ให้เกียรติสุนนะฮ์ของท่านเราะซูล
อ. อับดุลเราะมัน เจะอารง
คำสั่งใช้และคำสั่งห้ามในเรื่องศาสนาต้องมีการอธิบายด้วยคำพูดและการกระทำ การอธิบายด้วยคำพูดหมายถึงการประทานอัลกุรอานเป็นแนวทาง และการอธิบายด้วยการกระทำหมายถึงการทำตัวอย่างของท่านเราะสูล ให้บรรดาเศาะหาบะฮ์ เห็นเป็นตัวอย่าง แล้วบรรดาเศาะหาบะฮ์ก็ได้จดจำและบันทึกการกระทำดังกล่าวจนทำให้มนุษย์ยุคหลังๆ เช่นพวกเราทั้งหลายรู้และเข้าใจการปฏิบัติของท่านเราะสูล
คำพูดและการกระทำของท่านเราะสูล ได้ดำเนินมาตลอดระยะเวลา 23 ปี สำหรับในช่วง 13 ปี่ที่ท่านได้อดทนเผยแผ่คำสอนของอิสลาม ณ นครมักกะฮ์ และอีก 10 ปี ที่ท่านได้ต่อสู้ปกป้องรัฐอิสลาม ณ นครมะดีนะฮ์ พร้อม ๆกับบรรดาเศาะหาบะฮ์ ทั้งหลาย
อัลกุรอานได้รับรองว่า สิ่งที่ท่านเราะสูล พูดเป็นการอธิบายความหมายของอายะฮ์อัลกุรอาน พร้อมกับรับรองว่าสิ่งที่ท่านเราะสูล พูดนั้นเป็นวะหีย์มาจากอัลลอฮ์ ไม่ใช่มาจากอารมณ์ของท่านเอง พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า
وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى (النجم/3-4)
“และเขามิได้พูดตามอารมณ์ อัล-กุรอานมิใช่อื่นใดนอกจากเป็นวะฮีย์ที่ถูกประทานลงมา”
อัลกุรอานได้ประกาศให้ปฏิบัติตามสิ่งที่ท่านเราะสูล ได้ปฏิบัติและละเว้นสิ่งที่ท่านเราะสูล ได้ห้าม ดังอายะฮ์ต่อไปนี้
1. ให้ปฏิบัติตามที่ท่านเราะสูล ได้สอน พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า
وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا (الحشر/7)
“ และอันใดที่เราะสูลได้นำมายังพวกเจ้าก็จงยึดเอาไว้ และอันใดที่ท่านได้ห้าม พวกเจ้าก็จงละเว้นเสีย”
2. ผู้ใดที่รักอัลลอฮ์ จงปฏิบัติตามเราะสูล พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า
قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ (آل عمران/31)
“จงกล่าวเถิด (มุฮัมมัด) ว่า พวกเขาหากพวกท่านรักอัลลอฮ์ ก็จงปฏิบัติตามฉัน อัลลอฮ์ก็จะทรงรักพวกท่าน
และจะทรงอภัยให้แก่พวกท่านซึ่งโทษทั้งหลายของพวกท่าน และอัลลอฮ์นั้นเป็นผู้ทรงอภัยโทษ ผู้ทรงเมตตาเสมอ”
3. ในชีวิตของท่านเราะสูล มีตัวอย่างที่ดีงามที่ท่านได้ปฏิบัติ พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا (الأحزاب/21)
“โดยแน่นอน ในเราะสูลของอัลลอฮ์มีแบบฉบับอันดีงามสำหรับพวกเจ้าแล้ว สำหรับผู้ที่หวัง (จะพบ) อัลลอฮ์และวันปรโลกและรำลึกถึงอัลลอฮ์อย่างมาก”
4. และประการสุดท้าย เป็นคำเตือนสำหรับมุสลิมยุคหลัง ๆที่ถูกคุกคามด้วยคำสอนและค่านิยมต่าง ๆ เราจะเลือกคำสอนไหนดี อัลกุรอานแนะนำให้ยึดคำสอนของอัลกุรอานและสุนนะฮ์ พระองค์ได้ตรัสไว้ว่า
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْويْلاً (النِّساء/59)
“ผู้ศรัทธาทั้งหลาย ! จงเชื่อฟังอัลลอฮ์ และเชื่อฟังเราะสูลเถิด และผู้ปกครองในหมู่พวกเจ้าด้วย
แต่ถ้าพวกเจ้าขัดแย้งกันในสิ่งใด ก็จงนำสิ่งนั่นกลับไปยังอัลลอฮ์ และเราะสูล หากพวกเจ้าศรัทธาต่ออัลลอฮ์และวันปรโลก
นั่นแหละเป็นสิ่งที่ดียิ่งและเป็นการกลับไป ที่สวยยิ่ง”
อายะฮ์นี้แนะนำให้เราศึกษาอัลกุรอาน แล้วปฏิบัติตามคำสอนของอัลกุรอาน ถ้าหากว่าสิ่งใหม่ที่เกิดขึ้นนั้นไม่มีการระบุในอัลกุรอาน ให้ย้อนกกลับไปศึกษาในสุนนะฮ์ เพราะทั้งสองแหล่งนี้มาจากพระองค์อัลลอฮ์
หะดีษที่อธิบายเรื่องนี้ดีที่สุด คือ หะดีษที่รายงานว่า
وعَظَنا رسولُ الله صلَّى الله علَيْه وسلَّم يوماً بعْدَ صلاةِ الغَداةِ موْعِظَةً بَليغَةً ذَرَفَتْ منْها العُيُونُ ووَجَلَتْ منْها القُلوبُ، فقالَ رجُلٌ : إنَّ هذهِ موعظةُ موَدِّعٍ فَماذا تعْهَدُ إلينا يا رَسُولَ الله ؟ قالَ : أُوْصِيكُمْ بِتقْوى الله والسَّمْعِ والطَّاعةِ وإنْ عبْدٌ حَبَشِيٌّ فإنَّه منْ يعِشْ منكُم يَرى اخْتِلافاً كثيرا وإيَّاكمْ ومحدَثَاتِ الأُمُورِ فإنَّها ضَلالةٌ فمَن أدْرَكَ ذلك منْكم فعَلَيْه بِسُنَّتي وسنَّةِ الخُلَفاءِ الراشِدِينَ المَهْدِيِّينَ عَضُّوا علَيْها بِالنَّواجِذ (رواه الترمذي2600/ وقال هذا حديث حسن صحيح)
“หลังละหมาดวันหนึ่งท่านเราะสูล ได้กล่าวคำตักเตือนพวกเราด้วยคำตักเตือนที่จูงใจทำให้น้ำตาไหลออกมา มีคนชายหนึ่งกล่าวขึ้นมาว่า แท้จริงนี่เป็นการตักเตือนครั้งสุดท้ายของท่าน โอ้ ท่านเราะสูล ท่านจงสั่งเสียให้กับพวกเราด้วยเถิด
ท่านนบีมุหัมมัด กล่าวว่า :
“จงยำเกรงต่ออัลลอฮฺจงเชื่อฟังและปฏิบัติตาม แม้ว่า (ผู้นำ) เขาจะเป็นคนผิวดำจากหะบาชียฺ และแท้จริงใครในหมู่พวกท่านที่มีอายุยาวจะได้เห็นความแตกแยกที่มากมาย ดังนั้นเมื่อเป็นเช่นนั้นแล้ว จงพึงระวังและจงหางไกลจากสิ่งอุตริทั้งหลาย เพราะแท้จริง สิ่งอุตริทั้งหลายนั้นคือสิงที่หลงผิด และใครในหมู่ของพวกท่านพบเจอกับเรื่องดังกล่าว เขาจะต้องยึดมั่นกับสุนนะฮฺของฉันและสุนนะฮฺเคาะลีฟะฮฺที่ได้รับทางนำ พวกเจ้าจงขมับมันด้วยฟันกราม”
ท่านเราะสูล ได้เน้นให้ประชาชาติของท่านเดินบนเส้นทางสายนี้ ในขณะที่ท่านได้เล่าเกี่ยวกับจุดยืนของประชาชาติของท่านไว้ว่า
مَثَلِي وَمَثَلُكُمْ كَمَثَلِ رَجُلٍ أَوْقَدَ نَارًا، فَجَعَلَ الْجَنَادِبُ وَالْفَرَاشُ يَقَعْنَ فِيهَا وَهُوَ يَذُبُّهُنَّ عَنْهَا، وَأَنَا آخِذٌ بِحُجَزِكُمْ عَنِ النَّارِ وَأَنْتُمْ تَفَلَّتُونَ مِنْ يَدِي (رواه مسلم/2285)
“อุปมาฉันกับพวกท่านนั้นเป็นเสมือนชายคนหนึ่งที่จุดไฟกองหนึ่ง
แล้วแมลงเม่าและผีเสื้อก็บินเข้ามาตกลงในเปลวไฟ ในขณะที่เขารีบปัดป้องมันให้พ้นจากเปลวไฟนั้น
และฉันคือผู้กระชากปมผ้ารัดเอวของพวกท่านให้รอดพ้นจากไฟนรก
ในขณะที่พวกท่านต่างพยายามดิ้นรนให้หลุดออกจากมือฉัน”