม อีกประการคือ ท่านจะไม่ตำหนิอาหาร หากท่านชอบ ท่านก็ทาน ถ้าไม่ท่านก็ละมันไว้
ประโยชนท์ีไ่ด้รับ
♦ ควรรับประทานเร่ิมจากด้านข้างของภาชนะ ไม่ใช่ตรงกลางภาชนะเพื่อจะได้รับบะเราะกะฮคฺวามจำเริญ
♦ สุนนะฮฺคือไม่มีการตำหนิอาหาร หากชอบก็ทาน หากไม่ก็ให้ปล่อยไว้
♦ มารยาทอันงดงามของท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม
♦ ควรกล่าว สรรเสริญอัลลอฮฺ หลังรับประทานอาหาร เสร็จแล้ว
ท่านกะอฺบ์บินมาลิก เราะฎิยัลลอฮุอันฮุได้เล่าว่า
“ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม รับประทานโดยใช้น้ิวมือสามน้ิว และท่านจะดูด(อาหาร)ที่มือของท่านก่อนจะเช็ด(ล้าง)มัน”
(บันทึกโดยมุสลิม)
ท่านญาบิรเราะฎิยัลลอฮุอันฮุได้เล่าว่า
ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ใช้ให้ดูด(อาหาร)ท่ี น้ิวมือและ(ใช้น้ิว)ปาดจานภาชนะ และกล่าวว่า “พวกท่านไม่รู้หรอกว่า ตรงไหนที่มีีบะเราะกะฮ์อยู่”
(บันทึกโดยมุสลิม)
ท่านอนัสเราะฎยิลัลอฮอุันฮุ ได้เล่าว่า
“ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม เม่ือรับประทานอาหารเสร็จแล้ว ท่านจะดูด(เศษอาหาร)ท่ีน้ิวมือท้ังสามน้ิวของท่าน เขา(ผู้รายงาน)กล่าวต่อไปว่า และท่านก็กล่าวว่า
“เมื่ออาหารคำหนึ่งคำใดของพวกท่านคนใดหล่นพื้นไป ก็จงปัดเอาสิ่งสกปรกออกแล้วจงทานมันและจงอย่าปล่อยมันให้แก่ชัยฏอน”
และท่านใช้ให้เราเก็บกินเศษอาหารในในถาดให้หมด ท่านกล่าวว่า “เพราะพวกท่านไม่รู้หรอกว่าตรงไหนท่ีมีบะเราะกะฮฺความจำเริญอยู่” ”
(บันทึกโดยมุสลิม)
คำอธิบาย
มารยาทอีกประการท่ีท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอลัยฮิวะสัลลัม ใช้ให้กระท่าคือ ให้ดูดเศษอาหารท่ีนิ้วมือ และให้ปาดเศษอาหารท่ีเหลืออยู่ในภาชนะขึ้นมารับประทาน และ แบบอย่างประการหนึ่งของท่านคือให้รับประทานโดยใช้น้ิวมือ สามนิ้ว และใช้ให้หยิบอาหารท่ีตกพื้นข้ึนมาปัดให้สะอาด และ รับประทานเข้าไปไม่ให้เหลือทิ้งไว้ให้ชัยฏอน
ประโยชน์ที่ไ่ด้รับ
♦ ควรรับประทานโดยใช้นิ้วมือสามนิ้ว ควรดูดที่นิ้วมือหลังรับประทานอาหารเสร็จแล้ว
♦ ควรเก็บกินเศษอาหารท่ีเหลืออยู่ในภาชนะจานชามให้หมด
♦ ควรหยิบอาหารท่ีตกพ้ืนข้ึนมา และรับประทานมัน หลังจากที่ทำความสะอาดแล้ว
แปลโดย : สะอัด วารีย์ / Islamhouse
