คลอดก่อนกำหนดกันบ่อย..เพราะเหตุใด
เป็นอีกหนึ่งปัญหาอินเทรนด์กันเลยทีเดียวกับการ "คลอดก่อนกำหนด" ที่ปัจจุบันมีแนวโน้มเพิ่มสูงมากขึ้นในกลุ่มคุณแม่ตั้งครรภ์ บทความดี ๆ ในวันนี้จึงขออินเทรนด์ด้วยคน โดยส่งตรงมาจากหนังสือ "ตอบปัญหาสารพัน เพื่อครรภ์คุณภาพ" จากสำนักพิมพ์รักลูกบุ๊ก โดยคุณหมอเฉลิมศรี ธนันตเศรษฐ สูติแพทย์ผู้มากประสบการณ์จากโรงพยาบาลรามาธิบดีค่ะ ซึ่งสาเหตุจะมาจากอะไรได้บ้างนั้น ไปติดตามกันเลยค่ะ
ปัจจุบันมีตัวเลขของเด็กคลอดก่อนกำหนดสูงขึ้นเรื่อย ๆ สาเหตุสำคัญคือเทคโนโลยีที่ช่วยการเจริญพันธุ์ซึ่งใช้ในการรักษาภาวะการมีบุตรยาก จะใช้ยากระตุ้นไข่ตก ทำให้ได้ครรภ์แฝดสองและมากกว่าสองเพิ่มขึ้น ซึ่งมักเกิดการคลอดก่อนกำหนด เพราะมดลูกมีสภาพพอเหมาะสำหรับการเติบโตอย่างสมบูรณ์ของทารกเพียงคนเดียว ดังนั้น เด็กแฝดจะมีน้ำหนักน้อยลงตามสัดส่วนของจำนวนแฝดในครรภ์ เพราะสารอาหารจากคุณแม่ต้องแบ่งไปให้หลายคนแทนที่จะเป็นคนเดียว และจะคลอดก่อนกำหนดเร็วขึ้นถ้าจำนวนแฝดมากขึ้น เพราะมดลูกไม่สามารถขยายตัวได้อีกต่อไป จึงทำให้น้ำหนักแรกคลอดของทารกแฝดแต่ละคนน้อยลงไปอีก ประกอบกับเทคโนโลยีกู้ชีพทารกที่คลอดก่อนกำหนดได้ก้าวหน้าไปอย่างมาก จึงสามารถเลี้ยงทารกที่มีน้ำหนักแรกคลอดแค่ 500 กรัมให้รอดได้
คุณแม่ตั้งครรภ์เดี่ยวก็ยังพบว่าคลอดก่อนกำหนดมากขึ้น ผลจากการฝากครรภ์ทำให้ตรวจพบภาวะแทรกซ้อนและโรคของคุณแม่ได้เร็ว บางครั้งถ้าคุณแม่อยู่ในภาวะวิกฤตทั้งที่อายุครรภ์ยังน้อย ก็อาจให้ยุติการตั้งครรภ์ หรือกรณีที่คุณแม่รู้สึกว่าลูกไม่ค่อยดิ้น การตรวจติดตามลูกในครรภ์ด้วยอัลตราซาวน์ควบคู่กับวิธีพิเศษอื่น ๆ จะช่วยให้คุณแม่วินิจฉัยได้ว่าลูกกำลังจะได้รับอันตราย ก็จำเป็นต้องให้คลอดก่อนกำหนด เพื่อให้มีทางเลือกอื่นคือการใช้เทคโนโลยีในการกู้ชีพทารก ซึ่งจะช่วยให้ทารกคลอดก่อนกำหนดเจริญเติบโตนอกครรภ์คุณแม่ต่อไปได้
คุณแม่ที่นิยมผ่าท้องคลอดเพราะเหตุผลต่าง ๆ ก็มีสถิติพุ่งสูงขึ้นทั่วโลก แผลผ่าตัดบนตัวมดลูกจะทำให้รกมีโอกาสเกิดการเกาะต่ำ หรือการฝังลึกเข้าไปในแผลในการตั้งครรภ์ต่อมา และเป็นสาเหตุให้คุณแม่ตกเลือดรุนแรงก่อนกำหนดคลอดได้ จนบางครั้งอาจต้องสูญเสียมดลูกเพื่อช่วยชีวิตคุณแม่ ดังนั้นจะว่าไปแล้ว อันตรายดังกล่าวถือเป็นกล่องดำซึ่งคุณแม่ที่อยากผ่าท้องคลอดควรจะทราบและตระหนักถึงอันตรายของการผ่าท้องคลอดอย่างรู้เท่าถึงการณ์ ว่าคุณแม่จะมีความเสี่ยงต่อการตกเลือดและลูกก็มีความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดในการตั้งครรภ์ครั้งต่อ ๆ ไปค่ะ
นอกจากนั้นคุณแม่ที่ทำงานหนัก ได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วน มีการอักเสบของช่องคลอดจากแบคทีเรียบางกลุ่ม หรือสูบบุหรี่ในช่วงตั้งครรภ์ ซึ่งเป็นวิถีชีวิตของคุณแม่ที่โตมาจากเด็กแนว หรือคนรุ่นใหม่ ก็ล้วนแล้วแต่ส่งผลให้ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด หรือคลอดก่อนกำหนดได้ทั้งสิ้น
มีรายงานว่าคุณแม่ที่เครียดจัด เช่น ในยามสงครามจริง หรือแม้แต่สงครามเย็นที่บ้านหรือที่ทำงาน ก็ส่งผลให้เกิดการคลอดก่อนกำหนดได้ อาจเป็นเพราะลูกคงอยากจะรีบหลุดพ้นออกจากภาวะเครียดของคุณแม่ก็เป็นไปได้นะคะ
รศ.พญ.เฉลิมศรี ธนันตเศรษฐ
Life & Family