การบริหารงานบุคคลตามหลักการศาสนาอิสลาม โดยใช้หลักที่ว่า
การครองตน การครองคน การครองงาน
การครองงาน
โดย... อ.อรุณ บุญชม
(1) การทำงานเป็นอิบาดะห์
หมายถึงเป็นความดี โดยไม่คำนึงว่าจะเป็นการทำงานที่เป็นอิบาดะห์แท้ๆเช่น ละหมาด หรือการทำงานเพื่อเลี้ยงชีพ อัลลอฮ์ ได้ตรัสไว้ในอัลกุรอานว่า
{إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلا} الكهف : 30
“แท้จริงบรรดาผู้ศรัทธาและกระทำความดีทั้งหลาย
เราจะไม่ให้การตอบแทนของผู้กระทำความดีสูญหายอย่างแน่นอน”
การทำงานจึงเป็นสิ่งที่สูงส่งสำหรับมุสลิม
(2) งานสุจริตเป็นงานที่มีเกียรติ (العمل هي العبادة)
อิสลามใช้ให้มุสลิมแสวงหาปัจจัยที่ฮาลาล(ที่ศาสนาอนุมัติ) เพราะสิ่งที่นำมาบริโภคนั้นจะกลายเป็นเลือดเนื้อของเขา หากได้มาในทางที่ทุจริต หรือในทางที่ศาสนาไม่อนุมัติ เช่นลักขโมย ฉ้อโกง ก็จะมีผลทำให้ความดีที่เขากระทำไม่ได้รับการตอบสนอง ท่านนะบี ที่ได้กล่าวสนับสนุนการทำงานที่สุจริตไว้มีความว่า
( ما أكل أحد طعاماً قط خيراً من أن يأكُل من عمل يديه ) رواه البخاري
“ ไม่มีผู้ใดได้รับประทานอาหารใด ที่ประเสริฐยิ่งกว่า รับประทานสิ่งที่เขาหามาได้ด้วยการทำงานของสองมือของเขา”
และท่านได้กล่าวว่า
( لأن يحتطب أحدكم حزمة على ظهره خير له من أن يسأل أحدا فيعطيه أو يمنعه) متفق عليه
“การที่คนใดจากพวกท่านหาฟืนแล้วแบกขึ้นบนหลังเอาไปขายนั้น
ย่อมดีกว่าการเที่ยวขอจากผู้อื่น ซึ่งเขาอาจให้หรือไม่ให้ก็ได้ ”
(3) ทำงานด้วยใจรักและประณีต (الإتقان في العمل)
ท่านนะบี ได้กล่าวว่า
( إن الله يحب إذا عمل أحدكم عملا أن يتقنه) رواه البيهقي
“แท้จริงอัลลอฮ์ ทรงรักเมื่อใครคนหนึ่งได้ทำงานใดๆ ด้วยความประณีต”
การทำงานด้วยความประณีตคือการทำงานด้วยความพิถีพิถันและด้วยใจรัก เมื่อรักงานที่ทำก็จะทำด้วยความสุขและสนุกเพลิดเพลินไปกับการทำงานนั้น
(4) มีความรู้ความสามารถในการทำงาน (العلم قبل العمل)
อิสลามได้กำหนดหลักการไว้ชัดเจนว่าต้องมีความรู้ก่อนที่จะลงมือทำงาน หากลงมือทำงานโดยไม่มีความรู้ก็จะไม่มีผลตอบแทนใดๆ ให้แก่การทำงานนั้น และบางกรณีต้องรับผิดชอบและชดใช้ค่าความเสียหายที่เกิดขึ้นอีกด้วยดังท่านนะบี ได้กล่าวว่า
( من تطبب وهو لا يعلم منه طب ، فهو ضامن) رواه أبوداود
“ผู้ใดทำการรักษาผู้ป่วยโดยไม่มีความรู้ เขาจะต้องชดใช้ความเสียหาย”
มุสลิมจะต้องมีความตื่นตัวในการทำงาน การศึกษาและพัฒนาตนเองอยู่เสมอ.