ความพยายามของบรรดาศอฮาบะฮ์ในการรวบรวมอัลกุรอาน 5
โดย... ญาลีละฮ์ รัตโส
ขั้นตอนการรวบรวม อัล-กุรอาน
การรวบรวม อัลกุรอานแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบด้วยกัน คือ
1. การรวบรวมในหัวอก (การจดจำ)
2. การรวบรวมในแผ่นจารึก (การบันทึก)
1-) การรวบรวม อัลกุรอานในหัวอก (การจดจำ)
คือ การทำให้การท่องจำ อัลกุรอานเป็นที่ง่ายดายสำหรับบรรดามุสลิม ไม่ว่าผู้ท่องจำ อัลกุรอานนั้นจะเป็นเจ้าของภาษาอาหรับ (ผู้ที่มีความสามารถในการพูด ฟัง อ่าน เขียน ภาษาอาหรับได้) หรือผู้ที่ไม่ใช่เจ้าของภาษาก็ตาม
พระองค์อัลลอฮ์ ได้บอกให้รอซูล ของพระองค์ได้ทราบถึงความง่ายดายในการอ่าน และการท่องจำ อัลกุรอานไว้ในอายะห์หนึ่งว่า
قال تعالى: {سنقرئك فلا تنسى إلاماشاء الله إنه يعلم الجهر وما يخفى} سورة الأعلى: 6-7
" เราจะสอนให้เจ้าอ่าน แล้วเจ้าจะไม่ลืม เว้นแต่สิ่งที่อัลลอฮ์ทรงประสงค์ แท้จริงพระองค์ทรงรอบรู้ สิ่งที่เปิดเผยและสิ่งที่ซ่อนเร้น "
พระองค์อัลลอฮ์ จะทรงสอน อัลกุรอาน ให้กับท่านรอซูล และท่านก็จะท่องมันขึ้นใจในหัวอก โดยไม่มีวันลืมอายะห์ต่างๆนั้นเลย แต่หากมีสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่พระองค์ประสงค์จะลบล้าง ท่านก็จะลืม ในอายะห์นี้นับได้ว่าเป็นปาฏิหารย์ของท่านนบี ผู้อ่านไม่ออกและเขียนไม่เป็น นับได้ว่าเป็นการพิสูจน์อันยิ่งใหญ่ถึงความสัจจะในการเป็นนบี ของท่าน
وقال تعالى: {ولقد يسّرنا القرآن للذكر فهل من مدّكر}سورة القمر : 17
"และโดยแน่นอนเราได้ทำให้ อัลกุรอาน เป็นที่เข้าใจง่ายแก่การรำลึก แล้วมีผู้ใดบ้างที่รับการตักเตือนนั้น"
และพระองค์ยังได้กล่าวไว้อีกว่า
قال تعالى:{ لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ }سورة القيامة: 16-19
" เจ้าอย่าได้กระดิกลิ้นของเจ้าเนื่องด้วย อัลกุรอาน เพื่อเจ้าจะรีบเร่งจดจำ แท้จริงหน้าที่ของเราคือการรวบรวม อัลกุรอาน(ให้อยู่ในทรวงอกของเจ้า)
และการอ่านเพื่อให้จดจำ ดังนั้นเมื่อเราอ่าน อัลกุรอาน เจ้าจงติดตามการอ่านนั้น แล้วแท้จริงหน้าที่ของเราคือการอธิบาย อัลกุรอาน "
แท้จริงพระองค์อัลลอฮ์ ได้กล่าวไว้ถึงความเอาใจใส่ของท่านรอซูล ด้วยการจดจำ อัลกุรอาน ขณะที่ญิบรีลได้อ่านให้ท่านฟัง ท่านรอซูล ได้ใช้ความพยายามในการอ่านและได้กระดิกลิ้นของท่าน พร้อมกับเขาเพื่อที่จะจดจำ สิ่งที่ญิบรีลได้อ่านให้แก่ท่าน ดังนั้นพระองค์อัลลอฮ์ จึงมีบัญชาให้ท่านฟังการอ่านของญิบรีลให้จบเสียก่อน และอย่าได้ด่วนกระดิกลิ้นเพื่อเป็นการรีบเร่งในการท่องจำ المحرر في علوم القرآن، ص 147
2-) การรวบรวม อัลกุรอาน ในแผ่นจารึก (การบันทึก)
การรวบรวม อัลกุรอาน ซึ่งหมายถึงการบันทึก บรรดานักวิชาการได้แบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอนดังต่อไปนี้
ขั้นตอนที่ 1: ในสมัยท่านนบี
ขั้นตอนที่ 2: ในสมัยท่านอบูบักร
ขั้นตอนที่ 3: ในสมัยท่านอุษมาน
ในทุกๆขั้นตอนมีรายละเอียดเฉพาะที่แตกต่างกันออกไปไม่ว่าจะเป็น สาเหตุ ผู้รวบรวม วิธีการ และ เป้าหมาย