บุคคลที่ละศีลอดในเดือนรอมาฏอนต้องจ่ายซากาตุลฟิตรฺหรือไม่ ?

แปลโดย  อิสมาอีล  กอเซ็ม

มวลการสรรเสริญเป็นเอกสิทธิ์ของอัลลอฮฺ

          บรรดานักวิชาการส่วนมากจากอิหม่ามทั้งสี่ ได้มีทัศนะว่า การจ่ายซากาตุลฟิตรฺนั้นจำเป็นแก่มุสลิม ถึงแม้ว่าเขาจะไม่ถือศีลอดในเดือนรอมาฏอน  และไม่มีใครคัดค้านในความเห็นดังกล่าว นอกจากท่านสะอีด  บิน มูซัยยิบ  และท่านอัลหะซัน  อัลบัศรีย์  โดยที่ท่านทั้งสองได้กล่าว แท้จริงการจ่ายซากาตุลฟิตรฺ ไม่จำเป็นนอกจากผู้ที่ถือศีลอดในเดือนรอมาฏอน  แท้จริงที่ถูกต้องแล้วคือคำพูดของนักวิชาการส่วนมาก โดยยึดหลักฐานดังต่อไปนี้ 
 

หลักฐานที่หนึ่ง 

        ถือตามความหมายโดยรวมของหะดีษ ซึ่งเดิมที การกำหนดให้มีการจ่ายซากาตุลฟิตรฺ

فعَنْ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ : ( فَرَضَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ زَكَاةَ الْفِطْرِ، صَاعًا مِنْ تَمْرٍ ، أَوْ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ عَلَى الْعَبْدِ وَالْحُرِّ ، وَالذَّكَرِ وَالأُنْثَى ، وَالصَّغِيرِ وَالْكَبِيرِ مِنْ الْمُسْلِمِينَ ، وَأَمَرَ بِهَا أَنْ تُؤَدَّى قَبْلَ خُرُوجِ النَّاسِ إِلَى الصَّلاةِ ) رواه البخاري (1503) ومسلم (984) .

มีรายงานจาก อิบนู ฮุมัรรอฏิยัลลอฮูอันฮูมา ได้กล่าวว่า

 “ท่านรอซูลุลลอฮฺ  ได้กำหนด ซากาตุลฟิตรฺ หนึ่งซอฮฺ จากผลอินทผาลัม หรือ หนึ่งซอฮฺจากข้าวบาร์เลย์ 

ให้แก่ผู้ที่เป็นบ่าว หรือคนอิสระ ผู้ชายหรือ ผู้หญิง เด็กหรือ ผู้ใหญ่จากบรรดามุสลิม

 และท่านรอซูลได้ใช้ให้ทำการจ่ายซากาตุลฟิตรฺก่อนที่ผู้คนออกไปละหมาด”

(บันทึกโดย อัลบุคอรีย์ หมายเลขหะดีษ 1503 และหะดีษมุสลิม หมายเลข984)

คำพูดของท่านนบี  ที่ว่า เด็ก ครอบคลุมถึงเด็กที่ไม่สามารถที่จะถือศีลอดได้

หลักฐานที่สอง

          ส่วนมากแล้วในการกำหนดของบทบัญญัติที่เกี่ยวกับ การบริจาค การจ่ายซากาต คือ การพิจารณา ถึงผลประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นกับคนขัดสนยากจน  เพื่อเป็นการให้บรรลุวัตถุประสงค์การอุปถัมภ์สังคมทั่วไป  และที่มีความชัดเจนในเรื่องของการจ่ายซากาตุลฟิตรฺ จำเป็นแก่ เด็ก ผู้ใหญ่ คนอิสระ ทาส ผู้ชายผู้หญิง  โดยที่บทบัญญัติไม่ได้กำหนดว่ามันจะครบตามจำนวนที่ศาสนากำหนด(นิศอบ) หรือครบรอบ  ด้วยเหตุผลข้างต้นจึงจำเป็นแก่ผู้ที่ละศีลอดในเดือนรอมาฏอนเนื่องจากมีอุปสรรค หรือ ละศีลอดโดยไม่มีอุปสรรคอะไร เขารวมอยู่ในกลุ่มของผู้ที่บทบัญญัติกำหนดให้จ่ายซากาตุลฟิตรฺด้วย 

หลักฐานที่สาม

สำหรับการอ้างหลักฐานของผู้ที่นำคำพูดของอิบนู อับบาสรอฏิยัลลอฮูอันฮูมา  มาเป็นหลักฐาน ที่ว่า :

 ( فَرَضَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ زَكَاةَ الْفِطْرِ ، طُهْرَةً لِلصَّائِمِ مِنْ اللَّغْوِ وَالرَّفَثِ ، وَطُعْمَةً لِلْمَسَاكِينِ ) رواه أبو داود (1609)

“ท่านรอซูลุลลอฮฺ  ได้กำหนด ในการจ่ายซากาตุลฟิตรฺ เพื่อเป็นการชำระแก่ผู้ทีถือศีลอด

จากสิ่งที่ไร้สาระ และคำพูดที่ลามก  และเพื่อเป็นการให้อาหารแก่คนยากจน“

( บันทึกโดยท่าน อาบูดาวูด 1609 )
 

          โดยที่พวกเขากล่าวคำพูดที่ว่า “เพื่อเป็นการชำระผู้ที่ถือศีลอด” มันเป็นการชี้ให้เห็นว่า ไม่จำเป็นต้องจ่ายซากาตุลฟิตรฺ นอกจากผู้ที่ถือศีลอดเท่านั้น   ประเด็นนี้ท่าน อัลอาฟิซ อิบนู หะญัรได้กล่าวไว้ในหนังสือ อัลฟัตหฺ เล่มที่ 3/369  ท่านได้กล่าวว่า  และฉันตอบดังนี้

         “ สาเหตุที่มีการกล่าว ถึงการชำระนั้น(การชำระผู้ที่ถือศีลอด) เป็นการยึดถือตามคนส่วนมาก เช่นเดียวกันการจ่ายซากาตุลฟิตรฺนั้นจำเป็นแก่ผู้ที่ไม่มีการกระทำความผิดด้วย เช่นผู้ที่ดีตลอด หรือ ผู้ที่รับอิสลามก่อนตะวันตกดินเพียงเล็กน้อย... "

         ความหมายของคำพูดของอิบนู หะญัร คือ แท้จริงส่วนมาก ของการชำระซากาตุลฟิตรฺนั้น ถูกบัญญัติเนื่องจากเพื่อต้องการชำระผู้ที่ถือศีลอด แต่การเกิดขึ้นของการชำระผู้ถือศีลอดนั้น ไม่ได้เป็นเงื่อนไขข้อบังคับในการจ่ายซากาตุลฟิตรฺ  เช่นเดียวกันการจ่ายซากาตทรัพย์สิน มันถูกกำหนดเพื่อต้องการมาชำระจิตใจให้สะอาด

 
، ( خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ) التوبة/103.

 “(มุฮัมมัด) เจ้าจงเอาส่วนหนึ่งจากทรัพย์สมบัติของพวกเขาเป็นทาน เพื่อทำให้พวกเขาบริสุทธิ์ และล้างมลทินของพวกเขาด้วยส่วนตัวที่เป็นทานนั้น

 และเจ้าจงขอพรให้แก่พวกเขาเถิด เพราะแท้จริงการขอพรของเจ้านั้น ทำให้เกิดความสุขใจแก่พวกเขา และอัลลอฮ์นั้นเป็นผู้ทรงได้ยิน ผู้ทรงรอบรู้”

         แต่ในขณะเดียวกันนั้นจำเป็นต้องจ่ายซากาตสำหรับทรัพย์สินของเด็กที่เล็กอยู่ โดยที่พวกเขานั้นไม่จำเป็นมีการชำระจิตใจให้สะอาด เนื่องจากการทำความผิดยังไม่ได้ถูกจดบันทึกแก่พวกเขา

ท่านเชค อิบนู ญิบรีน ได้ตอบในเรื่องนี้ไว้ว่า

          “การซากาต(ซากาตุลฟิตรฺ)ของบรรดาเด็กที่ยังไม่บรรลุศาสนะภาวะ และบรรดาผู้ที่ไม่ได้ถือศีลอดเนื่องจากอุปสรรค เช่นเจ็บป่วย เดินทาง ก็ถือว่ารวมอยู่ในความหมายของหะดีษนี้ด้วย ด้วยการชำระข้อผิดพลาดจะได้รับแก่บรรดาผู้ปกครองของบรรดาเด็กๆ ที่ยังไม่บรรลุศาสนะภาวะ สำหรับการชำระแก่ผู้ทีละศีลอดเนื่องจากมีอุปสรรค ให้ยึดว่าเขาจะถือศีลอดเมื่ออุปสรรคของเขาหมดไปจากเขา  มันเป็นการชำระที่เกิดขึ้นก่อนที่เขาจะถือศีลอด หรือก่อนที่ถือศีลอดครบถ้วน (หมายถึงการถือศีลออดชดเชย) “

จากหนังสือ ฟาตาซากาต วัลลอฮูอะลัม

อิสลามคำถามและคำตอบ http://islamqa.info/ar/ref/81132