การละหมาดสุนัต
ชัยคฺ มุหัมมัด บิน อับดุลวะฮาบ
ในกรณีที่ท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมมิได้อยู่ระหว่างการเดินทางท่านจะละหมาดสุนัตจำนวนสิบร็อกอัตต่อวันอย่างสม่ำเสมอดังที่ปรากฏในคำพูดของท่านอิบนุอุมัรฺที่ว่า
“ฉันจำได้ว่าท่านเราะสูลศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมได้ละหมาดสุนัตในแต่ละวันจำนวน สิบร็อกอัต
กล่าวคือสองร็อกอัตก่อนและหลังละหมาดซุฮรฺ
สองร็อกอัตหลังละหมาดมัฆริบ
สองร็อกอัตที่บ้านของท่านหลังละหมาดอิชาอ์
และสองร็อกอัตก่อนละหมาดฟัจญรฺ”
(บันทึกโดยอัล-บุคอรียฺ 1126 หะดีษเลขที่ และมุสลิม หะดีษเลขที่ 729)
วันใดที่ท่านไม่มีโอกาสละหมาดสองร็อกอัตหลังซุฮรฺท่านก็จะละหมาดใช้หลังละหมาดอัศรฺซึ่งเป็นเวลาที่ห้ามละหมาดสุนัตในกรณีทั่วไป และในบางครั้งท่านละหมาดสุนัตก่อนซุฮรฺจำนวนสี่ร็อกอัต ส่วนสองร็อกอัตก่อนมัฆริบนั้นมีบันทึกรายงานที่เศาะฮีหฺระบุว่า ท่านกำชับใช้ให้ละหมาดสุนัตก่อนมัฆริบจำนวนสองร็อกอัต แต่ท่านก็ขยายความในตอนท้ายว่า “สำหรับผู้ที่ประสงค์จะละหมาด” ทั้งนี้เพราะท่านเกรงว่าผู้คนจะยึดถือเป็น สุนนะฮฺที่พึงปฏิบัติเป็นประจำ
และนี่คือทัศนะที่ถูกต้องกล่าวคือ การละหมาดสองร็อกอัตก่อนมัฆริบเป็นที่ส่งเสริมให้กระทำ (มุสตะหับบะฮฺ) แต่ไม่ถือเป็นสุนัตที่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมกระทำเป็นประจำ(สุนนะฮฺรอติบะฮฺ)
โดยส่วนใหญ่แล้วท่านจะละหมาดสุนัตต่างๆ ซึ่งไม่มีสาเหตุเจาะจงที่บ้านของท่าน โดยเฉพาะสุนัตก่อนมัฆริบซึ่งไม่ปรากฏว่ามีบันทึกรายงานระบุว่าท่านเคยละหมาดสุนัตนี้ที่มัสยิดเลย ทั้งนี้ท่านละหมาดสุนัตก่อนฟัจญรฺอย่างสม่ำเสมอมากกว่าสุนัตในเวลาอื่นๆ
ละหมาดสุนัตอีกประเภทหนึ่งที่ท่านไม่เคยทิ้งเลยไม่ว่าจะอยู่ในช่วงเดินทางหรือไม่ก็ตามคือ ละหมาดวิตรฺ โดยไม่มีบันทึกรายงานว่าท่านละหมาดสุนัตอื่นใดในขณะเดินทางนอกจากละหมาดสุนัตทั้งสอง
นักวิชาการมีความเห็นแตกต่างกันว่าระหว่างสุนัตทั้งสองประเภทอย่างใดดีกว่ากัน? ทั้งนี้เนื่องจากสุนัตก่อนฟัจญรฺนั้นเป็นเสมือนการเริ่มต้นของการงานในแต่ละวันในขณะที่ละหมาดวิตรฺเป็นการปิดท้ายการงาน ด้วยเหตุนี้ท่านจึงอ่าน สูเราะฮฺ “อัลอิคลาศ”และ“อัลกาฟิรูน” ในละหมาดทั้งสองซึ่งทั้งสองสูเราะฮฺนี้ได้รวมเอาหลักเตาฮีดประเภทต่างๆไว้ด้วยกันเช่นเดียวกับที่ท่านอ่านสูเราะฮฺทั้งสองในละหมาดสุนัตหลังเฏาะวาฟเนื่องจากหัจญ์ถือเป็นสัญลักษณ์ของเตาฮีด
หลังละหมาดสุนัตก่อนฟัจญรฺท่านจะล้มตัวลงนอนตะแคงหันไปทางขวาซึ่งในเรื่องนี้มีความเห็นที่ค่อนข้างจะสุดโต่งจากนักวิชาการสองฝ่ายฝ่ายหนึ่งซึ่งก็คือ
♣ กลุ่ม“ซอฮิริยะฮฺ” เห็นว่าการนอนดังกล่าวนี้ถือเป็นวาญิบจำเป็นต้องกระทำ
♣ ในขณะที่อีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่าการกระทำดังกล่าวเป็นสิ่งที่น่ารังเกียจและเป็นบิดอะฮฺ
♣ ส่วนอิมามมาลิกและนักวิชาการอีกส่วนหนึ่งเลือกทัศนะที่อยู่กลางระหว่างทั้งสอง กล่าวคือท่านเห็นว่าการกระทำดังกล่าวเป็นสิ่งที่กระทำได้สำหรับผู้ที่มีเจตนาเพียงแค่จะพักเหนื่อยแต่หากผู้ใดกระทำเช่นนั้นโดยยึดว่าเป็นสุนนะฮฺก็ถือว่าเป็นมักรูฮฺน่ารังเกียจ
แปลโดย:อัสรัน นิยมเดชา / Islamhouse
