จงใช้สติปัญญา
อาจารย์ ดาวุด สันติวิไลพร
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ในวันอันทรงเกียรตินี้ จงยำเกรงต่ออัลเลาะห์ โดยการกระทำทุกสิ่งทุกอย่างที่พระองค์ทรงสั่งไว้ และหลีกเลี่ยงหรือห่างไกลจากทุกสิ่งทุกอย่างที่อัลเลาะห์ได้ทรงห้ามไว้ พร้อมทั้งหวังที่จะได้รับการอภัยโทษ และได้รับผลตอบแทนความดีในโลกนี้ ได้รับความสุขสบายและห่างไกล จากการลงโทษที่ทุกข์ทรมานในโลกหน้า
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ทุกสิ่งทุกอย่างในจักรวาลนี้ ล้วนเป็นสิ่งที่อัลเลาะห์ทรงสร้าง และพระองค์เป็นเจ้าของที่แท้จริง พระองค์เป็นผู้ทรงสร้าง ทรงดูแลเป็นอย่างดี มีระบบ ดังที่อัลเลาะห์ทรงกล่าว ความว่า
اَلَّذِيْ خَلَقَ سَبْعَ سَمَوَاتٍ طِبَاقًا مَاتَرَى فِى خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ اْلبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُوْرٍ
“ผู้ทรงสร้างชั้นฟ้าทั้ง ๗ เป็นชั้น ๆ ซึ่งเจ้าจะไม่มีวันพบเห็น ความไม่สมดุลแต่อย่างใด ในการสร้างของพระองค์ ผู้ทรงกรุณาปรานี
ดังนั้นเจ้าจงหันกลับมามองดูซิ เจ้าเห็นรอยร้าวหรือช่องโหว่บ้างไหม ?”
ท่านผู้ฟังที่เคารพ บนโลกที่สวยงามและกว้างใหญ่ไพศาลนี้ มนุษย์เราคือสิ่งถูกสร้างชนิดหนึ่งซึ่งมีเกียรติ พูดได้ และคิดเป็น ร่วมใช้ชีวิตกับสิ่งที่ถูกสร้างอื่น ๆ ที่อัลเลาะห์ทรงสร้างขึ้น อาทิเช่น มลาอิกะห์ ญิน สัตว์ และพืช
อัลเลาะห์ทรงสร้างมนุษย์ขึ้นมา เพื่อให้ใช้ชีวิตอย่างมีศรัทธาต่อพระองค์ ทำอิบาดะห์ต่อพระองค์ ทำดีต่อมนุษย์ด้วยกัน และสร้างสรรค์โลกให้น่าอยู่ยิ่งขึ้น ไม่ใช่เพื่อตั้งภาคีต่อพระองค์ ไม่ใช่เพื่อทรยศต่อต้านพระองค์ ไม่ใช่เพื่อเข่นฆ่ามนุษย์ด้วยกัน และไม่ใช่เพื่อมาสร้างความเสียหาย ทำลายโลกนี้ แต่ทว่ามนุษย์บนโลกนี้มีมากมายหลายประเภท
มีบางกลุ่มที่คิดได้ รู้สึกได้อยู่ตลอดเวลา พวกเขาจึงมีความศรัทธาต่ออัลเลาะห์ และมุ่งหน้าทำแต่ความดี
มีบางกลุ่มที่เคยคิด ไม่เคยรู้สึก พวกเขาจึงไม่รู้จักอัลเลาะห์ ไม่ศรัทธาต่ออัลเลาะห์ และมุ่งทำความชั่ว
มีบางกลุ่มที่รำลึกถึงอัลเลาะห์อยู่เสมอ และมุ่งทำอิบาดะห์ เพื่อแสดงความจงรักภักดี
มีบางกลุ่มที่ลืมอัลเลาะห์ชั่วขณะ แต่สักพักหนึ่งก็หวนกลับมารำลึกถึงอัลเลาะห์ได้เช่นเดิม
มีบางกลุ่มที่ลืมอัลเลาะห์ ลืมเลย และยังลืมตลอด หลงลืมอยู่กับชีวิตที่สุขสบาย หลงลืมอยู่กับความเก่งกล้าสามารถของตน หรือหลงลืมอยู่กับอำนาจ
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ส่วนหนึ่งจากหลักการที่กำหนดมาโดยมวลมนุษย์ คือ ปกป้องและดูแลให้สติปัญญาอยู่ในสภาพที่ดี และมีความสมบูรณ์ หากเรามองและตระหนักถึงมนุษย์ที่ถูกสร้างขึ้นมานั้น หรืออวัยวะส่วนสำคัญ และมีเกียรติอย่างยิ่ง คือ สติปัญญา และด้วยสติปัญญานั้นเอง มนุษย์ใช้ในการดำรงชีวิตในโลกนี้ ไม่ว่าจะเป็นการครองชีพ หรือการประกอบอิบาดะห์ (การจงรักภักดีต่ออัลเลาะห์) และการปฏิบัติตามหลักการของอัลเลาะห์ ดังนั้นใครก็ตาม ที่ไม่ใช้สติปัญญา และกระทำตามอารมณ์ใฝ่ต่ำของตัวเอง จึงเปรียบเหมือนกับคนที่ไม่มีปัญญา (คนที่ไร้สติปัญญา) ที่เอาแต่กินและดื่มเท่านั้น โดยไม่คิดว่า อาหารหรือของกินต่าง ๆ นั้นมาจากไหน และใครเป็นผู้สร้างขึ้น
ท่านผู้ฟังที่เคารพ สติปัญญาของมนุษย์ที่อัลเลาะห์ได้สร้างขึ้นนั้น ทำหน้าที่สำคัญอยู่ ๒ ประการ คือ
๑. คิดเพื่อให้ประสบความสำเร็จและสนองความต้องการในโลกนี้ เช่น อาหารการกิน เครื่องนุ่งห่ม พาหนะ และอื่น ๆ
๒. คิดที่จะประกอบอามั้ลอิบาดะห์ในแต่ละวันตามที่พระองค์ทรงบัญญัติไว้ ดังนั้นหน้าที่สำคัญทั้ง ๒ อย่าง จะต้องให้มีความสอดคล้องซึ่งกันและกัน เพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายต่อการใช้ชีวิตในโลกนี้
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ในอัลกุรอาน พระองค์อัลเลาะห์ ได้กล่าวถึง บทบาทสำคัญของสติปัญญา หลายโองการ ดังเช่น
وَهُوَ الَّذِيْ مَدَّ اْلأَرْضَ وَجَعَلَ فِيْهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيْهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِى اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِى ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُوْنَ
“และพระองค์คือผู้ทรงสร้างแผ่นดิน และในนั้นทำให้มันมีภูเขาอันมั่นคง และลำน้ำมากมาย และจากพืชผลทุกชนิด ทรงให้มีจำนวนคู่
ทรงให้กลางคืนครอบคลุมกลางวัน แท้จริงในการนั้น แน่นอนย่อมเป็นสัญญาณ สำหรับหมู่ชนผู้ใคร่ครวญ”
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ในโองการที่กล่าวมานี้ บ่งบอกให้รู้ว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่อัลเลาะห์ทรงสร้างมานั้น เป็นสัญญาณความยิ่งใหญ่ของอัลเลาะห์ สำหรับผู้ที่ใช้ปัญญาและผู้ใคร่ครวญ และในอายะห์นี้ ได้กล่าวถึง เสาหลัก คือโลกนี้ มีผู้สร้าง ผู้บันดาล ซึ่งมวลมนุษย์ไม่อาจที่จะมองเห็นได้ด้วยกับตา แต่ว่าจำเป็นจะต้องมีสัญญาณที่บ่งบอกถึงการมีผู้สร้าง และความยิ่งใหญ่ของผู้สร้างที่เราทุกคน จะต้องภักดี กตัญญู และขอบคุณ
คุตบะห์วันศุกร์ ณ มัสยิดท่าอิฐ