การกระชับมิตรไมตรี
อาจารย์ดาวุด สันติวิไลพร
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
ท่านพี่น้องมุสลิมที่เคารพ ท่านทั้งหลายจงประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่พระองค์อัลเลาะห์ 
ทรงใช้ และจงยับยั้ง ละเว้น ในสิ่งที่พระองค์ทรงบัญญัติห้าม ท่านผู้ฟังที่เคารพ ขอให้เราทุกคนจงตักวา(ยำเกรง)ต่ออัลเลาะห์ ให้ตลอดเวลา ขอให้เราทุกคนอยู่ในครรลองของอิสลาม ไม่เมินเฉยหรือละเลยต่อหน้าที่ที่มีต่ออิสลาม และต้องระมัดระวังตนเอง จากความชั่วร้ายทั้งปวง
ท่านผู้ฟังที่เคารพ อิสลามมีคำสอนหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ระหว่างมุสลิมกับมุสลิมด้วยกัน นั่นคือ การกระชับมิตรไมตรีซึ่งกันและกันระหว่างญาติมิตรผู้ใกล้ชิด เพราะอิสลามได้เล็งเห็นว่า การกระชับมิตรไมตรีนี้ เป็นสื่อหรือวิธีการอย่างหนึ่งที่จะทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างมุสลิมมีความมั่นคง แน่นแฟ้นขึ้น พร้อมกันนั้นจะขจัดความเหินห่าง และช่องว่างระหว่างญาติมิตร ด้วยความสำคัญนี้ อัลเลาะห์ทรงตรัสว่า
وَاتَّقُوْا اللهَ الَّذِيْ تَسَاءَلُوْنَ بِهِ وَاْلأَرْحَامَ
ความว่า “และพวกเจ้าทั้งหลายจงตักวาต่ออัลเลาะห์ ที่เจ้าต่างขอดุอาอ์จากพระองค์ และจงกระชับมิตรต่อกัน”
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ท่านนบี 
เป็นแบบอย่างที่ดี ในการกระชับไมตรี แม้กระทั่งพวกกาเฟร(ผู้ปฏิเสธ)กุเรชยังยกย่องท่านว่าเป็นผู้ที่พูดจริง ทำจริง และเป็นผู้ที่ได้รับความไว้วางใจได้ในทุกเรื่อง และความเป็นแบบอย่างของท่านถูกเล่าเสริม โดยท่านหญิงคอดียะห์ภรรยาของท่านในฐานะผู้ใกล้ชิด และรู้จักท่านนบี ดีที่สุด กล่าวว่า ท่านนบี เป็นผู้ที่ชอบกระชับมิตรไมตรีกับผู้คน โดยกล่าวความว่า
“แท้จริงท่านนบี เป็นคนที่ชอบการกระชับมิตรไมตรีและชอบพูดจริง”
สำหรับท่านนบี แล้ว ท่านไม่ได้ปฏิบัติเฉพาะกับตัวท่านเองเท่านั้น ท่านไม่ได้เก็บอมานะห์นี้เป็นความลับ หรือเก็บข้อดีอันใหญ่หลวงเกี่ยวกับการกระชับมิตรไมตรีนี้ไว้คนเดียว แต่ท่านยังอธิบายและส่งเสริมมุสลิม ให้มีการกระชับมิตรไมตรีต่อกัน ท่านกล่าวว่า
مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَبْسُطَ لهُ فِى رِزْقِهِ وَينسأَ فِى عُمْرِهِ فَلْيُصِلْ رَحِمَهُ
ความว่า “ใครก็ตามชอบที่จะให้เงินทองไหลมาเทมา และมีอายุยืน(มีความบารอกะห์ในชีวิต)แล้ว เขาจงกระชับความสัมพันธ์ และสร้างมิตรไมตรีกับผู้คนเถิด”
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ทุกคนที่ได้ฟังฮะดีษนี้ ย่อมมีความรู้สึกอยากได้สิ่งทั้งสองอย่างที่กล่าวไว้ ทั้งสองอย่างที่ทุกคนชอบและต้องการคือ การได้มาซึ่งทรัพย์สินเงินทองที่คล่องตัว และการมีชีวิตที่ยืนยาว โดยทั่วไปคนเราส่วนใหญ่จะขอดุอาอ์ต่ออัลเลาะห์ เพื่อให้ประทานสองอย่างที่สำคัญดังกล่าว และที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้น คือการกระชับไมตรีนั้น เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่บ่งบอกถึงการศรัทธา ดังที่ในฮะดีษบุคอรีย์ซึ่งรายงานจากอะบูฮุรอยเราะห์ ท่านนบี กล่าวว่า
مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَاْليَوْمِ اْلآخِرِ فَلْيُصِلْ رَحِمَهُ
ความว่า “ใครก็ตามที่มีความศรัทธาต่ออัลเลาะห์และวันกิยามะห์ ก็จงกระชับมิตรไมตรีซึ่งกันและกัน”
ท่านผู้ฟังที่เคารพ เราอย่าลืมว่าคนที่ไม่มีการกระชับมิตรไมตรีนั้น จะมีชีวิตอยู่อย่างสุขสมหวังกระนั้นหรือ เพราะตามหลักการอิสลามแล้ว การสร้างความสัมพันธ์ไมตรีเป็นหน้าที่ของมุสลิมทุกคนจะต้องแบกรับไว้ แบกภาระนี้ได้สำเร็จเราก็จะได้รับผลพลอยได้มากมาย และในทางกลับกัน ถ้าเราแบกภาระนี้ไม่ไหว เราก็จะมีบาปติดตัวอันใหญ่หลวง ดังที่ได้อธิบายไว้โดยอุลามาอ์ท่านหนึ่งที่ชื่อว่า กอฎีย์ อิยาฎ กล่าวความว่า
“ไม่มีความขัดแย้งกันในหมู่อุลามาอ์ (ผู้รู้) ว่าการสร้างมิตรไมตรีนั้นเป็นสิ่งวายิบ และการตัดสัมพันธ์ไมตรีนั้น เป็นการต่อต้านคำสั่งของอัลเลาะห์ที่ใหญ่หลวง”
ซึ่งแน่นอนคำพูดนี้ กล่าวได้ถูกต้อง เพราะผู้ที่ชอบตัดสัมพันธ์ไมตรีนั้น จะไม่มีสิทธิ์เข้าสวรรค์ ท่านนบี กล่าวว่า
لاَيَدْخُلُ اْلجَنَّةَ قَاطِعُ رَحِم
ความว่า “จะไม่ได้เข้าสวรรค์ สำหรับผู้ที่ชอบตัดสัมพันธ์กับผู้คน”
รายงานโดยมุสลิม
แล้วถ้าหากไม่ได้เข้าสวรรค์ แล้วเราจะไปอยู่ที่ไหนกัน มีอีกหรือสถานที่ที่ให้ความสุข ที่อำนวยความสะดวกทุกอย่างที่นอกเหนือจากสวรรค์ ดังนั้นจำเป็นจะต้องคิดให้ดี ๆ ก่อนที่จะจากโลกนี้ไป
ท่านผู้ฟังที่เคารพ ความจริงแล้ว การสร้างสัมพันธ์ไมตรีนั้น มีหลายขั้นตอนและหลายระดับ มีขั้นสูงและมีขั้นต่ำ แต่ที่อยู่ในระดับขั้นที่ต่ำที่สุดคือ การที่เมินเฉยต่อญาติใกล้ชิด หรืออีกความหมายหนึ่งคือ อย่าให้ถึงขั้นไม่พูดคุยกันกับญาติมิตร และจงกระชับสัมพันธ์ไมตรีกับพวกเขา ถึงแม้จะด้วยคำพูดที่ไม่กี่คำ หรือด้วยการให้สลาม ที่แสดงถึงความมีมนุษย์สัมพันธ์ ทั้งนี้คนบางคน อาจมีหน้าที่การงานที่มากมาย อย่างไรก็ตาม เขาก็ควรจะเอาใจใส่ในการสร้างความสัมพันธ์นี้ ให้เป็นงานหนึ่งของเขาด้วย
สิ่งหนึ่งที่เป็นการสร้างสัมพันธ์ไมตรีที่ค่อนข้างมีประสิทธิภาพ นั่นก็คือ การเยี่ยมเยียน การเยี่ยมเยียนนั้นมีผลทำให้เกิดความทรงจำที่ยาวนาน นอกจากนี้ถ้าเป็นไปได้ควรมีของฝากเล็กๆ น้อยๆ ไม่ว่าจะเป็นซอดาเกาะห์หรือฮาดียะห์ เพื่อกระชับความสัมพันธ์ให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น
พระองค์อัลเลาะห์ ตรัสว่า
فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوْا فِى اْلأَرْضِ وَتُقْطِعُوْا أَرْحَامَكُمْ أُولَئِكَ الَّذِيْنَ لَعَنَهُمُ اللهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ
ความว่า “ซึ่งพวกเจ้าหวังว่า ถ้าพวกเจ้ามีอำนาจ พวกเจ้าจะสร้างความเสียหายบนหน้าแผ่นดินนี้ และตัดความสัมพันธ์ไมตรีต่อกัน
คนเหล่านั้นคือ คนที่อัลเลาะห์สาปแช่ง ดังนั้นพวกเขาจึงหูหนวกและตาบอด”
นี่คือสิ่งที่พระองค์อัลเลาะห์ ทรงสอนให้มนุษย์ เพื่อเตือนไม่ให้ทำความเสียหายบนหน้าแผ่นดิน และไม่ให้ตัดความสัมพันธ์ต่อกัน เพื่ออัลเลาะห์ จะไม่สาปแช่งและโกรธกริ้ว
คุตบะห์วันศุกร์ ณ มัสยิดท่าอิฐ
