คำฟัตวาของฯพณฯเชค อับดุลอะซีซอิบนุอับดุลลอฮฺ อิบนุบาซ อดีตมุฟตีใหญ่ ของราชอาณาจักรซาอุดิอารเบีย
แปลโดย อ.มุหำหมัด บินต่วน
การทำกุรฺบานให้กับคนตาย ทั้งๆ ที่เขาไม่ได้สั่งเสียไว้
คำถาม
ท่านมีทรรศนะเช่นไร เกี่ยวกับการทำกุรฺบานให้กับคนตาย ทั้งๆ ที่เขาไม่ได้สั่งเสียไว้ การทำกุรฺบานจะรวมเอาคนมีชีวิตกับคนที่ตายไปแล้ว มีส่วนร่วมด้วยกัน ได้หรือไม่ ?
คำตอบ
การเชือดกุรฺบาน เป็นซุนนะฮฺที่เน้นหนัก นอกจากสิ่งที่ผู้ตายได้สั่งเสียไว้ จะถือว่าเป็นสิ่งวาญิบ (จำเป็น) จะต้องทำให้บรรลุตามคำสั่งเสียนั้น และถือว่าเป็นสิ่งที่เป็นไปตามครรลองของศาสนาที่บุคคลหนึ่งบุคคลใดจะทำความดี กับผู้ตายด้วยกับการเชือดกุรฺบาน และอนุญาตให้นำเอาคนที่ตายไปแล้ว เข้ามาร่วมกับคนที่มีชีวิต ในครอบครัวเดียวกันกับผู้ที่เชือดกุรฺบาน หลักฐานในเรื่องดังกล่าวคือ อัลหะดีษที่รายงานโดย ท่านอนัส รอฎิยัลลอฮุอันฮุ ว่า
"ท่านศาสดามูฮัมมัด ได้เชือดกุรฺบานด้วยกับแกะสองตัวสีขาว และมีเขาสมบูรณ์
ท่านได้เชือดมันทั้งสอง ด้วยมือของท่าน โดยที่ท่านได้กล่าวพระนามของอัลลอฮฺ และกล่าวตักบีร"
(รายงานโดยบุคอรีย์ หมายเลข 5565, มุสลิม หมายเลข 1966)
และอีกรายงานหนึ่งได้อธิบายว่า
"ท่านศาสดามูฮัมมัด ได้เชือดมันตัวหนึ่งจากทั้งสอง ท่านได้เชือดให้กับตัวท่านและครอบครัวของท่าน
และตัวที่สองท่านได้เชือดให้กับผู้ที่ศรัทธาต่ออัลลอฮฺองค์เดียว จากประชาชาติของท่าน ดังกล่าวย่อมรวมถึงผู้ที่มีชีวิต และผู้ที่เสียชีวิต "
และรายงานจากอับดุลลอฮฺ อิบนุ อุมัร รอฎิยัลลอฮุอันฮฺ ว่า แท้จริงได้มีชายคนหนึ่งได้ถามท่านว่า การเชือดกุรฺบานเป็นสิ่งที่จำเป็น (วาญิบ) ใช่หรือไม่ ? เขาได้กล่าวตอบว่า
"ท่านศาสดามูฮัมมัด ได้เชือด และบรรดามุสลิม"
ชายคนนั้นได้ถามคำถามเดิมซ้ำอีก เขาตอบว่า "ท่านไม่เข้าใจหรือว่า ท่านศาสดามูฮัมมัด ได้เชือด และบรรดามุสลิม"
(บันทึกโดย อัตติรมีซีย์ หมายเลข 1506)
ความหมายของท่าน อิบนุ อุมัร รอฎิยัลลอฮุอันฮุ คือ ต้องการจะอธิบายให้รู้ว่า การเชือดกุรฺบานนั้นเป็นศาสนบัญญัติให้กับมุสลิมทุกคน เพื่อเจริญรอยตามท่านศาสดามูฮัมมัด
มัจญมัวะฮฺ อัลฟะตะวาเชค อิบนุ บาซ เล่มที่ 18 หน้าที่ 41-42
ตามซุนนะฮฺให้เชือดกุรฺบานให้กับตัวเองและสมาชิกในครอบครัว
คำถาม
เรียน ท่านเชค เราได้ยินกันมากมาย ว่าผู้คนในสังคมต่างพากันเจตนา (เหนียต) เชือดกุรฺบานให้กับคนตาย อย่างเดียว ท่านจะแนะนำอย่างไร ? กับผู้ที่มีหลักยึดมั่น แบบนี้
คำตอบ
ตามซุนนะฮฺ ให้ผู้มีชีวิตเชือดกุรฺบานให้กับตัวเขาและบุคคลสมาชิกในครอบครัวของเขา ด้วยกับแกะตัวผู้ เหมือนดังที่ท่านศาสดามูฮัมมัด ได้เชือดกุรฺบานด้วยกับแกะตัวผู้สองตัวสีขาว โดยที่ตัวหนึ่งท่านได้กล่าวว่า “ให้กับมูฮัมมัด และวงศ์วานของมูฮัมมัด” และตัวที่สอง “ให้กับผู้ที่ศรัทธาในเอกภาพของอัลลอฮฺ จากประชาชาติของมูฮัมมัด " หากบุคคลหนึ่งบุคคลใดได้เชือดให้กับผู้ตายบางคน ก็ไม่เป็นไร
มัจญมัวะฮฺ อัลฟะตะวา เชค อิบนุ บาซ เล่มที่ 18 หน้าที่ 42
คำถาม
ฉันได้เชือดกุรฺบานให้กับตัวฉัน ,ภรรยาของฉัน จากทรัพย์ของฉัน ทำได้หรือไม่ หากภรรยาของฉันจะนำเอาพ่อของนาง และแม่ของนางที่ทั้งสองได้เสียชีวิตไปแล้ว เข้ามามีส่วนร่วมในกุรฺบาน (ร่วมผลบุญ)
คำตอบ
หากท่านได้เชือดกุรฺบานด้วยกับทรัพย์ของท่านให้กับตัวท่าน และบุคคลในครอบครัวของท่าน ดังกล่าวเป็นการกระทำที่ถูกต้องตามหลักศาสนา และเมื่อท่านมีความเห็นว่าจะนำเอาพ่อของภรรยาของท่าน หรือแม่ของภรรยาของท่านเข้ามามีส่วนร่วมด้วย ก็ไม่เป็นไร แต่สำหรับนาง (ภรรยา) ไม่มีสิทธิ์ที่จะนำใครเข้ามา ดังกล่าวนางไม่มีสิทธิ์ที่จะกระทำใดๆ ในกุรฺบานของท่าน เพราะท่านเป็นผู้ทำกุรฺบานให้กับตัวท่านและครอบครัวของท่าน หากท่านต้องการที่จะผนวกเอาพ่อและแม่ของภรรยาของท่านมาร่วมกับสมาชิกในครอบครัวของท่าน ก็ไม่เป็นไร
มัจญมัวะฮฺ อัลฟะตะวา เชค อิบนุ บาซ เล่มที่ 18 หน้าที่ 43