การทำความดีต่อพ่อแม่

โดย... อิสมาอีล กอเซ็ม

มวลการสรรเสริญเป็นเอกสิทธิ์ของอัลลอฮผู้อภิบาลแห่งสากลโลก

         มุสลิมทุกคนต่างยอมรับว่าการที่เขาได้ลืมตามาดูโลกใบนี้ พวกเขาต้องคลอดออกมาจากท้องของมารดา และที่เติบโตเป็นผู้เป็นคนขึ้นมาได้ก็ด้วยกับการทุ่มเทเหนื่อยยากของพ่อแม่ที่ได้เลี้ยงดูเขามาตั้งแต่แบเบาะ ดังนั้นในบรรดามนุษย์คงไม่มีใครที่เป็นผู้ที่มีบุญคุณกับคนเรามากไปกว่าพ่อแม่

          ผู้ที่เป็นแม่ต้องเลี้ยงลูก เหนื่อยแล้วเหนื่อยอีก เริ่มตั้งแต่การตั้งครรภ์ซึ่งต้องใช้ระยะเวลาในการอุ้มท้องถึง 9 เดือน และในขณะที่คลอดเราออกมาแม่ก็ต้องเจ็บปวดที่สุด หลังคลอดก็ต้องเฝ้าเลี้ยงดูให้นมเป็นระยะเวลาสองปี และเลี้ยงจนเติบโตเป็นผู้ใหญ่สำเร็จการศึกษาจนมีครอบครัว มีงานทำ แต่หน้าที่ของผู้เป็นแม่ก็ไม่เคยจบสิ้นยังเฝ้าเป็นห่วงดูแลลูกอยู่ตลอด ความห่วงใยของแม่ไม่เคยหมดไปจากลูก ดังนั้นบุญคุณพ่อแม่ใหญ่หลวงยิ่ง

          อิสลามมีบทบัญญัติมากมายที่ อัลลอฮฺและรอซูลของพระองค์ได้มีคำสั่งให้ดูแลพ่อแม่ และละทิ้งการกระทำที่เป็นการเนรคุณต่อพ่อแม่ ปัจจุบันความเปลี่ยนแปลงของสังคมที่มันรวดเร็ว และภาวะเศษฐกิจที่ต้องทำผู้คนต้องแข่งขันไม่ว่าจะเป็นภาคธุรกิจ คนใช้แรงงาน หรือแม้กระทั่งในเรื่องของการศึกษาที่มีการแข่งขันกันสูง ทำให้สภาพของครอบครัวในปัจจุบันต้องเปลี่ยนไป ครอบครัวที่อยู่พร้อมหน้าพร้อมตาก็ต้องแยกย้ายกันออกไปหางานทำ มีพ่อแม่ที่อยู่ในยามชรามากมายที่ถูกทอดทิ้งไว้เพียงลำพัง นานๆจะได้เจอหน้าลูกๆ ในเทศกาลวันหยุดของประเทศไทย หรือคนที่อยู่ใกล้ก็มัวแต่ทำงานหาเลี้ยงครอบครัวของตัวเอง จนลืมที่จะมาดูแล พ่อแม่ทีอยู่ในยามชราที่เปรียบเสมือนเด็กที่ต้องการคนมาดูแล เอาใจใส่ เพราะคนแก่ชรานั้นกลับมาสู่ความอ่อนแออีกครั้ง

ดังนั้นเรามาดูคำสอนของอิสลามที่ให้เราปฏิบัติต่อพ่อแม่

وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا ( 23 )

"และพระเจ้าของเจ้าบัญชาว่า พวกเจ้าอย่าเคารพภักดีผู้ใดนอกจากพระองค์เท่านั้นและจงทำดีต่อบิดามารดา

เมื่อผู้ใดในทั้งสองหรือทั้งสองบรรลุสู่วัยชราอยู่กับเจ้า ดังนั้นอย่ากล่าวแก่ทั้งสองว่า อุฟ !

และอย่าขู่เข็ญท่านทั้งสอง และจงพูดแก่ท่านทั้งสองด้วยถ้อยคำที่อ่อนโยน"

          จากอายะห์ข้างต้นอัลลอฮฺได้มีคำสั่งใช้ในการเคารพภักดีต่อพระองค์นั้นเพียงองค์เดียวเท่านั้น และอย่าได้นำสิ่งอื่นมาตั้งภาคีกับพระองค์ หลังจากนั้นอัลลอฮฺใช้ให้ทำความดีต่อพ่อแม่ โดยเฉพาะในยามที่พ่อแม่ทั้งสองอยู่ในวัยชรา เพราะคนชรานั้นเป็นคนที่อ่อนแอทั้งร่างกายและจิตใจ มีความต้องการให้ดูแลเอาใจใส่ เปรียบเหมือนเด็กๆ

          ยามที่เราเป็นเด็กเราอ่อนแอพ่อแม่เฝ้าเลี้ยงดูอุ้มชูเรา ต้องอดหลับอดนอน เพียงเพื่อให้ลูกได้เติบโตมาพบกันอนาคตที่ดี ก็หมายความว่าพ่อแม่นั้นเลี้ยงลูกให้เติบโตเพื่อมาสู่อนาคตที่ดี ส่วนการเลี้ยงดูของลูกที่มีต่อพ่อแม่ก็คือ เลี้ยงดูเพื่อรอวันที่พ่อแม่จะจากโลกนี้ไป มันเป็นความดีที่เทียบกันไม่ได้เลยกับความดีที่พ่อแม่ได้มอบให้เรา และในยามที่พ่อแม่แก่ชราก็อย่าพยายามพูดจาหยาบคายที่ทำร้ายจิตใจพ่อแม่ ให้พูดกับพ่อแม่ด้วยกับวาจาที่ไพเราะ นี่คือคำสั่งจากพระผู้เป็นเจ้าที่ให้บรรดาผู้ศรัทธาปฏิบัติต่อพ่อแม่

         แต่มีลูกจำนวนไม่น้อยที่บกพร่องต่อหน้าที่ของตัวเองในการปฏิบัติต่อพ่อแม่ ไม่ว่าจะเป็นการใช้คำพูดที่หยาบคายต่อพ่อแม่ แต่กับคนอื่นๆ กลับพูดดี การไม่เชื่อฟังในคำสั่งใช้ของพ่อแม่ในสิ่งที่ไม่ฝ่าฝืนต่ออัลลอฮฺ การทำให้พ่อแม่ผิดหวังและเสียใจ และการไม่รู้คุณพ่อแม่และไม่เชื่อฟังพ่อแม่ถือว่าเป็นการเนรคุณต่อพ่อแม่ และเมื่อเราสังเกตดูในอายะห์ที่กล่าว อัลลอฮฺใช้ให้บรรดามุสลิมทำการเคารพภักดีต่อพระองค์ด้วยความบริสุทธิ์ใจ แล้วพระองค์ได้ใช้ให้ทำความดีต่อพ่อแม่ ชี้ให้เห็นว่าความสำคัญในการทำดีต่อพ่อแม่นั้นรองลงมาจากการเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺ และการเนรคุณต่อพ่อแม่นั้นถือว่าเป็นหนึ่งในบาปใหญ่ ที่อัลลอฮฺจะลงโทษแก่ผู้ที่เนรคุณต่อพ่อในโลกใบนี้ก่อนที่เขาจะจากโลกนี้ไป

          คนที่เนรคุณต่อพ่อแม่ เมื่อเขามีอายุเข้าสู่วัยชราแน่นอนลูกของเขา ก็จะปฏิบัติเยี่ยงเดียวกับที่เขาได้ปฏิบัติกับพ่อแม่ของเขา หากเขาทำความดีกับพ่อแม่ แน่นอนลูกของเขาก็จะทำความดีต่อเขาด้วย และบุคคลที่ทำความดีกับพ่อแม่อัลลอฮฺจะตอบแทนสิ่งที่ดีๆให้กับเขาทั้งโลกนี้และโลกหน้า และเป็นสาเหตุให้ได้รับความพอพระทัยจากอัลลอฮฺ และจะได้รับความจำเริญในการดำเนินชีวิต

          อิสลามคือศาสนาที่มีคำสอนในทุกรายละเอียดของการดำเนินชีวิต และอิสลามมีคำสอนที่มาแก้ปัญหาของสังคม คนชราในหลายๆประเทศนั้นไม่ได้รับการดูแลจากบรรดาลูก คนในยุโรปจำนวนมากเมื่อเข้าสู่วัยชราต้องไปใช้ชีวิตในสถานเลี้ยงดูคนชรา หรือในประเทศญีปุ่นมีคนชราบางคนต้องฆ่าตัวตายเพราะถูกทอดทิ้งให้ใช้ชีวิตเพียงลำพัง ลูกหลานต้องทำงานจนไม่มีเวลามาเลี้ยงดูพ่อแม่ผู้บังเกิดเกล้า

          ดังนั้นเราในฐานะมุสลิม มองเห็นแล้วว่าวัตถุได้มาทำลายคุณค่าความเป็นมนุษย์ที่มีเกียรติ เราทำงานหาเงินจนไม่มีเวลาเลี้ยงดูคนที่รักเราที่สุด และคนที่เป็นคนเลี้ยงดูเรามาจนเราได้ดิบได้ดี ท่านนบี  ได้กล่าวถึงคน คนหนึ่งที่ถือเป็นความอัปยศแก่คน คนนั้นมากที่พ่อแม่ของเขาได้จากโลกนี้ไปโดยที่เขาไม่ได้ทำความดีกับพ่อแม่ของเขา ยังไม่สายสำหรับทุกการเริ่มต้นที่เราหันมาดูแลพ่อแม่ที่แก่ชรา และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่ดีที่เราปฏิบัติต่อพ่อแม่ คำพูดที่หยาบคาย การไม่เชื่อฟังคำสั่ง และการละเลยไม่ทำหน้าที่ของลูกที่ดี การจ่ายค่าเลี้ยงดูให้แก่พ่อแม่ และอีกมากมายที่เป็นมารยาทที่ต้องปฏิบัติต่อพ่อแม่ เพื่อว่าเราจะได้รับความพอพระทัยจากอัลลอฮฺในการทำความดีนี้

การทำความดีกับพ่อแม่ถือว่ามีความประเสริฐมากมาย ดั่งที่ปรากฏในหะดีษของท่าน นบี  ที่ว่า

فقد سئل النبي صلى الله عليه وسلم: أي العمل أحب إلى الله؟ قال: (الصلاة على وقتها). قال: ثم أي؟ قال: (ثم بر الوالدين). قال: ثم أي؟ قال: (الجهاد في سبيل الله) _[متفق عليه]. ومن فضائل بر الوالدين:

ท่านนบี  ได้ถูกถามว่า การงานอะไรที่เป็นที่รักยิ่ง ณ ที่อัลลอฮฺ  ?

ท่านนบี ได้ตอบว่า "การละหมาดตามเวลาของมัน"

แล้วได้ถามท่านต่อไปว่า หลังนั้นมีอะไรอีก

ท่านได้ตอบว่า "หลังจากนั้นก็คือ การทำความดีกับพ่อแม่ "

 แล้วได้ถามไปอีกว่า มีอะไรอีก

ท่านได้ตอบว่า "การเสียสละ(ต่อสู้กับศรัตรู) ในหนทางของอัลลอฮ์"

(บันทึกโดย บุคอรีย์ และมุสลิม)

          นี่คือการยืนยันจากท่านนบี  ถึงการทำความดีต่อพ่อแม่ ที่จะได้รับความดีงามมากมาย และยังเป็นสิ่งที่ทำให้อัลลอฮฺทรงรักด้วย ดังนั้นผู้ศรัทธา ที่ทำการเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺด้วยกับความบริสุทธิ์ เขาจะต้องไม่ลืมคำสั่งใช้ของอัลลอฮฺที่ใช้ให้ดูแลพ่อแม่ และจะต้องปฏิบัติหน้าที่ของลูกที่มีต่อพ่อแม่ด้วยความสมบูรณ์ ถึงแม้พ่อแม่ของเขาจะเป็นผู้ที่ปฏิเสธศรัทธาต่ออัลลอฮฺ เขาก็ต้องทำหน้าที่ของลูกที่พึงปฏิบัติต่อพ่อแม่ ในสิ่งที่ไม่ได้เป็นการฝ่าฝืนต่ออัลลอฮฺ

ขอให้อัลลอฮฺ ได้โปรดเมตตาต่อพ่อแม่ของข้าพระองค์ เหมือนที่พ่อแม่ของข้าพระองค์ได้เมตตาสงสารต่อข้าพระองค์เมื่อครั้งเยาว์วัยด้วยเถิด