การตักเตือนและการประจาน

          ถึงแม้ว่าการตักเตือนและการประจานจะมีบางข้อที่เหมือนกัน นั่นคือการกล่าวถึงข้อบกพร่องของอีกฝ่าย แต่มันมีหลาย ๆ ข้อที่แตกต่างกัน

　

1. จุดมุ่งหมาย

การตักเตือน

         การตักเตือนหรือนะศีหะฮฺเกิดจากความปรารถนาดี ต้องการให้อีกฝ่ายเปลี่ยนแปลงและได้รับสิ่งดี ๆ

การประจาน

         การประจานเกิดจากเจตนาที่ไม่ดี ต้องการให้อีกฝ่ายได้รับความอับอาย ไม่ได้ต้องการให้อีกฝ่ายเปลี่ยนแปลงแต่ประการใด.

　

2. สำนวนวาจา

การตักเตือน

          เมื่อการตักเตือนเกิดจากความปรารถนาดี ดังนั้นวิธีการตักเตือนจึงมีแต่การให้เกียรติ เป็นมิตร ไม่ประชดประเทียบ เสียดสี หรือกระทำการใด ๆ ที่ทำให้อีกฝ่ายเสียความรู้สึก.

การประจาน

         ก้าวร้าว ดูถูกดูแคลน ประชดประชัน เสียดสี เป็นอริ พยายามใช้สำนวนวาจาให้อีกฝ่ายเสียความรู้สึก.

　　

3. การเปิดเผย

การตักเตือน

         การตักเตือนไม่ได้หวังผลจากใคร นอกจากจากผู้ถูกตักเตือน ดังนั้นการตักเตือนจึงดำเนินการอย่างลับ ๆ ระหว่างคนสองคน นั่นคือผู้ตักเตือนและผู้ถูกตักเตือน และอาจจจะมีบางกรณีที่จำเป็นอย่างยิ่งยวดที่ต้องเปิดเผยแต่ต้องอยู่ในกรอบ ถ้าไม่จำเป็นก็เป็นที่ต้องห้ามที่จะเปิดเผย.

การประจาน

          การประจานหวังผลจากบุคคลที่สาม ดังนั้นการประจานจึงมักมีบุคคลที่สามเข้ามาเกี่ยวข้องไม่ว่าบุคคลนั้นจะเป็นมหาชนหรือคนสองคนก็ตาม.

　　

4. การตอบรับ

การตักเตือน

         ด้วยความปรารถนาดี เจตนาบริสุทธิ์ และวิธีการที่ดี ย่อมเป็นผลให้ผู้ถูกตักเตือนเปลี่ยนแปลงสู่สิ่งที่ดีและถูกต้องในที่สุด.

การประจาน

         การประจานไม่ได้หวังผลการเปลี่ยนแปลง แต่ต้องการให้อับอาย ดังนั้นบุคคลที่ถูกพาดพิงย่อมไม่มีการเปลี่ยนแปลง ตรงกันข้ามอาจกลับกลายเป็นการเพิ่มความเคียดแค้น อาฆาต.

　　

5. หุก่ม

การตักเตือน

          การตักเตือนเป็นสิ่งที่ดี ที่ศาสนาสั่งใช้ และยังถือว่าเป็นแกนหลักของศาสนา ผู้ตักเตือนจะได้รับความโปรดปรานจากอัลลอฮฺ.

การประจาน

          เป็นสิ่งที่ชั่วช้า ที่ศาสนาสั่งห้าม เป็นสิ่งที่บ่อนทำลายสังคม ผู้ประจานจะได้รับความโกรธกริ้วจากพระผู้อภิบาลแห่งสากลจักรวาล.

         ไม่มีใครสามารถหลอกใจตัวเองได้ ดังนั้นเมื่อปากพูดหรือปากกาเขียน ก็จงถามใจตัวเองว่า: "นี่คือการตักเตือนหรือการประจาน ?"

　

อาบิรฺ สบีล

http://www.alhadeeth.net