ความสำคัญของการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของบรรดาศอฮาบะฮฺ
โดย... One Muslimah
ประวัติศาสตร์ คือ ศาสตร์ที่กล่าวถึงเหตุการณ์หรือเรื่องราวต่างๆ ของมนุษยชาติ เมื่อมนุษย์ได้มาอยู่ร่วมกันเป็นสังคม ก่อให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆ ขึ้น ตามสภาวะและเงื่อนไขที่แตกต่างกันออกไป หรืออาจกล่าวโดยสรุปได้อีกนัยหนึ่งว่า ประวัติศาสตร์ คือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีต โดยมีความเกี่ยวข้องกับบุคคล สถานที่ ช่วงเวลา และเรื่องราวที่สำคัญ
การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ หรือเรื่องราวเหตุการณ์ต่างๆ ในอดีต นอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ถึงความเป็นมา วิทยปัญญา คุณค่าทางจริยธรรมศีลธรรมอันดีงาม ตลอดจนวิถีการดำเนินชีวิตของบรรพชนในอดีตกาลแล้ว สิ่งที่เกิดขึ้นกับบรรพบุรุษเหล่านั้นยังเป็นสิ่งกระตุ้นเตือน และเป็นบทเรียนต่ออนุชนคนรุ่นหลังได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของกัลยาณชน บุคคลสำคัญ อย่างเช่นบรรดาท่านนบี และรอซูล เหล่ามารดาแห่งศรัทธาชน ตลอดจนบรรดาศอฮาบะฮฺ รอฏิยัลลอฮุอันฮุม สหายผู้หาญกล้าของท่านศาสดา รวมถึงบรรดาชาวสลัฟซอและฮฺ ผู้ทรงคุณธรรมทั้งหลาย
เรื่องราวของความศรัทธาอันหนักแน่นมั่นคงในสายเชือกอิสลามศาสนาแห่งความสมบูรณ์และสันติของอัลลอฮฺ ความเด็ดเดี่ยวกล้าหาญ ที่นำมาซึ่งความยิ่งใหญ่ การแผ่ขยายของอิสลาม ความเจริญก้าวหน้าในศาสตร์ต่างๆ ศิลปวิทยาการ และความสำเร็จแห่งการใช้ชีวิตทั้งในดุนยาและอาคิเราะฮฺ
ในทางตรงกันข้าม ความดื้อรั้น ความหยิ่งยโสโอหัง ความอวดดี ความทะนงตน และความผิดพลาดที่เกิดขึ้นกับบรรดากลุ่มชนผู้ปฏิเสธศรัทธา ผู้เป็นปรปักษ์ คอยบ่อนทำลายและต่อต้านอิสลามในอดีตเฉกเช่น ฟิรอูน กอรูน อะบูละฮับ ก็สามารถนำมาเป็นอุทาหรณ์ สอนใจ ย้ำเตือน มิให้เราหลงทางและดำเนินชีวิตผิดพลาดดังเช่นชนเหล่านั้นได้เช่นกัน เรื่องราวหรือเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ต่างๆ เหล่านั้น อัลลอฮฺได้ทรงเมตตาและตรัสไว้ในอัลกุรอาน ซึ่งถูกอ่านและถูกกล่าวขาน เป็นบทเรียนสำคัญที่ให้สติปัญญาของมนุษยชาติได้คิดใคร่ครวญอยู่เสมอ
หากเราได้อ่านและพิจารณาใคร่ครวญอัลกุรอานแล้ว เราจะพบว่า อัลลอฮฺ ได้ทรงกล่าวถึง ยกย่อง และเทิดเกียรติบรรดาศอฮาบะฮฺวีรชนผู้มีศรัทธาอันแรงกล้า หนักแน่น มั่นคงในศาสนาของพระองค์ อยู่หลายเหตุการณ์และหลายอายะฮฺด้วยกัน อาทิเช่น
“มุฮัมหมัดเป็นรอซูลของอัลลอฮฺ และบรรดาผู้ที่อยู่ร่วมกับเขา เป็นผู้เข้มแข็งกล้าหาญต่อพวกปฏิเสธศรัทธา เป็นผู้เมตตาสงสารระหว่างพวกเขาเอง เจ้าจะเห็นพวกเขาเป็นผู้รูกั๊วะ ผู้สุญูดโดยแสวงหาคุณความดีจากอัลลอฮฺ และความโปรดปรานของพระองค์ เครื่องหมายของพวกเขาอยู่บนใบหน้าของพวกเขา เนื่องจากร่องรอยแห่งการสุญูด นั่นคืออุปมาของพวกเขาที่มีอยู่ในอัตเตารอต และอุปมาของพวกเขาที่มีอยู่ในอัลอินญีล ประหนึ่งเมล็ดพืชที่งอกหน่อหรือกิ่งก้านของมันออกมา แล้วทำให้มันงอกงาม แล้วมันก็เติบโตแข็งแรง และทรงตัวอยู่ได้บนลำต้นของมัน นำความปลื้มปิติมาให้แก่ผู้หว่าน เพื่อที่พระองค์จะก่อความโกรธแค้นแก่พวกปฏิเสธศรัทธา เพราะพวกเขา(มุสลิมีน) และอัลลอฮฺทรงสัญญาบรรดาผู้ศรัทธาและกระทำความดีทั้งหลายในหมู่พวกเขาว่า จะได้รับการอภัยโทษและรางวัลอันใหญ่หลวง”
(กุรอานซูเราะฮฺอัลฟัตฮฺ 48: 29)
“บรรดาบรรพชนรุ่นแรกในหมู่ผู้อพยพ(ชาวมุฮาญิรีนจากมักกะฮฺ) และในหมู่ผู้ให้ความช่วยเหลือ(ชาวอันศอรฺจากมะดีนะฮฺ) และบรรดาผู้ดำเนินตามพวกเขาด้วยการทำดีนั้น อัลลอฮฺทรงพอพระทัยในพวกเขา และพวกเขาก็พอใจในพระองค์ด้วย และพระองค์ทรงเตรียมไว้ให้พวกเขาแล้ว ซึ่งบรรดาสรวงสวรรค์ที่มีแม่น้ำหลายสายไหลผ่านอยู่เบื้องล่าง พวกเขาจะพำนักอยู่ในนั้นตลอดกาล นั่นคือชัยชนะอันใหญ่หลวง”
(กุรอานซูเราะฮฺอัตเตาบะฮฺ 9: 100)
“ในหมู่ผู้ศรัทธามีบุรุษผู้มีสัจจะต่อสิ่งที่พวกเขาได้สัญญาต่ออัลลอฮฺเอาไว้ ดังนั้นในหมู่พวกเขามีผู้ปฏิบัติตามสัญญาของเขาและในหมู่พวกเขามีผู้ยังคอย(การตายซะฮีด) และพวกเขามิได้เปลี่ยนแปลงแต่อย่างใด”
(กุรอานซูเราะฮฺอัลอะฮฺซาบ 33: 23)
บรรดาศอฮาบะฮฺเหล่านี้ เป็นใครกัน เหตุใดพวกเขาเหล่านั้น จึงได้รับเกียรติอันสูงส่งจากอัลลอฮฺ ผู้ทรงยิ่งใหญ่กล่าวขานเรื่องราวของพวกเขาไว้ในคัมภีร์กุรอานซึ่งเปรียบเสมือนเป็นธรรมนูญแห่งชีวิตของมุสลิม
ศอฮาบะฮฺ แปลว่า สหาย หรือเพื่อน
ศอฮาบะฮฺ หมายถึง มุสลิมที่ศรัทธาตามท่านนบี เคยเห็นท่านนบี เคยอยู่ร่วมกับท่านนบี แม้เพียงแค่ช่วงเวลาสั้นๆ และเสียชีวิตในสภาพที่เป็นมุสลิม
เหล่าบรรดาศอฮาบะฮฺนั้นมีจำนวนมากมายหลายท่าน แม้ว่าแต่ละท่านจะมีบุคลิภาพ ความสามารถ ความประเสริฐ และความโดดเด่นที่แตกต่างกันออกไป แต่ในความต่าง พวกเขาเหล่านั้นก็มีสิ่งๆ หนึ่งเหมือนกัน นั่นคือ มี“หัวใจ” ที่เปี่ยมไปด้วยอีหม่านศรัทธา มีความกลัวและยำเกรงต่ออัลลอฮฺ และรักท่านนบี อย่างหาที่สุดมิได้