จงรีบทำห้าแรก ก่อนที่อีกห้าหลังจะมาถึง

โดย อิสมาอีล  กอเซ็ม

 
          “เวลา” คือสิ่งที่เดินไปข้างหน้า และไม่มีวันที่วันจะหวนคืนกลับมา การเดินทางของเวลาคือการบั่นทอนอายุไขของคนเรา เวลายิ่งไปเร็วเท่าไหร ชีวิตของเราจะสั้นลงทุกขณะ  แต่ใครบ้างที่เสียใจและกังวลใจกับการเดินทางของวันเวลา นอกจากผู้ที่อัลลอฮ์  ได้ให้ความเมตตาต่อเขาเท่านั้น ในทางตรงกันข้ามคนส่วนมากจะมีความสุขกับการเดินทางของเวลา  โดยเฉพาะคนที่กำลังรอคอย  เช่น รอคอยที่จะรับปริญญา รอเวลาที่จะแต่งงาน รอที่จะออกจากคุกตาราง

         แต่จะมีสักกี่คนที่มองว่าการเดินทางของเวลา คือ “ความตาย”ที่กำลังเดินมาหา นี่คือความเป็นจริงของการดำเนินชีวิตของมนุษย์  ถ้าได้ศึกษาอัลกุรอานและหะดีษต่างๆ ที่กล่าวถึงความสำคัญในเรื่องของเวลา   วจนะของท่านศาสดา  ที่แสดงถึงความเป็นห่วงเป็นใยที่มีต่อประชาติของท่าน  และได้กล่าวถึงการบริหารเวลา มีรายงานดังต่อไปนี้

 عن ابن عباس دضى الله عنهما قال :قال رسول الله صلى الله عليه و سلم لرجل يعظه :(أغتنم خمسا قبل خمس:شبابك قبل هرمك,و صحتك قبل سقمك,و غناك قبل فقرك,و فراغك قبل شغلك, وحياتك قبل موتك.)

          จากท่านอิบนู  อับบาส รอฏิยัลลอฮู อันอูมา ได้กล่าวว่า ท่านเราะซูล  ได้กล่าวว่า

“จงฉวยโอกาสกระทำ ห้าประการ ก่อนอีกห้าประการจะมาถึง วัยหนุ่มของท่าน ก่อนความชราจะมาหา สุขภาพที่ดีของท่าน ก่อนความเจ็บป่วยจะมาหา  ความร่ำรวยของท่าน ก่อนความยากจนจะมาหา เวลาว่างของท่าน ก่อนภาระที่ยุ่งได้มาหา  การมีชีวิตของท่านก่อนความตายจะมาหา”

          มนุษย์แต่ละคนจะต้องอยู่ในสภาพใดสภาพหนึ่งที่กล่าวมา ฉะนั้นผู้ที่อยู่ในวัยหนุ่มจงพยายามทำงาน อามัลอิบาดะห์ก่อนที่ความชราจะมาถึง เพราะเมื่อถึงวัยชราจะเริ่มทำอะไรสักอย่าง คงเป็นเรื่องยากลำบากอย่างมาก เพราะวัยชรา คือ วัยที่ต้องการคนดูแลเอาใจใส่  วัยหนุ่มคือวัยที่แข็งแรงสร้างสรรค์ มีพลังสมอง พลังกาย  ในยุคอดีตคนหนุ่มจำนวนมากในหมู่ศอหาบะห์ที่มีความสำคัญในการเผยแผ่อิสลาม เช่น มุศอับ บิน อุมัยรฺ อิบนู อับบาส รอฏิยัลลอฮู อันฮุม  และอีกมากมายในบรรดาศอหาบะห์
     
          จึงปฏิเสธไม่ได้ช่วงวัยหนุ่ม คือวัยที่ทำอะไรได้อย่างสะดวก มีอิสระเสรี  ถ้าเราเริ่มต้นทำอิบาดะห์ตั้งแต่อยู่ในวัยรุ่นแน่นอนเรามีโอกาสที่จะสมความดีอย่างมากมาย  แต่เป็นเรื่องน่าเศร้าที่คนในวัยหนุ่มกลับไม่คิดถึง เพราะเมื่อพูดถึงความตายสำหรับเขามันยังห่างไกลอีกมาก  และมักใช้ช่วงเวลาในวัยหนุ่มทำในสิ่งที่ไม่ดี  มาคิดได้อีกทีจึงพบว่าตัวเองอยู่ในวัยชราเสียแล้ว  ท่านนะบี เป็นห่วงอุมมะห์  และพยายามที่จะตักเตือนเพื่อให้ได้ข้อคิด และไม่ปล่อยชีวิตดำเนินไปโดยไร้คุณค่า ไร้จุดหมาย
 
          อีกประการหนึ่งในขณะที่มีสุขภาพดี ก่อนที่ความเจ็บป่วยจะมาหา    การมีสุขภาพที่ดีถือว่าเป็นความโปรดปรานที่ได้รับจากพระผู้เป็นเจ้า   แต่เรามักจะมองไม่เห็นคุณค่าของการมีสุขภาพที่ดี มิหนำซ้ำยังมาทำลายสุขภาพของตัวเอง โดยบริโภคสิ่งที่ไม่ดีเป็นผลทำให้สุขภาพย่ำแย่ลง   และเต้องเสียเงินเสียทองเพื่อการรักษา  เช่น การดูดบุหรี่  ดื่มสุรา รัฐบาลต้องทุ่มเทเงินจำนวนมหาศาลในการรักษาสุขภาพของประชาชนในแต่ละประเทศ สืบเนื่องจากการสูบบุหรี่ การดื่มสุรา ดังนั้นการมีสุขภาพที่ดีมีค่ามากกว่าการมีเงินมีทองเสียอีก   และในขณะที่มีสุขภาพดีให้รีบเร่งกระทำความดีให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้   เพราะเป็นช่วงที่มีประสิทธิภาพในการทำงานมากที่สุด  

         อีกประการหนึ่งในขณะที่มีความมั่งคั่ง ร่ำรวย  จงพยายามใช้ความร่ำรวยไปในทางที่เกิดประโยชน์ให้มากที่สุด  ในอดีตมีคนร่ำรวยมากมายที่ต้องประสบกับความหายนะ  การที่อัลลอฮ์  ได้ประทานทรัพย์สินมากมายให้แก่เขา  แทนที่จะรู้จักขอบคุณอัลลอฮ์ ในทรัพย์สินที่ได้รับ  กลับกลายเป็นเพิ่มความยิ่งยโส  และลำพองใจว่าทรัพย์สินที่ได้มานั้นด้วยความสามารถของตัวเอง  ไม่ได้เกี่ยวข้องใดๆ กับอัลลอฮ์   สุดท้ายอัลลอฮ์  จึงเรียกความโปรดปรานของพระองค์กลับคืน

          บุคคลหนึ่งมีทรัพย์สินมากมาย  จนต้องใช้ชายหนุ่มที่แข็งแรงถึงเจ็ดสิบคนในการแบกกุญแจคลังสมบัติของเขา  แต่ทั้งที่มีสมบัติมากมายขนาดนั้น กลับไม่สามารถที่จะหลีกหนีการลงโทษของอัลลอฮ์  ได้  อัลลอฮได้ทรงลงโทษเขาด้วยกับการให้ธรณีสูบเขาและบริวารพร้อมกับสมบัติของเขา และเรื่องราวเหล่านี้ได้ถูกระบุไว้ในอัลกุรอาน  เขาผู้นั้นคือ “กอรูน”  
 
          ตัวอย่างที่ดีในอดีตที่ความร่ำรวยไม่เคยทำให้เขาหลงลืมอัลลอฮ์  และละทิ้งคนยากจน  เช่นท่านหญิง คอดียะ รอฏิยัลลอฮูอันอา  และท่านอาบูบักรฺ อัซซิดดีก ท่านอุสมานบิน  อัฟาน ท่านอับดุรเราะมาน บิน เอาฟฺ รอฏิยัลลอฮูอันอุม  และอีกมากมายจากเหล่าศอหาบะห์ที่ไม่ได้กล่าวไว้ ณ ตรงนี้   บรรดาสมบัติของเหล่าศอหาบะห์นั้น มีประโยชน์ต่อสังคมและต่ออิสลามเป็นอย่างมาก ท่าน อาบูบักรฺได้ใช้สมบัติที่มีอยู่ของท่านช่วยเหลือ สนับสนุน ในศาสนาอิสลาม 

          ในสังคมของเรามีคนรวยอยู่มากมาย แต่ทรัพย์สมบัติของคนเหล่านั้นได้เข้ามามีส่วนร่วมในการสนับสนุนกิจกรรมอิสลามบ้างหรือเปล่า  ได้ช่วยเหลือเด็กกำพร้าคนยากจน  สนับสนุนโรงเรียนที่สอนศาสนาอิสลามหรือไม่ นี่คือโอกาสที่อัลลอฮ์  ให้คนที่ร่ำรวยใช้โอกาสที่มีอยู่ ก่อนความยากจนจะมาหา เพราะความร่ำรวยนั้นใช่ว่าจะอยู่กับเราตลอดไป บางทีเราอาจจะกลายเป็นคนยากจนโดยที่คิดไม่ถึงก็ได้ ทุกอย่างเกิดขึ้นได้เสมอ  ดังนั้นจงฉวยโอกาสขณะที่มีความร่ำรวยทำประโยชน์ และขอบคุณต่ออัลลอฮ์ให้ความร่ำรวยที่เขาได้รับมา แน่นอนการที่คนเรารู้จักขอบคุณต่ออัลลอฮ์  ทรัพย์สินของเขาที่มีอยู่จะมีแต่เพิ่มพูน  เหมือนดังดำรัสของพระองค์ที่ว่า   

 
 “และจงรำลึกขณะที่พระเจ้าของพวกเจ้าได้ประกาศว่า หากพวกเจ้าขอบคุณ ข้าก็จะเพิ่มพูนให้แก่พวกเจ้า   และหากพวกเจ้าเนรคุณ แท้จริงการลงโทษของข้านั้นสาหัสยิ่ง”

          นี่คือการยืนยันจากอัลลอฮ์  พระองค์จะทรงเพิ่มพูนให้แก่บ่าวของพระองค์ที่รู้จักขอบคุณต่อพระองค์ ฉะนั้นการที่ได้เสียสละทรัพย์สินในหนทางของอัลลอฮ์  ไม่ใช่เป็นการขาดทุน แต่เป็นกำไรทั้งโลกนี้และโลกหน้า และทำให้ทรัพย์สินมีความจำเริญ  และได้ถูกบันทึกไว้ในบัญชีแห่งความดีที่จะได้รับการตอบแทนที่คุ้มค่า การบริจาคนั้นเป็นการงานที่มีความประเสริฐ เป็นสิ่งที่ปกป้องเราให้รอดพ้นจากภัยพิบัติต่างๆ  คนที่ชอบบริจาคจะมีสุขภาพจิตใจที่ดีและเข้มแข็ง  เพราะมีความสบายใจที่ได้ช่วยเหลือบรรเทาทุกข์คนอื่น    เมื่อมีสุขภาพใจที่ดี สุขภาพกายก็จะดีเช่นกัน   ดังนั้นจงรีบกระทำสิ่งที่เป็นคุณงามความดี ขณะที่ยังมีความร่ำรวย

          และอีกประการหนึ่งให้รีบทำในขณะที่ยังมีเวลาว่างอยู่ ก่อนที่ความยุ่งจะเข้ามาหา เวลาคือสิ่งที่มีความสำคัญ  บางคนมีสิ่งที่ต้องรับผิดชอบกับเวลาที่มีอยู่นั้นไม่พอ จนต้องใช้เวลาส่วนตัวในการทำงาน  เวลาที่ต้องรับประทานอาหาร ต้องให้กับครอบครัวและสังคม  จนกระทั่งกลายเป็นคนที่ไม่มีเวลาแม้กระทั่งจะให้แก่ตัวเอง   เช่น ทำงานจนไม่มีเวลาพักผ่อน ใช้เวลาทั้งหมดที่มีทำแต่งาน เรียกว่าคนเป็นหนี้สินแห่งกาลเวลา  หรือมีความยุ่งยากนั่นเอง  ในฐานะที่เราเป็นมุสลิมอย่ารอให้เวลานั้นมาถึงตัวเรา  ร่างกายและอวัยวะทุกส่วนของร่างกายมีสิทธิ์ที่จะได้รับสิทธิของมันจากเรา  ถ้าเราไม่ให้สิทธิ์นั้นเท่ากับว่าเราอธรรมต่อมัน  ครอบครัวมีสิทธิ์ที่ต้องรับสิทธิจากตัวเราเช่นกัน  เมื่อความยุ่งยากได้มาหาจะทำให้การดำเนินชีวิตผิดปกติ และต้องสูญเสียสิ่งอื่นๆจากการที่เราไม่มีเวลาเอาใจใส่นั่นเอง 

          อีกประการหนึ่งที่เราจะต้องฉวยโอกาสในการประกอบการงานที่  คือขณะที่มีชีวิตอยู่ ก่อนที่จะนอนอยู่ในหลุมฝังศพและมาลาอิกะฮ์มาเพื่อเตรียมถามคำถาม  ถึงเวลานั้นหมดสิทธิ์ได้แก้ตัว  หมดสิทธิ์เพิ่มพูนความดี ความตายคือ สิ่งที่มนุษย์ทุกคนจะต้องประสบพบเจออย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้  และเป็นสิ่งที่มนุษย์รังเกียจที่สุด ทำให้มนุษย์ไม่คิดที่จะไม่พูดถึง   การที่ไม่นึกถึงความตายนั้นเป็นสาเหตุทำให้จิตใจแข็งกระด้าง เป็นเหตุให้ลืมโลกหน้า และสุดท้ายเราก็ลืมความตาย  ถ้าลืมความตายและลืมโลกหน้า ก็ไม่มีอะไรที่จะมาผลักดันให้เขาประกอบคุณงามความดี 

          อัลลอฮ์  ทรงตรัสเกี่ยวกับความตาย เพื่อต้องการตักเตือนผู้ศรัทธา เช่นดำรัสของพระองค์ที่ว่า
 

"จงกล่าวเถิดมุฮัมมัด แท้จริงความตายที่พวกท่านหนีจากมันไปนั้น มันจะมาพบกับพวกท่าน แล้วพวกท่านจะถูกนำกลับไปยังพระผู้ทรงรอบรู้สิ่งเร้นลับและสิ่งเปิดเผย แล้วพระองค์จะทรงแจ้งแก่พวกท่านตามที่พวกท่านได้ประกอบกรรมไว้ ¹"

(1) จงกล่าวเถิดมุฮัมมัดแก่พวกยะฮูดว่า หากความตายที่พวกท่านจะหนีจากมันนั้น และพวกท่านกลัวที่จะพูดถึงมัน มันจะมาหาพวกท่านอย่างไม่ต้องสงสัย ถึงแม้พวกท่านจะหนีเข้าไปอยู่ในป้อมปราการอันสูงตะหง่านก็ตาม เมื่อพวกท่านตายไปแล้วก็จะถูกนำไปหาพระองค์ในวันกิยามะฮฺ แล้วพระองค์จะทรงแจ้งให้พวกท่านรู้สิ่งที่พวกท่านได้ประกอบกรรมไว้ในโลกดุนยา เพื่อที่พระองค์จะทรงตอบแทนอย่างยุติธรรม เพราะพระองค์ทรงรอบรู้ทรงปรีชาญาณ

         

          ไม่มีแนวทางใดที่สมบูรณ์และมีคุณค่าไปกว่าแนวทางของอิสลาม  ทุกคำสอนของอิสลามล้วนแล้วนำมาซึ่งความสุขในการดำเนินชีวิตของมวลมนุษยชาติ และนี่เป็นส่วนหนึ่งที่เราได้รับประโยชน์จากหะดีษของท่านนะบี