การสร้างสังคมให้น่าอยู่

โดย....อิสมาอีล บิน กอซิม

มวลการสรรเสริญเป็นเอกสิทธิ์ของอัลลอฮ์  

         อัลลอฮฺได้สร้างมนุษย์ให้มีสติปัญญา เพื่อมนุษย์ได้ใช้สติปัญญาใคร่ครวญสิ่งต่างๆที่เขาได้เห็น ได้ฟัง มีอายะอัลกุรอานมากมายที่เรียกร้องให้มนุษย์ใช้สติปัญญาในการใคร่ครวญตรึกตรอง ไม่ว่าจะเป็นการพิจารณาการมีอยู่ของพระเจ้าผู้ทรงสร้าง  การพิจารณาสิ่งถูกสร้างต่างๆ ที่อยู่รอบตัวเพื่อไขคำตอบว่าสิ่งต่างๆ เหล่านี้มันเกิดขึ้นได้อย่างไร?

         หากมนุษย์พิจารณาสรรพสิ่งที่อยู่รอบตัว เขาจะพบว่าสิ่งต่างได้ทำงานไปตามหน้าที่ที่ถูกวางไว้โดยมิได้ละเลย คงไม่มีวันไหนที่เราไม่เห็นดวงอาทิตย์ไม่โผล่ขึ้นมาในตอนเช้าและไม่ทำหน้าที่ของมัน ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นกับสังคมมนุษย์  จะพบว่าสิ่งต่างๆที่อัลลอฮ์ สร้างมานั้น มันจะไม่ละเลยในหน้าที่ของมัน และยังคงทำหน้าที่ไปตราบวันสิ้นโลก หากคนเราทุกคนรู้จักหน้าที่ของตัวเองไม่ไปก้าวก่ายหน้าที่ของคนอื่นสังคมมนุษย์ก็คงไม่เกิดความวุ่นวาย การใช้ชีวิตโดยไม่ได้ศึกษาหาความรู้ทำให้ความคิดไม่ได้มีการพัฒนา แน่นอนสติปัญญาที่พระเจ้าประทานมาให้นั้นก็ไม่มีประโยชน์แก่เขา 

         ทุกวันนี้มนุษย์เรามีความก้าวหน้าทางการศึกษาค้นคว้า มนุษย์สามารถค้นคว้าสิ่งใหม่ๆเกิดขึ้นตลอดเวลา การศึกษาเรียนรู้ของมนุษย์กว้างขวางขึ้น  มีโรงเรียน มหาวิทยาลัย และแหล่งเรียนรู้ค้นคว้าหาความรู้มากมาย แต่จากความเจริญเหล่านี้ทำให้วิถีการดำเนินชีวิตของมนุษย์เปลี่ยนไป กลายเป็นสังคมที่เต็มไปด้วยการแก่งแย่งแข่งขัน และนำไปสู่ความขัดแย้งที่หาข้อยุติไม่ได้

          สาเหตุที่สังคมมนุษย์ในปัจจุบันมีแต่ความวุ่นวาย เนื่องจากผู้คนนั้นไม่ได้ยึดมั่นในคำสอนของศาสนาที่ถูกต้อง อิสลามคือแนวทางที่นำมนุษย์ออกจากความมืดมาสู่แสงสว่าง และมาสร้างความเป็นธรรมให้เกิดขึ้นในสังคม  มาขจัดสิ่งไม่ดีต่างๆที่เกิดขึ้น และส่วนหนึ่งจากคำสอนของอิสลามในเรื่องของการคิด หรือการนำเรื่องราวใดสักอย่างมาพูดมาเล่าต่อนั้น จะต้องมีความแม่นยำและมีความชัดเจนเพื่อป้องกันความเสียหายในสิ่งที่จะเกิดขึ้นจากการนำข่าวมาเล่าต่อ และเพื่อป้องกันการทำลายเกียรติยศชื่อเสียงของผู้อื่น 

ท่านรอซูลุลอฮฺ  ได้กล่าวว่า

إياكم والظن فإن الظن أكذب الحديث

“พวกท่านพึงระวังการคาดเดาและการสงสัย เพราะการคาดเดาและสงสัยเป็นคำพูดที่โกหกที่สุด”

       จากหะดีษได้เตือนให้ระวังเรื่องการคิดไม่ดีต่อผู้อื่น ในกรณีที่ไม่มีหลักฐานใดๆที่ชี้ไปในทางที่คิด  แต่ถ้าหากเรามีหลักฐานในสิ่งที่คิด ก็อนุญาตให้คิดได้   ดังนั้นจะเห็นว่าอิสลามเป็นคำสอนที่ละเอียด ไม่ได้ละทิ้งสิ่งเล็กน้อยในการดำเนิน คำสอนของอิสลามคือคำสอนที่ทรงคุณค่าหากนำมาใช้ในชีวิตจริง  

         ทุกวันนี้ที่เรามองคนอื่นว่าไม่ดีเพราะเรามักจะมองสิ่งไม่ดีของคนอื่น หรือเมื่อเราจะพูดถึงคนอื่นก็มักจะหาสิ่งไม่ดีของเขามาพูด บางทีความดีที่มากมายของคนเราถูกบดบังด้วยกับความไม่ดีเพียงเล็กๆ น้อยๆ  เช่น เมื่อเราไม่พอใจในตัวภรรยา ในสิ่งที่ทำให้เราไม่พอใจให้กลับไปมองสิ่งที่ดีของนาง เราก็จะพบว่าสิ่งไม่ดีที่มีนั้นมันนิดเดียว แต่ถ้าเรามองเฉพาะสิ่งไม่ดีเราก็จะรู้สึกว่าภรรยาไม่มีอะไรดีเลย

          ปัจจุบันจะเห็นความขัดแย้งเกิดขึ้นมากมาย  และปัญหาที่เกิดขึ้นได้ลุกลามบานปลาย เพราะเมื่อสิ่งไม่ดีเกิดขึ้นแล้ว แทนที่จะช่วยกันสกัดกั้นปัญหาให้มันลดลง แต่กลับช่วยกันขยายปัญหาให้มันมากขึ้น บุคคลที่มีจิตใจที่ดีงาม ต้องคิดจะคลี่คลายปัญหาให้ลดน้อยลง ดังนั้นการศึกษาประวัติในแต่ละช่วงชีวิตของท่านนบี  นอกเหนือจากการที่เราได้ทราบถึงความยากลำบากของท่านนบี ในการแบกภาระเพื่อนำศาสนาอิสลามมายังมวลมนุษยชาติ เรายังสามารถนำประวัติแต่ละช่วงแต่ละตอนมาประยุกต์ใช้แก้ปัญหาในยุคที่มีความขัดแย้งเกิดขึ้นอย่างมากมาย เช่น ความเมตตาของท่านนบี  ความอดทนของท่านนบี การคิดในแง่ดี การรู้จักให้อภัย

          ดังเช่น มีเหตุการณ์หนึ่งที่เกิดขณะที่ท่านนบี ไปเชิญชวนชาวเมืองตออิฟให้พวกเขารับอิสลาม แต่การตอบรับของชาวเมือง คือการขับไล่ เด็กและผู้หญิงใช้ก้อนหินขว้างท่านนบี  จนตาตุ่มของท่านเป็นบาดแผลฉกรรจ์ หัวแตกเลือดอาบ  แทนที่ท่านนบี   จะโกรธเคืองชาวเมืองตออิฟ ท่านกลับขออภัยให้แก่พวกเขา  ไม่ผูกใจพยาบาท ท่านหวังว่าจากลูกหลานของคนเหล่านั้นคงมีสักวันหนึ่งที่พวกเขาต้องรับอิสลาม

          สุดท้ายสิ่งที่ท่านนบี หวังก็เป็นจริงขึ้นมา ท่านนบี สามารถกลับมาพิชิตมักกะฮฺได้ และสามารถนำอิสลามมาสู่พวกเขาในเวลาอันสั้น อิสลามได้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด  ดังนั้นการสร้างกำลังใจที่ดี คงไม่มีอะไรดีกว่าการสร้างจิตใจที่เข้มแข็งให้กับตัวเอง พยายามรับรู้เรื่องราวที่ดีๆ หาสิ่งแวดล้อมที่ดีและพยายามหาสิ่งที่ดีให้กับชีวิต แล้วจะทำให้เราเป็นคนที่คิดดี เมื่อเราคิดดีๆ จะส่งผลทำให้การกระทำของเรามีแต่สิ่งที่ดีๆ   เพราะสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวย่อมมีผลต่อความคิดของคน  อีกอย่างหนึ่งที่มุสลิมต้องฝึกฝน คือให้เป็นคนรู้จักให้อภัยแก่พี่น้องมุสลิมที่เขาทำผิดพลาด หรือบางครั้งการกระทำของเขาได้ละเมิดล่วงเกินตัวของเรา เพราะคนเราทุกนั้นมีความผิดพลาดทุกคน การรู้จักให้อภัยนั้นถือว่าเป็นการกระทำที่ประเสริฐมาก 

          เราจะเห็นความเมตตาของอัลลอฮฺ  นั้นมีมากมาย ส่วนหนึ่งจากเมตตาของพระองค์ คือการที่พระองค์ได้ให้มีอิบาดะห์ต่างๆ ที่มาลบล้างความผิดบาปของปวงบ่าว และพระองค์จะให้อภัยโทษบ่าวของพระองค์ที่สำนึกผิดในความผิดที่ตัวเองได้กระทำ   และอีกประการหนึ่งที่จะมาทำสังคมให้น่าอยู่ คือ การรู้จักไกล่เกลี่ยข้อพิพาท หรือ ความบาดหมางที่เกิดขึ้นระหว่างพี่น้องมุสลิม  การสร้างความปรองดองหรือ การประนีประนอมข้อพิพาทที่เกิดขึ้นเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง เพราะแนวทางของอะฮ์ลุลซุนนะห์ พยายามอย่างมากที่จะให้มุสลิมอยู่กันอย่างสามัคคีกลมเกลียว

อัลลอฮฺได้ตรัสไว้ว่า

 
“และหากมีสองฝ่ายจากบรรดาผู้ศรัทธาทะเลาะวิวาทกัน พวกเจ้าก็จงไกล่เกลี่ยระหว่างทั้งสองฝ่าย 

หากฝ่ายหนึ่งในสองฝ่ายนั้นละเมิดอีกฝ่ายหนึ่ง พวกเจ้าก็จงปรามฝ่ายที่ละเมิดจนกว่าฝ่ายนั้นจะกลับสู่พระบัญชาของอัลลอฮฺ 

ฉะนั้นหากฝ่ายนั้นกลับ (สู่พระบัญชาของอัลลอฮฺ) แล้ว พวกเจ้าก็จงประนีประนอมระหว่างทั้งสองฝ่ายด้วยความยุติธรรม

และพวกเจ้าจงให้ความเที่ยงธรรม(แก่ทั้งสองฝ่าย) เถิด  แท้จริงอัลลอฮฺทรงรักใคร่บรรดาผู้ให้ความเที่ยงธรรม”

        จากอายะห์นี้จะเห็นว่าบรรดามุสลิมที่ทะเลาะวิวาทกัน อัลลอฮ  ถือว่าพวกเขายังเป็นผู้ศรัทธา และเมื่อบรรดามุสลิมได้ขัดแย้งกันได้ละเมิดทะเลาะกัน  จำเป็นที่จะต้องมีคนกลางที่มารู้รับรู้รับฟังปัญหา และหาทางออกให้แก่คนทั้งสองกลุ่มที่ขัดแย้งกัน คือการตักเตือนห้ามปรามกลุ่มที่ละเมิดให้กลับมาสู่ความดีละทิ้งความชั่ว และในการประนีประนอมนั้นต้องให้ความยุติธรรม และให้ความเป็นธรรมกับทั้งสองฝ่าย จะไม่ใช้ความสนิทสนมส่วนตัว หรือเป็นพรรคพวกของตัวเอง หรือญาติพี่น้องเป็นสิ่งที่ทำให้ความยุติธรรมต้องโน้มเอียง  หากไม่มีความเป็นธรรมการประนีประนอม การปรองดองจะไม่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน

         หน้าที่ของมุสลิมก็คือการช่วยกันพยุงสังคมมุสลิมให้รอดพ้นจากความแตกแยกที่นำไปสู่ความเสียหาย และการเจรจาที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความศรัทธาและการเป็นพี่น้อง คงจะทำให้เรามีทางออกในทุกปัญหา   ปัจจุบันสิ่งที่ผู้คนอยากเห็นในสังคมมุสลิม นอกจากการถ่ายทอดความรู้ในเรื่องราวของอิสลาม ไม่ว่าจะด้วยกับการเขียน การพูดการบรรยาย แต่การเป็นแบบอย่างที่ดีจากบรรดามุสลิมนั้นมีความจำเป็นมาก  พวกเราต้องช่วยกันสร้างบรรยากาศสังคมของเราให้น่าอยู่ โดยนำอิสลามมาใช้กับทุกอย่างในการดำเนินชีวิต และสิ่งสำคัญที่จะคงอยู่นั้นต้องอาศัยการปกป้องรักษา และการรักษาอิสลามที่ดีที่สุดก็คือการนำอิสลามมาปฏิบัติ อย่าให้อิสลามเป็นแค่ทฤษฎีที่ไม่ถูกนำมาปฏิบัติ

ขออัลลอฮ์  ทรงปกป้องสังคมมุสลิมให้รอดพ้นจากความชั่วร้ายต่างๆ  .....อามีน